Körlüğe karşı tek doz aşı

Genetik nedenlerle kör doğan çocuklar, 5 yaşından itibaren uygulanan bir aşıyla ışığa kavuşabiliyor.

ABD’de 8 yaşında bir çocuk, bu tedaviyle normal okula başladı, hatta beyzbol oynuyor ve bisiklete biniyor.

Doğuştan körlüğün tedavisi bulundu. Genetik olarak kör doğan çocuklara beş yaşından sonra uygulanan tek doz aşı yeniden görmelerini sağlıyor.

Nitekim Amerika’da 8 yaşına kadar kör olan bir çocuğa yapılan aşı onun normal okula gidebilecek kadar görmesini sağladı. Sempozyum için Türkiye’ye gelen, ABD’nin en büyük göz hastanesi Wills Eye Hospital Pediatrik Oftalmoloji ve Oküler Genetik Bölüm Başkanı Alex Levin, aşının müjdesini verdi.

GENETİK KÖRLÜĞE ÇARE

Körlük aşısıyla ilgili Amerika, İngiltere ve İtalya’da çeşitli merkezlerde araştırmalar yürütülüyordu. Amerika’da körlük aşısı ile ilgili süren araştırma grubunun bir üyesi olan Prof. Levin, genetik bozukluklar nedeniyle doğuştan körlüğe çare olacak “gen aşı”da ilk olumlu sonucun 8 yaşında doğuştan kör olan bir çocukta alındığını kaydetti.

Levin şu bilgileri verdi: “8 yaşındaki çocukta leber konjenital amoroziz hastalığı vardı. Çocuğun RPE65 dediğimiz bir genindeki bozukluk nedeniyle doğduğunda görme seviyesi sadece yüzde 1’di. Yani kör diyebileceğimiz seviyedeydi. Çocuk parmaklarını bile seçemezken gen terapisi dediğimiz yöntemle başarılı sonuca ulaşıldı. 8 yaşındaki bu çocuk artık eğitimine normal okulda devam ediyor, hatta bisiklete biniyor ve beyzbol oynuyor.”

‘KÖRLÜK TARİH OLACAK’

Prof. Dr. Levin tedavinin uygulanış şeklini şöyle özetledi: “Genetik enjeksiyon yönteminde kişinin bozuk geni tespit ediliyor. Bu bozuk genin sağlamı laboratuvar ortamında yapılıyor. Daha sonra hastanın retina altına enjekte ediliyor. Genin retina altına aktarırken ise genin taşınmasında robot görevi yapan bir virüs de kullanılıyor.

Bu virüs dışarıda herhangi bir yerden alınıyor. Bu yöntem şu RPE 65 dediğimiz bir genindeki bozukluk nedeniyle görme engelli kişilerde sonuç verdi.

Diğer görmeyi engelleyen gen bozukluklarının tedavisinde de araştırmalar devam ediyor. Beş yaşın altındaki çocuklarda tam olarak etkisini bilmediğimiz için şimdilik 5 yaş üzerinde aşıyı kullanıyoruz.” Bir gün körlüğün tarih olacağına inandığını açıklayan dünyaca ünlü doktor, kök hücre, gen terapi, gözün içine yerleştirilecek bilgisayar çip gibi teknolojilerle körlüğün önlenebileceğini, göz küresi nakli dahi yapılabileceğini savundu.

SİNEK GÖZÜYLE TEDAVİ

Prof. Dr. Levin: “Sineklerin gözlerini oluşturan gen, insan göz küresini oluşturan gen ile yüzde 80 aynı. İnsandaki bozuk geni sinek gözünden alınan sağlam genle tedavi etme araştırmaları yürütülüyor.”