Biz reklamın böylesine karşıyız…

Değerli meslektaşlarım sağlıkta reklam yalnız bizim değil bu işi ticaret olarak görmeyen tüm sağlıkçıların sorunu İNSAN SAĞLIĞININ ADİ BİR EMTİYA GİBİ GÖRÜLMESİNE VE BU DOĞRULTUDA DEĞERLENDİRİLMESİNE KARŞIYIZ VE KARŞILAR.

Reklam konusu gündeme geldiğinde bir süre çatışmanın dışında kalmak ve gelişmeleri izlemek istedim. Bu konudaki düşüncelerimi yakın tarihte tüm detayları ile aktarmış, izlediğim yolu yazılı olarak sitelerde yayınlamıştım. Konfederasyonun reklam hakkındaki düşüncelerini de oldukça iyi biliyorum. Merak ettiğim TOOMD’nin bu konudaki düşünceleriydi. Çünkü İstanbul Derneği ve Konfederasyon olarak reklama karşı verdiğimiz mücadelede reklam verenlerden çok bu derneğin ne düşündüğü ve ne yapacağı önemliydi. Bu merakımızı da gidermiş olduk. Onlar başkan ve hukuk danışmaları ile reklamın yasal olduğunu deklere ettiler.

Değerli meslektaşlarım sağlıkta reklam yalnız bizim değil bu işi ticaret olarak görmeyen tüm sağlıkçıların sorunudur. İNSAN SAĞLIĞININ ADİ BİR EMTİA GİBİ GÖRÜLMESİNE VE BU DOĞRULTUDA DEĞERLENDİRİLMESİNE KARŞIYIZ VE KARŞILAR.

Bazı meslekler özeldir. Sağlık gibi önemli bir konu da savunma hakkıdır. Hiçbir zaman bir avukat veya hukuk bürosu reklamına rastlamamışsınızdır; çünkü avukatların reklam yapması yasaktır. Kartvizitlerinden tabelalarına kadar kanun koyucu tarafından bir standartla sınırlandırılmıştır. Bir avukat çıkar da “Ben sekiz on yıldır bu konuda uzmanlaştım, Türkiye’de bu konuda benden ve benim çalıştığım kurumdan başka hiçbir kurumda uzman yoktur” der sonra da “Bu tür eylemlerde bulunacaksanız uzman bir hukukçuya danışın” derse bu suçtur. Çünkü reklam yapıyor ve gizli olarak kendine yönlendirme yapıyor. Meslektaşları arasında haksız rekabete neden oluyordur.

“Kanunlar örümcek ağı gibidir. Küçük sinekler takılır büyük sinekler yırtar geçer.”
Bizler hiçbir zaman bu meslekte reklam yapılamaz demiyoruz. Kartvizit bastırmak ve vitrine yazı yazmak bile bir reklamdır. Kanun koyucu bunları düzenlemiştir.
Bir konuda yasak yoksa bu o konunun yasal olduğunu göstermez. Türkiye’de yabancıların optisyenlik müessesi açması yasak değil fakat Türkiye de böyle bir iş açacaksa önlerine 5193 sayılı yasayı koyuyoruz ve buna uymalısınız diyoruz.
Ticari işletmelere kampanya yapamazsın diye bir yasak yoktur. Fakat kampanya yapacaksan önüne bu şartlara uymak zorundasın diye kanun ve yönetmelikleri koyuyoruz ve buna uy diyoruz.
Hatırlayacağınız gibi lazer ameliyatları için verdiğimiz mücadelede bizler bu operasyona karşı çıkmadık. Bu operasyonu anlatan yazılı ve görsel argümanlara da karşı çıkmadık. Biz bu operasyonları yapan sağlık sunucularının etik dışı pazarlama yöntemine, reklamlarında verdikleri mesajlara karşı mücadele ettik ve etmeye de devam ediyoruz.

Son dönemlerdeki reklam açmazı da budur. Reklamın doğru sınırlar içinde yapılması gerektiğini yoksa yapılamayacağını savunuyoruz. Bunun dışında kimin ne söylediği bizim için önemli değil. Sadece verdiğimiz mücadelede her zamanki gibi aşmamız gereken engellerden biridir.

Aslına bakarsanız bu bizim işimiz de değil, ilgili bakanlıklar ve onların taşra teşkilatlarının sorunu.
Hazır numaralı gözlük satışı yasaksa ve ben bu suçu işlersem, kurum bana ceza keser. Bu suçu alenen işleyen sözde(!) büyük firmalara bir şey yapılmıyorsa bu hem optisyenlik müessesesinin adına hem de deneticiler adına suçtur.
Bizler birlik olmadığımız ve bizleri savunması gereken sivil toplum kuruluşlarına sahip çıkmadığımız sürece onlar fütursuzca bizlerin yok oluş sürecini film keyfinde izleyeceklerdir.

Bir diğer konu !
Birkaç gün önce Atasun Optik reklamlardan dolayı kamuoyuna bir açıklama yapıyor ve bunu dernek ve konfederasyona gönderiyor. Dernek sitesinde yazı yayınlandıktan sonra konfederasyonu arayıp bu yazının yayınlanmamasını istedim ve neden yayınlanmaması gerektiğini de açıkladım. Şimdi bunu sizlerle paylaşmak istiyor bu vesile ile Atasun Optiğe soruyorum:
1) “Türkiye’nin lider optik firması olan Atasun Optik.” Yazınız bu satırla başlıyor. İzmir’de kurulan ve gerek cirosu gerekse müessese sayısı ile şimdiden büyük olduğunu gösteren kooperatif, %100 yerli sermayeli ve meslektaşlarımızın komün çalışma örneğini en iyi şekilde sergiledikleri Elegance Optik Mağazaları ve Türkiye’de kişi başına düşen milli gelirin 500 dolar civarında olduğu günlerden bu günlere gelen birçok yerli zincirler ve bizler varken sizin lider titrini kullanmanız doğru mu? Liderliğinizin ölçütü nedir ?
2) Türk mahkemeleri Yüce Türk Milleti adına karar verirler. Açmış olduğunuz ve sonucunda karar aldırdığınız dava da bunlardan biridir. Bu nedenle alınmış olunan karar ve davaya konu olan uygulama hiç kimse için ticari sır olmadığından bu kararı tümüyle açıklamanızda bir mahsur görünmemektedir. Konu ve kararı açıklarsanız bizler de mevzuattan kesildiğini düşündüğümüz bu cezanın nasıl oluyor da tüketiciyi koruma ve diğer nedenlerden iptal edildiğini öğrenmiş oluruz.
3) Yazınızda özellikle bazı bakanlıkların ve kurumların adı geçmesine rağmen Sağlık Bakanlığı ve 5193 SOHK ve yönetmeliğinden söz edilmemektedir. Unutulmuş bir gerçek midir? Yoksa özelikle mi göz ardı edilmiştir.

Değerli meslektaşlarım optisyenlik müesseselerinde hazır numaralı gözlük satmak yasaktır. Bez afiş, reklam içeren tabela ve benzeri olgular yasaktır. Kampanya yapmak belli koşullar ve ürünler için koşullar tam geliştiğinde izin alınabilir bir yöntemdir. Her şeyin doğru olduğunu düşünsek bile haksız rekabetin sınırları nasıl belirlenecektir? Bunları sıradan bir optisyenlik müessesesi yaptığında, yaptırım ile karşılaşıyorsa diğerleri için uyulması gereken bir kuraldır. Eğer benim meslektaşlarımdan biri kapısının önüne kapama lastiği bulunur yazılı bir araç park dubası koyduğunda rekabet kurulu 5193 SOHK ve bu kanunun yönetmeliğine dayanarak bunu kaldır diyorsa, bu gerçek metrekarelerce afiş asan sözde büyük firmaları da bağlamalıdır.

Meslek temsilcilerine düşen görev doğruları bulup mücadelede yol haritasını belirlemektir. Birine “Canım sende bir şeyler yapmışsındır” diyip diğer yandan daha kötü eylemde bulunan diğer firmayı kurtarmak için hukuk müşavirini ve güçlü diğer dernek başkanını yanına alıp yüzlerce kilometre yol yapıp kurumlara aksini anlatmaya çalışmak değildir, olmamalıdır. Oluyorsa sorunumuz büyük demektir.

Bazılarının düşündüğü gibi gerçek anlamda bir hukuk büromuz olmasa da Türkiye’nin saygın hukukçuları ile çalışıyoruz. Bu güne kadar hukukçularımız bizi hiçbir şekilde yanıltmadılar, yaptığımız hiçbir çalışmada mahcup olmadık. Hiçbir çalışmamız ilgili Bakanlık ve kurumlar tarafından engellenmedi. Şikâyete konu olan hiçbir çalışmamız bulunmamaktadır. Başta MYK olmak üzere yaptığımız hiçbir çalışmayı sonuçsuz bırakmadık. Her zaman her konuda haklılığımız onaylandı. Reklamları da yanlış olduğunu düşündüğümüz ve inandığımız için mücadele listemize ekledik ve bu konuda da haklılığımız Yüce Türk Adaleti tarafından Yüce Türk milleti adına onaylanacaktır.

Turgut Çakar