Biyonik göz engelliler için umut!

İyi bir görme için gözün bütün tabakalarının, görme sinirinin ve beyindeki görme bölgesinin sağlam olması gerekiyor. Gözleri kameraya, beyin dokusunu da hard disk ve ekrana benzetecek olursak gözler açıkken canlı yayın, kapalıyken hayal veya rüyadaki gibi banttan yayın oluyor.

Işığı zor seçene yapılıyor

Gözün kornea, lens gibi ön dokularının yapayları yıllardır başarıyla uygulanırken, arkadaki retinanın benzeri yerine çeşitli elektrodlu implantlar yerleştirilmeye başlandı. Bu implantlar, gözün retina dışındaki bütün tabakalarının sağlam olduğu, iyi gören gözü bile ışığı zar zor seçebilecek ya da hissedemeyecek kadar düşük olan tavuk karası (retinitis pigmentoza) hastalarında uygulanabilmekte. Yani, yarım metreden parmak sayabilecek kadar görenlere bu ameliyatlar yapılmıyor.

Görüntü nasıl oluşuyor?

Kameralı gözlüğün çektiği video görüntüler, kablo, cep bilgisayarı, anten ile göz arkasına yerleştirilen elektrodlara giden elektriksel sinyaller görme siniri aracılığıyla gittiği beynin en arkasında görüntülere dönüşüyor. Ancak bu görüntüler bildiğimiz görüntülerden oldukça farklı. Hissedilen ultrason filmi benzeri siyah beyaz görüntülerin yorumlanması için de hastanın eğitim görmesi gerekiyor. Ancak kapkaranlık bir dünyaya mahkum olan bir kişinin en azından karanlık bir tünelin ucundan ışığın belirmesi gibi önündeki kapı, eşya gibi büyük ve kontrast oluşturan daha küçük cisimleri silüet olarak seçebilmesi bile son derece mutluluk verici.

Uygulama oldukça pahalı

Dünyada henüz 150 kadar kişiye uygulanan bu ameliyat, ülkemizde de ilk kez geçtiğimiz günlerde iki göz hekimi arkadaşım Doç. Dr. Nur Acar ve Op. Dr. Fevzi Akkan tarafından gerçekleştirildi. Akraba evliliklerinin ve dolayısıyla genetik geçişli tavuk karası hastalığının oldukça fazla olduğu ülkemizde çok sayıda hasta var. Sistemin maliyeti bile şimdilik birkaç yüz bin lirayı geçtiği için SGK tarafından karşılanmıyor. Yıllar içinde alternatif olan kök hücre ve gen tedavileri rutin uygulamaya girene kadar sistemin gelişmesi, maliyetlerin düşmesi ve uygulama sıklığının artması ile biyonik gözden daha çok kişinin yararlanması söz konusu olabilir.