Reçetesiz lens sağlımıza da yasaya da aykırı

Estetik kaygılarla doktor kontrolü olmadan alınan renkli lensler kişinin gözüne uygun olmadığında ya da doğru olarak kullanılmadığında gözün kaybedilmesine varan ciddi sonuçlar doğurabiliyor.

Değişiklik olsun, daha güzel görüneyim kaygısıyla özellikle kadınların daha çok tercih ettiği reçetesiz satılan kontakt lensler, göz sağlığı için en büyük tehlikelerden biri. Doktor kontrolü olmadan alınıp kullanılan bu lensler kişinin gözüne uygun olmadığında ya da doğru kullanılmadığında, körlüğe hatta gözün kaybedilmesine varan ciddi sonuçlar doğurabiliyor. Yasalara göre de kontakt lenslerin, tek yetkili olarak mutlaka bir göz doktoru tarafından uygulanması ve reçete edilmesi gerekiyor. Oysa neredeyse her gözlük mağazasından satın alınabiliyor. Türk Oftalmoloji Derneği 3 yıl önce başlattığı ve halen çalışmalarına devam ettiği “Kontakt Lens Bilgilendirme Projesi” ile rastgele ve reçetesiz lens satın alınmaması ve doktor kontrolünde kullanılması gerektiğini önemle vurguluyor.

Yasal düzenlemeye uyulmuyor

Dernek Başkanı, Dokuz Eylül Üniversitesi Göz Kliniği Öğretim Üyesi Prof. Dr. Süleyman Kaynak, “lenslerin doktorun yönettiği, her biri bilimsel temellere dayanan kurallar zinciri  dışında temin edilmesi; uygun lens seçimi, uygulama, hasta eğitimi ve kontrol basamaklarında çok önemli sorunlara yol açıyor. Çünkü göz doktoru, kişinin lens kullanımına uygun olup olmadığını anlamak için gerekli tüm sorgulama, muayene ve tetkikleri yapıyor. Kontakt lens vermeyi o seansta uygun bulmadığı, ancak tedavi sonrası lens kullanabileceğini düşündüğü hastalarına tedavi gerçekleştiriyor. Lens kullanımının uygun olmadığı durumlarda ise kullanıcıyı bilgilendiriyor. Kontakt lens uygulaması sırasında her hastaya göre değişebilen kontrol muayeneleri de kararlaştırılıyor. Doktor kontrolü dışında, ehliyetsiz kişilerce lens uygulamasını engellemek için bir yasal düzenleme var. 2004 yılından beri yürürlükte. 5193 sayılı Optisyenlik Hakkında Kanun, satış noktalarının göz doktorunun yerine geçemeyeceğini, ‘Optisyenlik müessesesinde reçetesiz kontakt lens satılması ve ve lens uygulaması ile ilgili alet bulundurulması yasaktır’ cümlesiyle hükme bağlıyor. Ama özellikle kozmetik lensler söz konusu olduğunda bu yasa da çiğneniyor” diyor.

Lenslerin, birçok görme bozukluğunu gidermekle birlikte, en uygun lensi kullanma ve bakım kurallarına tam olarak uymanın, göz sağlığı açısından büyük önem taşıdığına işarete den Prof. Kaynak, sözlerini şöyle sürdürüyor:

Yan etkileri ciddiye alın

“Gözüm lense uyum sağlamadı” sözü, şehir efsanesi gibi. Lenslerin bilinçsiz kişilerce uygulanması, yanlış lens seçimi sonucu  gözde alerji, enfeksiyon meydana geliyor. Sıklıkla da kişi bu bulguları ciddiye almıyor ve görmeyi tehdit eden yan etkiler ortaya çıkıyor. Lenslerin mutlaka bir göz doktoru tarafından uygulanması gerekli.