Usulsüz uygulamalara şikayet!

T.C.
TÜRKİYE İLAÇ VE TIBBİ CİHAZ KURUMU BAŞKANLIĞI’NA

02.09.2021
Sayı : 5/7

KONU: Türk Optisyen-Gözlükçüler Birliği ve Odalarının usulsüz biçimde aidat belirlemesi ve belirlenen aidatların toplanması hususlarında kanuna aykırı uygulamaları hakkındaki şikayetten ibarettir.

Anayasa Mahkemesi, 22.06.2021 tarihli ve 31519 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan, 29.04.2021 tarihli ve 2020/80 E., 2021/34 K. sayılı kararı (Anayasa Mahkemesi kararı) ile; 5193 sayılı Optisyenlik Hakkında Kanun’daki, dilekçe devamında ayrıntılı olarak belirtilen maddelerini iptal etmiştir. Türk Optisyen-Gözlükçüler Birliği ve Odaları, Anayasa Mahkemesi’nin iptal kararına, hukuka ve mevzuata aykırı biçimde aidat belirlemekte, bu suretle Birlik ve Oda üyesi optisyenlerin yasal haklarına zeval vermektedir. Türk Optisyen-Gözlükçüler Birliği ve Odaları’nın bu haksız ve usulsüz işlem ve faaliyetlerine son vermesi amacıyla işbu dilekçenin Başkanlığınıza yazılma zarureti hasıl olmuştur.

Söz konusu Anayasa Mahkemesi kararı ile, 05.12.2017 tarih ve 30261 Sayılı Resmî Gazete’de yayınlanarak yürürlüğe giren 7061 sayılı “Bazı Vergi Kanunları ile Diğer Bazı Kanunlarda Değişiklik yapılmasına Dair Kanun”un 80. Maddesi ile 5193 Sayılı Optisyenlik Hakkında Kanun’a eklenen Ek-1 maddenin 2. fıkrası ile 20.12.2017 tarih ve 30276 sayılı Resmî Gazete’de yayınlanarak yürürlüğe giren 7063 Sayılı “Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun”un 7. maddesi ile 5193 sayılı Kanun’a eklenen Geçici 4. maddenin 3. fıkrasının 1. cümlesi iptal edilmiştir.

Yine bahsi geçen Anayasa Mahkemesi kararı ile, 5193 sayılı Kanun’un Geçici 4. maddesinin 3. fıkrasının 3. cümlesinde yer alan “…disipline ilişkin hükümleri…” ibaresi iptal edilmiş ve bu iptal sebebi ile doğacak hukuksal boşluğun kamu yararını ihlal edebilecek nitelikte olması gerekçesi ile iptalin, kararın Resmî Gazete’de yayımlandığı 22.06.2021 tarihinden başlayarak 9 ay sonrasında yürürlüğe girmesini uygun bulmuştur. 

Anayasa Mahkemesi’nin vermiş olduğu karar doğrultusunda, iptal kararının henüz yürürlüğe girmediği 9 aylık süre içerisinde, daha önceki uygulama ve işlemlerin dışına çıkılmaması gerekirken, Türk Optisyen-Gözlükçüler Birliği ve Odalarının yöneticileri; birlik ve oda üyelerine, bahis konusu Anayasa Mahkemesi kararının, 24.05.2019 tarih ve 30783 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren Türk Optisyen-Gözlükçüler Birliği Yönetmeliği’nde herhangi bir değişikliğe sebep olmadığı ve olmayacağına ilişkin açıklamalarda bulunmakta, usulsüz ve kanuna aykırı işlem ve faaliyetlerine devam etmektedirler.

5193 sayılı Kanun’da açıkça 6643 sayılı Eczacılar Birliği Kanunu’na kıyasen uygulanması gerektiği belirtilen mali, idari ve disipline ait hükümler, Türk Optisyen-Gözlükçüler Birliği ve Odalarınca defalarca ihlal edilmiştir. Birlik tarafından Yönetmelikle belirlenen aidat bedeli de bu çerçevede fahiş olarak tespit edilmiştir. Şöyle ki;

6643 Sayılı Türk Eczacılar Birliği Kanunu’nun 55. Maddesinin 1. Fıkrasında Eczacı Odalarının gelirleri sıralanmış olup oda giriş aidatlarının Eczacı Odaları geliri olduğunu düzenleyen m. 55/1-a bendi hükmü şu şekildedir: “Oda giriş aidatı: Odaya kaydolacak her eczacının ödeyeceği aidattır. Miktarı, (500) rakamının kayıt tarihinde Devlet memurları aylıklarının hesaplanmasına esas olmak üzere yürürlükte olan katsayı çarpımı suretiyle bulunacak tutardır.” İşbu dilekçe tarihinde, bahis konusu kanun hükmü uyarınca hesaplama yapıldığında, güncel aidat tutarı 82 TL’dir.

Bununla birlikte; Türk Optisyen-Gözlükçüler Birliği Yönetmeliği’nin 51. Maddesinin 1. Fıkrasında Odaların gelirleri sıralanmış olup oda giriş aidatlarına ilişkin m. 51/1-a bendi hükmü şu şekildedir: “Odaya giriş aidatı: Odaya kaydolacak her meslek mensubunun ödeyeceği aidattır. Aidatın miktarı; (500) rakamının, kayıt tarihinde Devlet memurları aylıklarının hesaplanmasına esas olmak üzere yürürlükte olan katsayılar toplamı ile çarpılması suretiyle bulunacak tutardaki Türk Lirası kadar meblâğdır.” Ayrıca, Yönetmeliğin m. 51/1-b hükmü ile de yıllık aidat miktarının, giriş aidatı kadar olduğu düzenlenmiştir. İşbu dilekçe tarihinde, bahis konusu kanun hükmü uyarınca hesaplama yapıldığında, güncel odaya giriş aidatı tutarı 1.406,64 TL olup yıllık aidat da aynı tutardadır.

5193 sayılı Kanun’un yürürlükte olan Geçici 4. Maddesinin 3. Fıkrasının 3. Cümlesi “25/1/1956 tarihli ve 6643 sayılı Türk Eczacıları Birliği Kanununun mali ve idari hükümleri ile disipline ilişkin hükümleri kıyasen uygulanır.” Şeklinde düzenlenmiştir. Hükümde, açıkça 6643 sayılı Kanun’da yer alan mali hükümlerin kıyasen uygulanacağı düzenlenmiştir. Aidat bedelinin mali bir yükümlülük olduğu, 6643 sayılı Kanun’un aidata ilişkin hükümlerinin kıyasen uygulanması gereği her türlü şüpheden uzak olmasına rağmen, Türk Optisyen-Gözlükçüler Birliği ve Odaları tarafından 6643 sayılı Kanun’da yer alan mali hükümler kıyasen uygulanmamış, aidat bedeli kanuna ve mevzuata aykırı olarak belirlenmiştir.

Bu hususların yanı sıra; usulsüz biçimde belirlenen aidatlar, Birlik ve Oda yöneticilerince üyelerden, icra tehdidi ile tahsil edilmeye çalışılmaktadır.

Bununla birlikte; Kurumunuzca hazırlanarak 03.06.2021 tarihli ve 31500 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanmakla yürürlüğe giren “Optisyenlik Müesseseleri Hakkında Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmeliğin 2 .Maddesi ile, Optisyenlik Müesseseleri Hakkında Yönetmeliğin ruhsat başvuru dosyasında bulunması gereken bilgi ve belgelere yer verilen 7. Maddesinin 2. Fıkrasına “i) Mesul müdürün ilgili optisyen-gözlükçüler odasına üye kayıt belgesi” ibaresi eklenmiştir. Yönetmelikteki bu değişiklik neticesinde, ruhsat başvurusunda bulunacak olanların, oda kayıt belgesine sahip olmaları zorunluluğu getirilmiştir. Bu yeni düzenleme, birlik ve odaların, usulsüz biçimde belirlemiş oldukları aidat bedeller inin tahsili için, kayıt belgesi zorunluluğunu öne sürebilmelerinin yolunu açmıştır.

ÇKYS (Çekirdek Kaynak Yönetim Sistemi) kayıtlarında görüleceği gibi ülkemizde faaliyette bulunan 7800 Optisyenlik müessesinin yaklaşık 4500’ü özel müteşebbis tarafından açılıp işletilen müesseselerdir. Optisyenler; bu müesseselerde mesul müdür ve ikinci optisyen olarak günün şartlarında asgari ücret karşılığında çalışmaktadırlar. Daha önce belirtmiş olduğumuz, Kurumunuzca hazırlanan ve 03.06.2021 tarihinde yürürlüğe giren değişiklik sebebi ile; Odalara kayıt mecburiyeti bulunan bu optisyenler, Oda’ya giriş bedeli olan 1406.64 TL ile birlikte aidat bedeli olarak da 1406.64 TL ödemekte, toplamda 2.813,28 TL ödeme yapmak zorunda bırakılmaktadırlar. Bahis konusu giriş ve aidat bedelleri, bu optisyenlerin bir aylık gelirlerinin tamamına denk gelmekte olup, günümüz ekonomik şartları da göz önüne alındığında, optisyenler üzerinde büyük bir maddi zorluk yaratmaktadır.

Birlik ve Odaların bugüne dek üyelerinden topladıkları aidat bedellerinin, yaklaşık olarak 23.000.000,00TL olduğu tahmin edilmektedir. Birlik ve Odalar tarafından, optisyenlik mesleğinin ve optisyenlerin gelişimi için bugüne dek elle tutulur hiçbir proje üretilmemişken, Birlik ve Oda yöneticilerinin lüks araba kiralama, yemek, Genel Kurul kararı olmadan Yönetim Kurulu kararıyla alınan huzur hakları, keyfi seyahat gibi tamamı ile keyfi nitelikteki harcamalarının, birlik üyelerinden giriş ve aidat bedeli olarak tahsil edilen paralar ile karşılanması hukuka, kanuna, ahlaka ve tüm etik kurallara aykırıdır. Zaten düşük maaşlar sebebiyle büyük maddi zorluklar ile mücadele etmek zorunda olan yaklaşık 7100 optisyen ve gözlükçü, kendilerinden giriş ve aidat bedeli olarak tahsil edilen ve Birlik ve oda yöneticilerinin keyfi harcamalarını karşılamak için kullanılan bu usulsüz ve fahiş bedeller sebebiyle mesleklerini idame ettiremeyecek derecede maddi zorluklarla karşı karşıya kalmaktadırlar.

Tüm bu hususların yanı sıra, Anayasa Mahkemesi’nin iptal kararı sonrası kıyasen uygulanması mümkün olmayan disiplin cezalarına, yapılacak Türk Optisyen-Gözlükçüler Birliği Mali Genel Kurul toplantı duyurularında bilinçli olarak yer verilmiştir. Bahis konusu mali genel kurul toplantı duyuruları dilekçemiz ekinde sunulmuştur (Ek-1). Birlik ve Oda yöneticilerinin bu tutumu, açıkça Türk Optisyen-Gözlükçüler Birliği Yönetmeliği’nin “Kamu görevlisi gibi hareket etme” başlıklı 95. maddesinin “Birliğin ve odaların organlarında üye olanlar ve Birlik ve odalar bünyesinde görev yapanlar, görevleri sırasında kamu hizmetinin lâzım kıldığı itibar ve güvenin gereklerine uygun hareket etmek zorundadırlar. Bunların görevleri sırasında muhatap oldukları kimseler, bu görevlilerin kamu kurumu niteliğinde meslek kuruluşu adına kamu görevi yürütmekte olduğunu göz önünde bulundururlar.” şeklindeki hükmüne de aykırılık teşkil etmektedir.

Yukarıda arz ve izah olunmaya çalışılan nedenlere binaen; Türk Optisyen-Gözlükçüler Birliği’ne Odaların üyelerinden tahsil edeceği odaya giriş aidatı ile yıllık aidatın 6643 sayılı Kanun’da yer alan mali hükümlerinin kıyasen uygulanmasıyla belirlenmesi gereğinin bildirilmesini, Optisyenlik Müesseseleri Hakkında Yönetmelik’in m.7/2-i hükmü uygulanmasının, Anayasa Mahkemesi’nin 5193 sayılı Kanun’un Geçici 4. Maddesinin 3. Fıkrasının 3. Cümlesinde yer alan “…disipline ilişkin hükümler…” ibaresinin iptali kararının yürürlüğe gireceği tarihe kadar geçici olarak durdurulmasını, Başkanlığınızdan saygıyla rica ve talep ederim.

Abdullah AYDIN
TOOMAD
Yönetim Kurulu Başkanı