ABD optik sektörü Trump’ın gümrük vergileri fırtınasına hazırlanıyor

Yeni ABD yönetimi gümrük tarifeleri gündeminin uygulanmasını hızlandırırken, ülkenin gözlük endüstrisi birliği olan The Vision Council, geçtiğimiz Perşembe günü düzenlenen çevrimiçi bir etkinlikte mevcut duruma derinlemesine bir bakış attı.

Konferansta, Donald Trump tarafından son günlerde açıklanan ve bazıları hemen durdurulan son önlemler, bunların farklı ürün kategorilerinde ABD gözlük endüstrisi üzerindeki etkileri ve ayrıca gelecekteki potansiyel tarifeler ele alındı.

Trump tarafından açıklanan ilk gümrük vergisi önlemleri, kısmen ticaretle ilgili nedenlerin yanı sıra göç ve ABD’deki fentanil krizi nedeniyle Çin, Meksika ve Kanada’ya odaklandı. Çin ve Meksika, her iki ülkenin de ABD’deki optik ürün ithalatının önemli bir bölümünü oluşturması nedeniyle sektörümüzü özellikle ilgilendirmektedir.

The Vision Council daha önce yaptığı bir açıklamada 2023 yılında ABD’ye ithal edilen plastik çerçeve ve bağlantı parçalarının yüzde 73’ünün, plastik olmayan çerçeve ve bağlantı parçalarının yüzde 84’ünün ve güneş gözlüklerinin yüzde 88’inin Çin’den ithal edileceğini belirtmişti. Üç kategori genelinde bu rakam yaklaşık 350 milyon adede ulaşıyor. Meksika ise yüzde 27’lik hacim payı ya da yaklaşık 40 milyon gözlük camı ile ithal edilen cam olmayan gözlük camlarının ilk kaynağı olmuştur.

Çin ürünlerine uygulanan gümrük vergileri artıyor
Trump göreve geldiğinden bu yana, Çin menşeli tüm malzemeler için iki aşamada (4 Şubat, 5 Mart) yüzde 20’lik ek gümrük vergileri uygulamaya konuldu. Bu tarifeler, 2018’de ilk Trump yönetimi tarafından uygulamaya konulan ve Joe Biden hükümeti tarafından geri çekilen normal vergilerin ve Çin 301 vergilerinin üzerine geliyor.

ABD’nin yeni gümrük vergilerinin açıklanmasından bu yana Çin hükümeti, enerji, otomobil, tarım ürünleri ve kritik metallere odaklanan seçilmiş ABD ithalatlarına benzer önlemlerle misilleme yaptı. Vizyon Konseyi, Çin’in misillemelerinin yeni bir tarife artışına yol açabileceğine dair endişelerini dile getirdi.

ABD’ye yapılan ithalata uygulanan normal vergiler çoğu optik ürün ve ekipman için yüzde 2.0 ila yüzde 4.2 arasında değişirken, gözlük kılıfları için yüzde 20’ye kadar çıkabiliyor ve Çin 301 vergileri çerçeveler, lensler ve kontakt lensler için yüzde 7.5’ten lens üretim makineleri ve gözlük kılıfları için yüzde 25’e kadar çıkıyor.

Diğer bir deyişle, Çin menşeli çerçeve, kontakt lens ve lens ithalatına uygulanan ortalama gümrük vergisi, en son açıklanan tedbirlerle birlikte yaklaşık üç katına çıkarak yüzde 27,5 ile yüzde 33,5 arasında değişecek. Çin menşeli optik ekipman ithalatında ise tarife oranları yaklaşık yüzde 30’dan ortalama yüzde 50’ye yükselecek. Gözlük kılıfları için ithalat vergileri, ürün özelliklerine bağlı olarak yüzde 50 ila yüzde 65’e ulaşacak.

Kanada, Meksika ve USMCA durakladı
1 Şubat’ta Trump, 4 Şubat’tan itibaren hem Meksika hem de Kanada’ya yüzde 25 gümrük vergisi uygulanmasını emretmiş, ancak iki gün sonra bu uygulamaya bir ay süreyle ara vermişti. 4 Mart’ta açıklanan gümrük vergileri yürürlüğe girmeye başlayınca Kanada derhal misilleme yaparak ABD tarım ve sanayi ürünlerini hedef aldı. Ancak 6 Mart’ta ABD Başkanı, bu kez yalnızca Amerika Birleşik Devletleri-Meksika-Kanada Anlaşması (USMCA) ile uyumlu Kanada ve Meksika malları için bir aylık bir erteleme daha sağlayan yeni idari emirler imzaladı.

The Vision Council’in sunumu sırasında, derneğin Düzenleyici İşler Danışmanı Rick Van Arnam, soru-cevap bölümünde bir malın USMCA uyumlu olması için ana kriterlerden birinin Bölgesel Değer İçeriği (RVC), yani bölgede ürüne eklenen değer olduğunu açıkladı.

Bu bilgi, Çin’den Meksika’ya ithal edilen ve orada işlenen bir lensin USMCA statüsüne ilişkin bir soruya yanıt olarak geldi. Van Arnam bu soruya genel bir cevap veremeyeceğini, zira bu tür spesifik işlemlerin detaylarını analiz etmesi gerektiğini vurguladı.

Bu soru Meksika’da işlenmiş camlar söz konusu olduğunda kesinlikle önemlidir, çünkü yukarıda da belirtildiği gibi bu ülke ABD’nin cam olmayan cam ithalatının dörtte birinden fazlasını oluşturmaktadır. Özellikle, lens üretiminde dünya lideri olan EssilorLuxottica, son yıllarda Meksika’daki endüstriyel yapısına önemli yatırımlar yapmıştır. Son yıllık sonuç sunumu sırasında gümrük tarifelerinin işleri üzerindeki etkisi sorulduğunda, grup yönetimi son yıllarda üretimini önemli ölçüde çeşitlendirdiğini vurguladı.

Üçlü anlaşmanın bir parçası olarak, USMCA uyumlu ürünlerin Kanada veya Meksika’dan ABD’ye ithalatı her türlü vergiden muaf tutulmaktadır. Bu iki ülkeden ithal edilen uyumlu olmayan ürünler için neredeyse tüm çerçeve, lens ve kontakt lenslere yüzde 2.0 ila yüzde 2.5 arasında vergi uygulanırken, bu oran optik ekipman için yüzde 2.5 ila yüzde 4.2’ye yükseliyor. Uyumlu olmayan gözlük kılıfları için tarifeler daha ağırdır (yüzde 8.0 ila yüzde 20.0).

ABD Başkanı’nın ani bir politika değişikliğine gitmemesi halinde, yüzde 25’lik ek gümrük vergisi, malların USMCA’ya uyum durumuna bakılmaksızın 2 Nisan’dan itibaren Kanada ve Meksika’dan yapılan tüm ithalatlara uygulanacaktır.

Tüm menşe ülkeler dikkate alındığında ve 2024 verilerine dayanarak, The Vision Council, ABD’ye optik ürün ithalatında ödenen vergilerin yeni politikalar kapsamında 228 milyon dolardan 581 milyon dolara çıkacağını hesaplamıştır. Sadece Çin menşeli optik ürünlere uygulanan vergilerin geçen yıl 158 milyon dolar iken bu yıl 508 milyon dolara ulaşması bekleniyor.

Gelecekteki Potansiyel Tarifeler
İki aydan kısa bir süre önce göreve gelen Trump’ın açıkladığı ilk tedbirler öncelikle Çin, Meksika ve Kanada’yı hedef alırken, ABD Başkanı yüzde 10 ila yüzde 20 ve AB ürünleri için yüzde 25’e varan genel tarife artışları uygulamakla tehdit etti.

Vision Council, yeni yönetimin uluslararası ticaretle ilgilenen tüm federal kurumlarına mevcut ticari ilişkileri gözden geçirmeleri ve ABD’nin zarar gördüğünü düşündükleri durumları bildirmeleri için 1 Nisan’a kadar süre tanıması nedeniyle yeni tarife duyurularının muhtemelen önümüzdeki aydan önce yapılmayacağını söyledi. Dernek, “karşılıklı gümrük vergisi” kavramının araştırıldığını ancak bu aşamada bunun ürün başına tek bir gümrük vergisi oranı mı – ki bunu uygulamak zor ve uzun olacaktır – yoksa ülke çapında toplam bir oran mı olacağının net olmadığını söyledi.

Örgüt ayrıca ülkenin ticaret ortaklarından geniş çaplı misilleme vergileri gelme riskinin de altını çizdi. Trump’ın Şubat ayı sonunda AB ürünlerine yüzde 25 gümrük vergisi uygulama tehdidinde bulunmasının ardından Avrupalı yetkililer ABD mallarına yönelik karşı tedbirleri derhal uygulamaya koyacaklarını açıklamışlardı.

Optik sektörü söz konusu olduğunda, AB-ABD ticaret sürtüşmelerinin kaynama noktasına ulaşması halinde, İtalya bu duruma en çok maruz kalan Avrupalı tedarikçi olacaktır. ABD, ülkenin toplam ihracatının yüzde 22,2’sini oluşturan İtalyan gözlük üreticileri için en büyük ihracat noktasıdır. Dahası, ABD’nin ek gümrük vergileri İtalyan endüstrisi için özellikle kötü bir zamanda gelecektir zira ülkenin ABD’ye gözlük ihracatı 2024 yılında yüzde 21,0 oranında düşmüştür.

Japonya, Trump’ın hedefinde AB kadar yer almasa da Trump son zamanlarda bu ülkenin hükümeti ve para politikası üzerinde baskı kurmaya başladı. Geçen hafta “Başkan Xi’yi aradım, Japonya liderlerini aradım ve para biriminizi düşürmeye ve parçalamaya devam edemeyeceğinizi söyledim” dedi.

Bununla birlikte, Trump yönetiminin bir sonraki hamlelerini tahmin etmek çok zor ve yeni tarifeler daha önce bahsedilenlerin dışında başka bölgeleri de vurabilir. Kısmen korona pandemisi sırasında açıkça ortaya çıkan tedarik zinciri riskleri nedeniyle, kısmen de ABD’nin politika değişikliği beklentisiyle, çoğu Çinli şirketlerden oluşan birçok gözlük çerçevesi üreticisi Vietnam ve diğer Asya ülkelerinde üretim tesisleri kurdu. Federal kurumların Nisan ayında yayınlayacakları raporlara göre, ABD’ye yapılan bu ihracatın da gümrük vergisine tabi tutulması olasılığı devam ediyor.

Menşe Ülke ve Aktarma Konusunda Dikkat Edilmesi Gerekenler
Çevrimiçi sunum sırasında Vizyon Konseyi özellikle ithal ürünlerin menşe ülkesinin belirlenmesi ve aktarma uygulamalarının önemini vurguladı ve üyelerini tedarik zincirlerini bu açılardan dikkatle incelemeye çağırdı. ABD Gümrük ve Sınır Koruması’nın her iki konuda da incelemelerini yoğunlaştırmasının beklendiği, bunun da ticarete uyum konusunda yeni bir karmaşıklık katmanı yaratacağı belirtildi.

Bununla birlikte, bir ürünün menşe ülkesinin belirlenmesi, ürün girdilerinin ülkede “önemli bir dönüşüm” geçirip geçirmediğine, yani “yeni ve farklı bir ticaret eşyası olarak üretildiklerinde isim, karakter ve kullanımda bir değişiklik” olup olmadığına göre belirlendiğinden, biraz öznel bir nokta olmaya devam etmektedir.

Aktarmalarla ilgili durum – bir ürünün üretildiği ülkeden farklı bir ülkeden herhangi bir dönüşüme uğramadan gönderileceği – daha şeffaftır. Bu durumlarda, ABD gümrükleri ithalat vergilerini hesaplamak için imalatçı ülkeyi menşe ülke olarak kabul edecektir. Örnek olarak, Çin’den Avrupa’ya ithal edilen ve Avrupa’daki depodan ABD’ye gönderilen bir ürün Çin’den ithal edilmiş sayılır.

Daha genel olarak, The Vision Council, artan uyumluluk incelemesinin yanı sıra, yeni tarife önlemlerinin artan tüketim maliyetlerine ve tedarik zinciri ayarlamalarına yol açacağını vurguladı. Dernek, “Şirketlerin gelişen ticaret ortamında rekabetçi kalabilmek için alternatif kaynak bulma stratejilerini keşfetmeleri ve maliyet düşürücü önlemleri değerlendirmeleri gerekecek” dedi.

En azından kısa ve orta vadede kaçınılmaz olarak tüketici fiyatlarında artışa yol açacak olan bu yeni tarifeler, Vision Council’in son aylarda yayınladığı çeşitli raporların da gösterdiği gibi, ABD’li tüketicilerin gözlük alımlarını azaltma eğiliminde olduğu bir döneme denk geliyor. Konsey’in son Market Insights raporuna göre, ABD optik pazarı 2024 yılında yüzde 2,7 oranında büyüyerek 68 milyar dolara ulaştı.

Tüm optik ürün kategorileri için ithalat vergileri hakkında daha fazla ayrıntıya Vision Council üyeleri derneğin web sitesinden ulaşabilir.