Gereksiz Sevkler, Katarakt Sonrası Umut ve Yapay Zekâ Gerçeği
Göz sağlığı alanında yapılan son araştırmalar, hem sağlık politikalarını hem de klinik uygulamaları doğrudan ilgilendiren çarpıcı sonuçlar ortaya koydu. ABD merkezli Review of Optometry dergisinde yayımlanan bulgular, sektörün geleceğini şekillendirecek üç kritik noktaya işaret ediyor:
1. Hastane Sevklerinin Yarısı Gereksiz
Yapılan kapsamlı incelemelere göre, göz sağlığı şikâyetiyle yönlendirilen hastaların yaklaşık %50’si aslında hastane sevkine ihtiyaç duymuyor.
Bu durum, sağlık sisteminde zaman ve kaynak israfına yol açarken, gerçek ihtiyaç sahiplerinin de tedaviye erişimini zorlaştırıyor.
Uzmanlara göre, temel göz muayenelerinin güçlendirilmesi ve optisyen–optometrist işbirliğinin artırılması, gereksiz sevklerin önüne geçebilir.
2. Scleritis Hastalarında Katarakt Ameliyatı Umudu
Scleritis (gözün beyaz kısmında iltihap) nedeniyle görme kaybı yaşayan birçok hastada, katarakt ameliyatı sonrası anlamlı iyileşme kaydedildi.
Önceden riskli kabul edilen bu grup hastada operasyonun olumlu sonuçlar vermesi, yeni tedavi yaklaşımlarına kapı aralıyor.
Araştırmacılar, bu bulgunun hem klinisyenlere hem de hastalara “umut verici bir gelişme” olduğunu vurguluyor.
3. Yapay Zekâ Beklentiyi Karşılamadı
Göz hastalıklarında yapay zekâ uygulamaları büyük umutlarla gündeme gelmişti. Ancak son değerlendirmeler, özellikle diyabetik retinopati gibi retina hastalıklarının tespitinde AI algoritmalarının yeterince hassas ve güvenilir olmadığını ortaya koydu.
Yanlış pozitif ve negatif sonuçların yüksekliği, teşhis sürecinde insan faktörünün hâlâ vazgeçilmez olduğunu kanıtlıyor.
Uzmanlar, yapay zekânın tek başına değil, klinik uzmanlarla birlikte kullanıldığında faydalı olabileceğini belirtiyor.
Sektöre Etkileri
Bu üç gelişme, optik sektörü açısından şu mesajları taşıyor. Sevk zinciri gözden geçirilmeli: Optisyen ve optometristlere daha fazla yetki verilmesi sağlık sistemini rahatlatabilir.
Tedavi ufku genişliyor. Katarakt operasyonlarının kapsamı, daha önce riskli kabul edilen hasta gruplarıyla genişleyebilir.
Teknolojiye temkinli yaklaşım
Yapay zekâ yatırımları hızla sürse de, insan faktörünü dışlayan sistemlerin güven vermediği netleşiyor.
Göz sağlığı alanında atılan adımlar, sadece bilimsel gelişmeler değil; aynı zamanda sağlık politikalarının, sektör yatırımlarının ve hasta güveninin yeniden şekillenmesi anlamına geliyor. Gereksiz sevklerin azaltılması, yeni cerrahi umutlar ve AI’nın sınırlarının görülmesi, gözlükçülük ve optisyenlik dünyasında da yakından takip edilmesi gereken konular.
