a balloon
Optisyenin Sesi
Optisyenin Sesi
Optisyenin Sesi Reklam
Optisyenin Sesi Reklam
Reklamı kapat
Optisyenin Sesi Reklam
Optisyenin Sesi Reklam
Reklamı kapat

Spinoza ve Gözlük

Amsterdam soğuğundan Bitlis soğuğuna dönerken de, ‘’keşke Neyzen Tevfik’le görüşseydim. Onun gözlük konusunda kim bilir ne fikirleri vardı?

01 Mart 2025 - 8:21 'de eklendi.

Spinoza ve Gözlük

İnsanı içten içten donduran, soğuk ötesi bir şey bu. Ama Titreyen ellerini ikide bir nefesiyle ısıtmaya çalışan bir ben varım.

Amsterdamlılar, fazlaca acele etmeden sıradan günlerini yaşıyorlar. Bu 17.ci yüzyıla gelme fikri iyi değilmiş diye düşünüyorum. Her taraf çamur ve pislik içinde. Rıhtım kenarında ateş yaktıkları bir bidonda ellerini ısıtıp, içki içerek sohbet eden faytonculara yaklaşıyorum.

Waterlooplein’e gitmek istediğimi söylüyorum. Beni baştan aşağı süzen topluluktan yaşlıca bir arabacı,

Ne işin var Yahudi mahallesinde, Yahudi misin? Diyor.

Değilim dedim, soğuktan yerimde duramayarak birini arıyorum.

1,5 Gulden’e götürürüm diyen arabacının faytonuna atladım. Pazarlık edecek halim yok. Kanalları izleyerek bataklıklar ve sazlıklar arasında Amsterdam’dan güneye doğru iniyoruz. Akşama doğru beni bir sinagogun önünde indirdi.

Tam karşımda, içinden kahkahalar yükselen tabelasında Kırmızı Fener barı yazan iki katlı bir ahşap binadan içeri girdim. Yoğun bir tütün, esrar ve içki kokuları arasından barmene ulaştım. Bir rom istedim.

Barmen, teneke bardağı önüme uzatırken, gürültüden anlaşılmama korkusuyla sesimi yükselterek,
Bayım, Baruş de spinoza adında birini arıyorum. Tanıyan var mı acaba?
Gürültü kesildi. Barmen bana, barda oturanlara; Barda oturanlar bana, barmene, ben herkese şaşkınlıkla bakışıyoruz. Neden sonra, burun mesafesinde bana yaklaşan barmen,
Niçin arıyorsun? Dedi .
Ben telaşlı bir ruh haliyle,
Ben.. Ben dedim. Türkiye’den geliyorum.
Turkey?

Evet. Turkey dedim. Bitlis optisyenlik okulundan gönderildim. Gözlük sosyolojisi adlı lisans tezimi hazırlıyorum. Bölüm başkanı, ‘’17. Yüzyıla git. Araştırmaya oradan başla’’ dedi.

Tüm bar, Mesih gelmişçesine beni dinliyor. Arada sıyırdığımı düşünüp, elini kafalarına götürüp çevirenler de var.

Ama samimiyetim, her işin üstesinden gelmeyi başarıyor. Uzun boylu, yırtık şapkası altından sarı saçları görünen, yağla kaplı ceketli bir adam, söze giriyor.

Aynı kişiden mi söz ediyoruz bilmiyorum ama burada Spinoza adında biri vardı. Nasıl desem, dostum, biraz kafayı sıyırdığı için Yahudi cemaati tarafından dışlandı. 5 kilometre kadar ötede terk edilmiş bir evde oturur. Yahudi birinin Yanına 4 metreden fazla yaklaşması yasak. Kendisi gündüzleri, Grachten optik compani atölyesinde çalışıyor.

İstediğimi almıştım. O geceyi barın üst katında fareler ve tahta kuruları ile beraber geçirdim. Ertesi günü sözü edilen atölye de spinoza ile konuşuyoruz. Karşımda ki adam 25 yaşlarında, amele çizmeli, kolsuz ceketli, ceketi ve gömleği baştan sona beyaz tozlarla dolu genç bir adam. Düşünüyorum, bu adam o adam mı? Hani Nazım Hikmet’in,

…Ve ancak,
Bizim kartal burunlarımızda buluyor,
Layık olduğu yeri materyalist camcı ispinozun gözlükleri
Dediği bu adam mı? Hep suskun kalıp, karşısındakini dikkatle inceleyen bu adamla sıkıcı bir üç saat geçirdim. Bu arada tüm söyledikleri bir paragrafa ancak sığabilecek şeylerdi.

Görüşlerimden dolayı cemaat tarafından aforoz edilince bu atölyede çalışmaya başladım. Kalın mercek üreterek, cam kazanlarda yontuyoruz. Sadece ince kenarlı merceklerle yakın okuma ihtiyacını görülürken, Kalın kenarlı merceklerle insanların ufkunu açacağız. Floransa da 50 yi aşkın gözlük üreticisi varken, krallık bu işe ciddi yatırım yaptı.

Arkadaş, sanki bir filozofla değil, bir şirketin basın danışmanıyla görüşüyorum.

Ben, optikle ilgili sosyolojik gözlemler istiyorum sizden.
Yani dedim. Gözlük insana faydalı bir araç öyle mi?
İnsana, insandan daha faydalı bir şey yoktur dedi.
Bilgimi artırmak için soruyorum derken sözümü kesti,
Bilgisini artıran, acısını da artırır dedi.
İyide bunca yoldan geldim. Bana gerçek bir şeyler söyle.
Geldiysen öyle gerektiği için gelmişsindir. gerçek, niyeti doğru bir ideanın hem uygun, hem de zorunlu şartlarını sağlama şeklidir dedi.
Ben de he, he diyerek hışımla kalktım.
Üzerinde ki o kuvars tozlarını temizle. Bir daha da cam üretimine girme. Yoksa genç yaşta akciğer kanserinden ölürsün. Aç bir perakende dükkan otur dedim.

Amsterdam soğuğundan Bitlis soğuğuna dönerken de, ‘’keşke Neyzen Tevfik’le görüşseydim. Onun gözlük konusunda kim bilir ne fikirleri vardı? Hem demlenir, hem müzik dinler, hem de güler eğlenirdim. Nerde bizim filozoflar, nerde batı filozofları. Anadolu’nun gözünü seveyim ‘’ diye içimden geçirdim.


Metin Turanlı

Yazarın diğer yazılarını okumak için tıklayınız

İLGİNİZİ ÇEKEBİLECEK DİĞER HABERLER
Birlik ve Dayanışma İçin Halı Saha Turnuvası Birlik ve Dayanışma İçin Halı Saha Turnu...

Gaziantep Optikçiler Derneği, sektördeki dayanışmayı pekiştirmek ve meslektaşlarına moral olmak için anlamlı bir etkinliğe imza attı. D...

META, EssilorLuxottica’ ya 3.5 milyar dolarlık yatırım yaptı META, EssilorLuxottica’ ya 3.5 milyar do...

Meta kesenin ağzını bir açtı, kapatmak nedir bilmiyor. Mühendis transferleri, şirket alımları derken, firma bu sefer de Ray-Ban ve Oakl...

TOBB’den KOBİ’lere Can Suyu! TOBB’den KOBİ’lere Can Suyu!

Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB), küçük ve orta ölçekli işletmeler için hayata geçirdiği “Nefes Kredisi” programını bu hafta y...

Gözlük Sektörü “Tarife Şoku”nu Atlattı Gözlük Sektörü “Tarife Şoku”nu Atlattı...

ABD’nin 2 Nisan’da açıkladığı “karşılıklı gümrük tarifeleri” gözlük sektöründe sert dalgalanmalara yol açtı. Ancak son gelişmeler umut ...

HABER HAKKINDA GÖRÜŞLERİNİZİ BELİRTMEK İSTERMİSİNİZ?(Yorum Yok)
Subscribe
Bildir
guest

0 Yorum
Inline Feedbacks
View all comments
Hocaoğlu Optik
SON EKLENEN HABERLER
Birlik ve Dayanışma İçin Halı Saha Turnuvası Birlik ve Dayanışma İçin ...

Gaziantep Optikçiler Derneği, sektördeki dayanışmayı pekişti...

META, EssilorLuxottica’ ya 3.5 milyar dolarlık yatırım yaptı META, EssilorLuxottica’ y...

Meta kesenin ağzını bir açtı, kapatmak nedir bilmiyor. Mühen...

TOBB’den KOBİ’lere Can Suyu! TOBB’den KOBİ’lere Can Su...

Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB), küçük ve orta ölç...

Gözlük Sektörü “Tarife Şoku”nu Atlattı Gözlük Sektörü “Tarife Şo...

ABD’nin 2 Nisan’da açıkladığı “karşılıklı gümrük tarifeleri”...

Showrooming Gözlük Sektörünü Vuruyor Showrooming Gözlük Sektör...

Saatlerce güneş gözlüğü deneyip en uygun modeli seçen müşter...

Absürt bir gözlük hikâyesi Absürt bir gözlük hikâyes...

İnternette ‘mim’ kültürünün en sevdiğim karakterlerinden bir...

Trafikte gözlüksüz araç kullananlara kötü haber! Trafikte gözlüksüz araç k...

Görme bozukluğu veya sürücülerin gözlük takmaması nedeniyle ...

İşte komisyon tutanakları! İşte komisyon tutanakları...

Sağlık Alanında Önemli Düzenlemeler Getiren Kanun Teklifi TB...

Optik Sektöründe Kritik Düzenleme Son Anda Komisyondan Geçti Optik Sektöründe Kritik D...

Meclis Başkanlığı’nın Temmuz ayında da çalışmalara devam ede...

Optisyenlik Stajyerleri Dertli! Optisyenlik Stajyerleri D...

Öğrenciler meslek öğrenmek için girdikleri stajlarda temizli...

Magazin HABERLERİ
Web TV