Disiplin cezalarına düzenleme!

Eczacılar hakkında uygulanabilecek disiplin cezalarını düzenleyen Türk Eczacıları Birliği Kanunu’nun 30. maddesi 21 Ekim 2021 tarihinde Anayasa’ya aykırı olduğu gerekçesiyle iptal edilmişti.

İptal kararı (9 ay sonra) 21 Temmuz 2022 tarihinde yürürlüğe girecekti. O tarih gelmeden yeni düzenleme yayımlandı.

Resmî Gazete’ de yayımlanan yeni düzenleme şöyle:

MADDE 63- 25/1/1956 tarihli ve 6643 sayılı Türk Eczacıları Birliği Kanununun 30 uncu maddesi başlığı ile birlikte aşağıdaki şekilde yeniden düzenlenmiştir.

Haysiyet Divanının görev ve yetkileri:

MADDE 30- Haysiyet Divanı kayıt zorunluluğu bulunmasına rağmen odaya kayıt yaptırmayan veya bu Kanunun öngördüğü diğer yükümlülükleri yerine getirmeyenler ile evrakı kendisine tevdi edilen üyelerin meslek adap ve haysiyetine aykırı olan fiil ve hallerinin niteliğine ve ağırlık derecesine göre, fiil ile ceza arasında adil bir denge gözeterek aşağıdaki disiplin cezalarını verir:

a) Yazılı ihtar: Eczacılık sanatının icrası sırasında veya kişilerle ilişkilerde daha özenli davranılması gerektiğinin yazı ile bildirilmesidir.

b) Para cezası: Fiilin işlendiği tarihteki oda yıllık aidatının dört katından onbeş katına kadar verilecek para cezalarıdır.

c) Geçici olarak sanat icrasından men cezası: Eczacılık sanatının icra edilmesinin üç günden yüz seksen güne kadar yasaklanmasıdır.

ç) Oda bölgesinde sanat icrasından men cezası: Bir oda bölgesinde en az beş defa geçici olarak sanat icrasından men cezası alan veya birden fazla geçici olarak sanat icrasından men cezalarının toplamı yüz seksen gün olan eczacıların, o oda bölgesinde sürekli olarak sanat icrasından men edilmesidir.

Oda haysiyet divanları, kendilerine intikal eden dosyaları en geç üç ay içerisinde karara bağlamak zorundadırlar.

Disiplin cezası gerektiren fiil ve halleri işleyenler hakkında, bu fiil ve hallerin işlendiğinin öğrenildiği tarihten itibaren altı ay içinde soruşturmaya başlanılmamış ise bu suçlarla ilgili disiplin soruşturması yapılamaz ve ceza verilemez.

Disiplin cezası gerektiren fiil ve hallerin işlendiği tarihten itibaren en geç sekiz yıl içinde disiplin cezası verilmemesi hallerinde ceza verme yetkisi zamanaşımına uğrar.

Savunma alınmadan ceza verilemez. Savunma yazılı veya sözlü olarak da verilebilir.

Hakkındaki iddia ve tespitleri içeren savunma isteme yazısının kendisine tebliğinden itibaren on beş gün içinde geçerli mazereti olmaksızın yazılı veya kendisine bildirilen günde sözlü savunma vermeyen üye, savunma hakkından vazgeçmiş sayılır.

Birinci fıkrada belirtilen disiplin cezalarını gerektiren fiil ve haller, disiplin soruşturmasına ilişkin usul ve esaslar ile disiplinle ilgili diğer hususlar Sağlık Bakanlığının uygun görüşü alınarak Birlikçe hazırlanacak yönetmelikle düzenlenir.

Ne Olmuştu?

Anayasa Mahkemesi, eczacılar hakkında uygulanabilecek disiplin cezalarını düzenleyen Türk Eczacıları Birliği Kanunu’nun 30. Maddesini, 21 Ekim 2021 tarihinde, Anayasa’ya aykırı olduğu gerekçesiyle iptal etti.

Resmi Gazete’de yayımlanan karara göre, Eczacı Odası Haysiyet Divanı tarafından bir eczacıya verilen “180 gün sanat icrasından men” cezasının iptalini davasına bakan Ankara 5. İdare Mahkemesi, kanunun cezaya dayanak 30. maddesinin Anayasa’ya aykırı olduğu gerekçesiyle AYM’ye başvurdu.

İdare Mahkemesi, başvurusunda, söz konusu düzenlemede disiplin uygulamalarıyla ilgili hiçbir ilkenin belirlenmediğini, hangi disiplin fiillerine ne tür cezaların uygulanacağının ayrıntılı şekilde düzenlenmediğini, Haysiyet Divanlarının sıra gözetmeksizin bu cezaların verilmesinde takdir hakkını kullanabileceklerine yönelik düzenlemenin idareye sınırsız yetki tanıdığını belirterek, bunun “hukuki belirlilik ile suçta ve cezada kanunilik ilkelerini” ihlal ettiğini kaydetti.

Başvuruyu inceleyen AYM, ilgili maddeyi Anayasa’nın 2. maddesinde düzenlenen “hukuki belirlilik” ilkesine aykırı bularak iptal etti.

Kararın gerekçesinde, Haysiyet Divanının, üyenin, meslek adap ve haysiyetine aykırı olan fiil ve hareketlerinin mahiyetine göre “yazılı ihtar, fiilin işlendiği tarihteki oda yıllık aidatının 4 katından 15 katına kadar para cezası, 3 günden 180 güne kadar sanat icrasından men ve bir bölgede 3 defa sanat icrasından memnuiyet cezası almış olanları o mıntıkada çalışmaktan men etmek” şeklinde disiplin cezalarıyla cezalandıracağının ve bunlarla ilgili takdir hakkı kullanacağının 30. maddede hükme bağlandığı hatırlatıldı.

Hukuk devletinin temel unsurlarından birinin belirlilik ilkesi olduğu vurgulanan gerekçede, bu ilkeye göre yasal düzenlemelerin hem kişiler hem de idare yönünden herhangi bir duraksamaya ve kuşkuya yer vermeyecek şekilde açık, net, anlaşılabilir ve uygulanabilir olmasının ve kamu otoritelerinin keyfi uygulamalarına karşı koruyucu önlem içermesinin gerekliliğine işaret edildi.

İtiraz konusu kuralda, eczacılar hakkında uygulanabilecek disiplin cezalarının sayıldığı ancak eczacının meslek adap ve haysiyetine aykırı olan fiil ve hareketlerinde hangi disiplin cezasının uygulanacağına ilişkin düzenlemenin bulunmadığı kaydedilen gerekçede, bunun, keyfi yorum ve uygulamalara karşı hukuki güvencenin sağlanamadığını gösterdiği ifade edildi.

İptal kararının, Resmi Gazete’de yayımlanmasından başlayarak 9 ay sonra yürürlüğe girmesine de karar verildi./  ECZACININSESİ