İnsanımızın gözlük numaraları büyüdü.

Günümüzde seçkin görünen veya topluma seçkin olarak sunulan insanların düşünceleri, kamuoyu düşüncesi gibi topluma sık sık sunulur.

İnsanlar çorbalaşmış fikir ve düşünce karışıklığı içinde. Hangisi doğru, hangisi yanlış ayırt ede bileni tebrik etmeli. Eskiden denirdi ki, kırk haneden birinde âlim yaşardı. Herkes çok şeyini onunla istişare ederdi. O insan ki herkesin gözü önünde mütevazı bir hayat yaşarmış. Parlarmış. Saygı duyulan bir güneşmiş her biri. Kendini insanlığa feda eden bu çeşit insanlar hala kabirlerinde dualarla yâd edilirler.
Günümüzde sözü dinlenen insan sayısı çok azaldı. Yaşantı mantığı değişti. Bir kasabada, bir köyde, bir şehirde oturanların çalışma sahaları ve geçim dertleri farklılaştı. Her yerde kahve kültürü, vefa duyguları, karşılıklı saygı ve birçok davranışlar farklılık gösteriyor. Gözlerdeki masumiyet yüzlerden kayıp gidiyor.
Genel olarak değerlendirmek lazım gelirse, dünyanın bütün ülkelerinde iki yol toplumu çok etkili hükmediyor. Biri yaşanılan yörede doğan fikirler, diğerleri insanların oluşturduğu kurumların etkileri. Farklılaşmış tehlikesiz görünen zehirli fikirler böyle kurumlardan çıkabiliyor. Kurumlar bir grubun elinde işleye biliyor. Safi insanların düşünce dünyaları birde bakıyorsunuz karışıyor.
Tek derdi para kazanmak, hayatı para olarak gören birçok saygın çevre bu yöntemleri kullanıyor. Düşünceleri, nasıl daha fazla para kazanabilirim planlarına endekslenmiş. Bu insanlar muhatap insanların duygu psikolojisini net okurlar. Paracı türü bu insanlar, gerekirse bu yönde amatör ya da profesyonel eğitim ve taktik alırlar. Gözüne kestirdiği insanların aklını bile alabilirler.
Bu tip insanlar için hiçbir şey müphem değildir. Olabilirde olmayabilir de demezler. Geleceği kendi planları istikametinde programlarlar. Model oluştururlar. Metotları belirlerler. Kullanılacak araçlara görevlerini bildirirler. Sonrasında yerlerinde oturur, oldukları yerden her şeyi kontrol ederler. Belirsizliği yöneten bu insanlar, özel eğitimlidir. Paraları boldur.
Maalesef, dünya üzerinde geleceğe yönelik iktisadi fikirler ve düşünceler belirsizlik bulutlarına girdi. Yukarıdaki evrelerden sessizce geçti. Bu belirsizlik birçok ülkeler için, iktisadi risk ya da iktisadi umut.
Bütün ülkeler biliyor ki, iktisadi hayatta artık denenmemiş çözümler üretmek zorunda insanlık. Bir insan çok eski bir fikri veya düşünceyi okuduğunda, yeni okuduğunu yeni bir sunum gibi pazarlarsa şaşırmayın. Elleriyle, emeğiyle üreten insan azaldı, eli boş pazarcı insan arttı.
Her şey böyle giderken derin, planlı ve vebal altında olmanın mesuliyetini vicdanen hissetmek lazım. Kalitenin yükseltilmesi her zaman önemli. Kaliteli insan seçsinler diye bir heyetin önüne on aday dizseler, yüz heyet üyesi hangi adaydan ne kadar fazla para alabilirimin hesabını yapabilir. Her şeye bir para değeri verilmeye çalışılıyor.
Yeni iktisadi projeler, yeni sanayi, enerji ve ticaret politikaları, yeni teknoloji buluşları ve yeni fikirler ve üretim yenilikleri ortaya konulsa, bütün belirsizlikler umuda ve sevince çevrilse ya. Şıp diye olmuyor.
Geçmişi bilmeyen geleceği bilemez. Eski tecrübedir. Yeni olan hep stajyerdir, denemelerden geçer.
Fikir ve düşüncelerine inanılan insanlar nerede?
Başarının anahtarı dosdoğru olabilmek.
Başka insanların veya başka ülkelerin başına gelen kötü kaderin, umulmadık kimsenin ve tahmin edilmeyen ülkelerin başına gelmeyeceğini hiç kimse garanti edemez.
2008 mortgage krizi, Kuzey Afrika ülkeleri protestolarını ve şimdide Japonya’nın iktisadi çöküşünü izliyoruz.
Bazı Avrupa Birliği ülkeleri de iktisadi çöküş sinyallerini verdi.
Algı çok önemli.
Çok makro konuşuyorsun demeyin bana.
Amacım bildiğim faydalı, önemli tavsiyelerimi yapmak.
Avuçlarımızı çok açıyoruz. Ellerimizdekiler yere düşüyor.

dr.mehmetcavli@mynet.com