Güneş gözlüğü camları ile ilgili bazı sorular ve cevaplar

Reçeteye göre üretilmiş renkli optik camların da UV korumasının minimum 400 nm olması gerekmektedir.

İşportada, güneş gözlüğü olarak satılan gözlüklerin UV korumasının ne olduğunu bilemediğimizden göz sağlığımızın korunması açısından işporta gözlüklerinin kullanılmasına şiddetle karşıyız.

Son yıllarda bazı gözlük camı ham maddesi üreticilerinin organik ham maddelerin zararlı ışınlardan koruma özelliklerini daha fazla geliştirip UV+420 olarak lanse ettikleri optik cam materyallerini piyasaya sürdüklerini biliyoruz.

Bu ürünlerde, standart ürünlere kıyasla UV ve “HEV” (High-Energy Visible Light) olarak adlandırılan “Mavi” ışık absorbsiyonu daha fazladır. UV+420 materyelin hafif sarı renkte olması nedeniyle “beyaz” camda küçük bir dezavantaj oluşturmasına rağmen , bu özellik güneş camlarında hiçbir dezavantaja neden olmamaktadır. Rx olarak üretilecek camların UV400 yerine UV+420 koruması olan materyalden üretilmesi göz sağlığı açısından her zaman daha avantajlı olur.

Ülkemiz şartlarında güneş gözlüğü kullanımı sadece ilkbahar ve yaz mevsimi ile sınırlandırılmamalı, tüm mevsimlerde kullanılmalıdır. Güneşten yayılan ve gözlere zararlı olan UV ışınları bulutlar tarafından kayda değer oranda absorbe edilmediğinden zararlı UV ışınları her zaman yeryüzüne ulaşmakta ve gözlerimiz için risk oluşturmaktadır. Ciddi oranda UV yansıtması nedeniyle karlı ortamlarda UV korumalı güneş gözlüğü kullanımı göz sağlığı ve göz konforu açısından büyük önem taşımaktadır.

Daha koyu renkli güneş camları gözleri her zaman daha iyi mi korur?

Bir güneş gözlüğünde aranan asgari korumanın UV400 olması gerektiğini yukarıda ifade ettik. Beyaz iken %100 UV400 koruması olmayan materyelden üretilen fotokromik, polarize , boyanmış veya ayna kaplamalı camların UV geçirgenliğinde genel olarak bir azalma olmamaktadır. Eğer gerçek UV400 koruması hedefleniyorsa Trivex, 1.61 (örneğin MR8), 1.67, 1.74 veya herhangi bir indeksteki UV+420 materyelin kullanılması gerekmektedir. Fakat günümüzde en etkili UV ve Mavi Işık koruması sağlayacak güneş camları için UV+420 materyelden üretilen camların kullanılması önerilir.

Daha koyu olarak boyanan UV400 özelliği olmayan örneğin 1.5 veya 1.56 indeks Organik camların UV ve Mavi Işık koruması artmadığından ve çok koyu camlar ışığı daha az geçirdiği için , göze daha az ışık gelmesi nedeniyle göz bebekleri genişleyeceğinden, göze daha fazla zararlı UV ve Mavi Işık girecektir. Göz içerisine giren zararlı UV ve Mavi Işık miktarı, pupilla alanı ile orantılıdır.

UV400 koruması olmayan çok koyu renkli güneş camları kullanıldığında göz bebeklerinin çapı örneğin 2 kat artmışsa, göze giren zararlı UV ışınlarının miktarı yaklaşık 4 kat artacaktır! Yani, %100 UV400 koruması olmayan çok koyu renkli güneş camları, göz sağlığı açısından daha açık olanlardan daha zararlıdır!

Gözlerimizi UV ışınlarının olumsuz etkilerinden korumak için başka ne yapabiliriz?

• Öncelikle %100 UV koruması sağlayan güneş gözlüğü kullanmalıyız. Güneş gözlüğünün “Mavi Işık” absorbsiyonunun da olabildiğince yüksek olması ek bir avantajdır. Kesinlikle işportada satılan güneş gözlüklerini kullanmamalıyız.

• Göz mercekleri daha berrak olan çocuklarda UV ışınları tüm göz katmanlarına kolayca ulaşabildiğinden, çocuklara mutlaka UV400 korumalı güneş gözlükleri verilmelidir.

• Bombeli çerçevelere sahip güneş gözlükleri, çevreden yansıyıp gelen zararlı ışınların göze ulaşmasını engelleyeceğinden, daha koruyucu olacaktır.

• Deniz sahilinde, deniz seviyesinden yüksek olan açık bölgelerde (dağlık alanlarda) ve kar üzerinde, ortamdaki UV oranı daha yüksektir. Özellikle deniz yüzeyinden ve kardan yansıyan UV ışınları çok rahatsız edici olmaktadır ve bu yansımalardan mutlaka korunulmalıdır. Yüksek binaların olduğu şehirlerde ise, binaların gölgesi, UV ışınlarının zararlı etkisini nispeten azaltmaktadır. Fakat havanın bulutlu veya sisli olması, gözümüze zarar veren UV ışınlarını kayda değer bir oranda filtre etmemektedir. Zira görünmez olan UV ışınlarını bulutlar rahatlıkla geçirebilmektedir.

• Meteoroloji Müdürlüklerinin yayınladığı UV endeksi tahmin değerleri de dikkate almamız gereken değerlerdir. UV endeks değeri bulutluluk yanında enlem ve boylam dereceleri, yer örtüsü, su, mevsim, günün saati vb. gibi yerel bazı parametrelere bağlı olarak coğrafi bölgelere göre farklılıklar gösterir. Çok yüksek UV etkisinden korunmak için saat 10.00 ile 16.00 arasında güneş altında fazla bulunmaktan kaçınılmalıdır. Bu saatlerde, gölgede de olsanız güneş gözlüklerinizi takınız. Zira çevreden yansıyan zararlı ışınların bir kısmı gözlerinize ulaşabilmektedir. UV endeksinin zararlılık derecesini şu şekilde kategorize edebiliriz:

1-2 (Çok düşük) : (Güneş koruması olmadığı zaman sıradan kişi için tehlike teşkil etmiyor)
3-4 (Düşük) : (Güneş koruması olmadığı zaman düşük risk)
5-6 (Orta) : (Güneş koruması yoksa, orta derecede risk)
7-8-9 (Yüksek) : (Güneş koruması yoksa yüksek risk)
10-11+ (Çok yüksek) : (Güneş koruması yoksa çok yüksek risk)

• Bazı ilaçların kişinin UV hassasiyetini artırdığı da bilinen bir durumdur. Bu ilaçları kullanan kişilerin UV maruziyetine karşı daha tedbirli olmaları gerekmektedir.

• Geniş kenarlı şapkaların kullanılması ile göze zarar verebilecek UV ışınlarının oranı %50 ye varan oranda azaltılabilir.

• Kontakt lens kullanan kişilerin de UV absorbsiyonu tam olan güneş gözlüğü kullanmaları gerekmektedir. UV koruması olan lensler kullanılsa dahi bu lensler korneanın ancak bir bölümünü korumakta, konjunktiva ve lensin korumadığı diğer göz dokuları ve göz çevresindeki deri , UV ışınlarına maruz kalmaktadır.