Osmanlıdan Günümüze Gözlükçülük

Gözlükçülük, Cumhuriyet öncesi Osmanlı İmparatorluğunda genellikle Rum, Ermeni ve Yahudi tebaa tarafından icra edildiği görülmektedir.

Osmanlı döneminde, münferit gözlükçü müessesesine rastlanmamaktadır.

Meslek, saatçilik, eczacılık, aktarlık, kuyumculuk gibi meslekler ile birlikte icra edilen bir yan uğraş durumundadır. Türklerin gözlükçülük mesleğinin içine girmesi gayrimüslim ustaların yanında yetişmeleri sayesinde olduğu görülmektedir. O yıllarda meslek Avrupa ile yakın ilişkisi olan gayrimüslimlerin tek elindedir.
Cumhuriyet sonrası Türkiye’de gözlük sektörü 80 öncesi ve sonrası olarak 2 döneme ayrılıyor. 80 öncesi ithalatın kısıtlı olması ve ülkenin dış dünyaya kapalı olmasından dolayı, gerek materyal, gerek aksesuar ve en önemlisi model ve çeşitlilik bazında son derece geri kalmış ve tüketici beğenisinden uzak ürünler yer alırken; sektör 80 sonrasında değişim ve gelişim sürecine ulaştığı görülmektedir. Ancak bununla birlikte taklit, standart dışı ürünlerin ithalatında da hızlanma olduğu belirtilmektedir.

Optisyenlik müesseseleri, T.C. Sağlık Bakanlığı’nın gözetim ve denetiminde çalışan, özel meslek kanunu olan, çok önemli bir sağlık mesleğidir. 4600 gözlükçü/optisyen ve 20.000 çalışanı ile 100.000 kişiye varan aileleri bu sektörden geçimini sağlamaktadır.
4600 gözlükçünün tamamına yakını SGK ile sözleşmeli gözlükçüdür. Sektörün, yıllardan beri sosyal güvenlik kurumları hak sahiplerine ve devlet memurlarına hizmet verdiği belirtilmektedir. Aylarca parasını tahsil edemediği dönemlerde dahi hizmetini aksatmadığı, yükümlülüklerini ve sorumluluklarını yerine getirdiği belirtilmektedir.

Toplam sağlık giderlerinin içinde, yüzde birden daha az bir pay almakta olduğu ve sektörde, bir optisyenlik müessesesi günde ortalama 5-7 adet reçete yapabildiği vurgulanmaktadır.

TÜRKİYE’DE GÖZLÜK TÜKETİMİ

Türkiye’de Optik Sektörü AB ülkelerine göre çok daha farklı bir konumdadır. Gözlük kullanma oranı gelişmiş ülkelerde % 55 civarında olurken, Türkiye’de bu oran ne yazık ki % 18’ler civarındadır.

Türkiye’de gözlük kullanımının yetersiz olmasının sebepleri şu şekilde sıralanmaktadır;

 Türk halkının göz sağlığı ve gözlük kullanımı konusunda yeterli düzeyde bilgisi yoktur.
 Gerek Kamu kuruluşları, gerekse özel kuruluşlar tarafından göz taramaları yapılmamaktadır.
 Nüfusa göre sayıları az olan göz doktorları özellikle gelişmiş olan yerlerde bulunmaktadırlar.
 Toplum birey olarak göz sağlığına önem vermemektedir.
Bu rakamlar Türk insanının göz sağlığının AB’ye göre çok daha iyi olduğunu göstermemektedir, bilakis göz kusurunun farkında olmayan birçok kişi ülkede mevcuttur.

Gözlük kullanımının azlığını ülkenin genel ekonomik sebeplerine de dayandırabiliriz. Türk halkının acil olarak gözlük, göz kusuru ve göz sağlığı hakkında bilgilendirilmesi gerekir.

Türkiye’de gözlük kullanım oranı ortalama yüzde 15-20 aralığında seyrettiği görülmektedir. Yıllık görme kusuru muayene ihtiyacının ise 30 milyon kişi olduğu bilinmektedir. Oran, genç ve 40 yaş üstü nüfusa eşit şekilde dağılmış durumda fakat son yıllarda artan bilgisayar kullanımıyla, gözlük kullanımı da her geçen gün artış eğilimindedir.
Türkiye’de yılda ortalama 12 milyon gözlük tüketimi olduğu belirtilmektedir. Gözlük tüketimi konusunda bilinçlenmek için doğru ve yeterli bilgiye sahip olan optisyenlerin önemi büyüktür. Ayrıca, internetten satın alınan ürünlerde tüketicinin sıkıntı yaşamaması adına istediği ürünün mutlaka orijinalliğine (tamamı olmasa da büyük oranda taklit ürün var), garantisinin kim tarafından ne şekilde verildiğine dikkat edilerek almasında yarar olduğu savunulmaktadır.

Gözlük her ne kadar sağlık için kullanılan bir protez şekli olsa da hem estetik açıdan hem de kullanım rahatlığı için kişinin yüzüne uygun olması gerekir.