Sdü”den ‘Gözleri Dilleri Olacak’ Projesi

SDÜ Keçiborlu MYO Öğretim Görevlisi Muhammed Çayırlı, gerçek zamanlı göz izleme sistemini kullanarak ellerini kullanamayan ve işitme konuşma engeli bulunanların bilgisayar kullanımı ve çevredekilerle iletişimini artırmak amacıyla bir proje hazırladı. Çayırlı, projesini SDÜ Bilim ve Bahar Şenliği kapsamında düzenlenen Proje Pazarı’nda görücüye çıkardı. Yaklaşık 3 yıllık bir çalışma sonucunda ortaya koyduğu projenin engellilerin hayatını ciddi anlamda kolaylaştıracağını kaydeden Çayırlı, bu programın sağlıklı insanlar tarafından da rahatlıkla kullanılabileceğini açıkladı. Yalnızca bilgisayar kullanımı ve iletişim sağlamak amacıyla bu projeyi hazırladığını belirten Çayırlı, ATM cihazlarında da şifreleme yapılırken programın rahatlıkla kullanılabileceğini anlattı.

Çayırlı, projenin gerçek zamanlı göz izleme sistemiyle etkileşimli bir uygulama tasarımı olduğunu belirterek şunları söyledi: “Aslında göz izleme sistemlerinin tarihine baktığımız zaman 1930’lu yıllara dayanmakta. O zamanlar göz hareketleri konusunda ilk akla gelen, insanların bir nesneyi algılamak için gözlerini nasıl hareket ettirdiğinin incelenmesi oldu. Bu sayede pek çok alanda göz izleme tekniklerinin kullanıldığını biliyoruz.”

Proje çalışmaları sırasında ellerini kullanamayan ve ellerini kullanamadıkları için sosyal manada iletişim kuramayan engellilerin çevreyle iletişim kurmalarını hedeflediğini anlatan Çayırlı, “Bu proje sayesinde konuşamayan, duyamayan ve ellerini kullanamayan insanlar ellerini kullanmadan bilgisayar kontrol edebilecekler. Bu tür nörolojik rahatsızlığı bulunan insanlarda, tam olarak işlev yapan tek uzuv, genelde göz oluyor. Biz de bu durumdan esinlenerek böyle bir proje geliştirdik. Toplumsal alanda buna benzer birçok uygulama olduğunu görüyoruz. Bu uygulamadaki tek fark insan temâsı olmadan iletişim kurmak ve bilgisayar kullanabilmektir” diye konuştu.

‘Geliştirdiğimiz yazılım sayesinde göz etkileşimi ile bilgisayar kullanımı sağlıyoruz‘ diyen Çayırlı, şunları söyledi: “3 yıllık bir çalışma sonucunda bu proje ortaya çıktı. 3 yılda birçok aşama kaydettik, ama her geçen gün geliştirerek son olarak çok fazla yer kaplamayan bu yazılımı ortaya koyduk” Çayırlı, bu çalışmasının aynı zamanda doktora çalışması olduğunu belirterek “Bu projeyi ilk olarak burada tanıtıyorum, henüz başka bir şekilde tanıtımı yapılmadı. Ancak, bundan sonra değişik yerlerde de uygulamaya dökmek ve engelli insanların faydasına sunmak istiyorum”

Kullanımı basit olan yazılımı geliştiren Çayırlı, programı kullanırken 30 santimetre uzaklıkta olmanın yeterli olacağını ve yalnızca kullanacak kişinin kamera kadrajında yer alması gerektiğini dile getirdi. Kullanım sırasında göze ek bir maske veya benzeri bir cisim eklemediklerini belirten Çayırlı, sözlerini şöyle sürdürdü: “Programı çalıştırırken herhangi bir maske ya da başka bir şey kullanmıyoruz. Tamamen göz bebeğiyle uyumlu olarak çalışan bir program. Yaklaşık 30 santimetre uzaklıktaki mesafeden kullanım sağlanabiliyor. Ayrıca, kullanacak kişiyle ilgili daha önceden yüz veya göz tanıtması yapmıyoruz. Gözün benzersizliğini kullanmıyoruz. Herhangi bir şifreleme durumu da söz konusu değil. Programı kullanmak isteyenlerin, kullanılan yapay zeka algoritmalarıyla ilk önce yüz, ardından yüz içindeki gözleri tanıtılıyor. Ardından kullanmak istediğiniz bölgeye yöneliyoruz ve işlemlerimizi rahatça gerçekleştirebiliyoruz.”