Faturasız malım var’ diyene hayal edemeyeceği avantajlar

Prof. Dr. Şükrü Kızılot

İŞYERİNDE faturasız malı olanlar, “Torba Yasa”dan yararlanıp stok mal beyanında bulunduklarında, hayal bile edemeyecekleri avantajlar sağlayacaklar. Torba Yasa ile; İşletmede mevcut olduğu halde…  
İŞYERİNDE faturasız malı olanlar, “Torba Yasa”dan yararlanıp stok mal beyanında bulunduklarında, hayal bile edemeyecekleri avantajlar sağlayacaklar.
Torba Yasa ile;
İşletmede mevcut olduğu halde, kayıtlarda yer almayan emtiaya (mala), “stok beyanı”
avantajı sağlanıyor.
FATURASIZ MAL VE KDV’Sİ
İşletmelerinde faturasız mal bulunduranlar,
1- Yasanın yayımlandığı tarihi izleyen üçüncü ayın sonuna kadar, bağlı oldukları vergi
dairelerine bildirimde bulunacaklar.
Bildirimle birlikte o malın cinsi ve rayiç bedelini kapsayan bir envanter listesi verecekler.
2- Beyan edilen mal bedelinin yüzde 10’u oranında KDV ödenecek. Bildirilen malın KDV oranı
18’den düşük ise (örneğin kumaş ve kağıt yüzde 8), yarısı yani yüzde 4’ü oranında, yüzde 1
KDV’ye tabi olan mallarda da yüzde yarım KDV ödenecek.
3- Ödenen KDV, indirim konusu yapılabilecek. Yani vergi dairesine yatırılacak KDV’den
düşülebilecek.
4- Bildirilen emtianın değeri kaç TL ise, o kadar para işletmeden vergisiz olarak
çekilebilecek.
STOKLARIN MALİYET YAZILMA AVANTAJI
Stok mallar, defterlere kaydedildikten sonra inşaat ya da imalatta kullanıldıklarında inşa
veya imal edilen malın maliyetlerine dahil edilerek, kazançtan düşülebilecek.
Ayrıca, bazı stoklar da gider kaydedilecek.
FATURASIZ MAKİNE TEÇHİZAT VE DEMİRBAŞLAR
Torba Yasa ile getirilen kolaylıklardan biri de işletmede mevcut olduğu halde kayıtlarda yer
almayan; makine, teçhizat ve demirbaşlarla ilgili…
Bu düzenleme, gelir ve kurumlar vergisi mükelleflerinin tamamını kapsıyor.
Kooperatifler, iktisadi kamu müesseseleri, dernek ve vakıflara ait iktisadi işletmeler ve iş
ortaklıkları da kapsama dahil.
BİLDİRİM
İşletmede mevcut olduğu halde kayıtlarda yer almayan makine, teçhizat ve demirbaşların
bedeli;
– İşletmenin kendisince veya
– İşletmenin bağlı bulunduğu meslek kuruluşunca
belirlenecek rayiç bedele yani o kıymetin değerleme günü itibariyle normal alım-satım
bedeline göre tespit edilecek.
Bildirilen makine, teçhizat ve demirbaşlar için amortisman ayrılması mümkün olmayacak.
MAKİNE, DEMİRBAŞ VE KDV’Sİ
Beyan edilen makine, teçhizat ve demirbaşlar için;
– Yüzde 18 KDV’ye tabi ise yüzde 10,
– Yüzde 8 KDV’ye tabi ise yüzde 4,
– Yüzde 1 KDV’ye tabi ise yüzde 0,5
KDV ödenecek. Bunlar için ödenen KDV’ler indirim konusu yapılamayacak, gider olarak göz önüne alınacak.
Kasadaki paraya ve şirketten alınan borca yüzde 3 öde kurtul

TORBA Yasa ile yapılan düzenlemelerden biri de şirketin kasasında gözüken “nakit para” ve
“ortaklarca borç olarak çekilen” para ile ilgili.
Genellikle açıktan yapılan ödemeler ve belgesiz harcamalar, “ortaklardan alacak” ya da
kasada “nakit para” olarak gözüküyor. Vergi incelemelerinde de şirketlerin bundan dolayı
ciddi şekilde canı yanıyordu. Torba Yasa’da, bu tür sıkıntısı olanlar da unutulmadı.
NAKİT PARA
İşin doğrusu, kasada gözüken 700-800 bin ya da 3-5 milyon lira “nakit para” zaten inandırıcı
değildi. Özellikle; güvenlik, paranın bankadaki getirisi ve işletmenin kredi kullandığı
durumlarda, bu inandırıcılık hepten kayboluyordu.
Kasasında milyonlarca nakit para bulunduran bir şirkette, yetkili kişinin “Efendim, ben nakit
parayı çok severim. Her gün kasayı açar onları seyrederim ve kucaklayıp okşarım” demesi
gerekir. İşin doğrusu demesi de önemli değil.
Dese de demese de inceleme elemanları bunu kabul etmiyor, kasada gözüken nakit parayı
ortakların çektiği para olarak kabul ediyorlar.
ÇEKİLEN PARA
Kasadaki nakit paranın yanı sıra, limited ve anonim şirketlerin, ortaklarından alacaklı
bulunduğu tutarlar ile ortaklara borçlu bulunduğu tutarlar arasındaki “net alacak” tutarları da
aftan yararlandırıldı.
Buna göre, kurumlar vergisi mükellefleri 31 Aralık 2010 tarihi itibariyle düzenleyecekleri
bilançolarında görülmekle birlikte, işletmelerinde bulunmayan kasa mevcutları ile
ortaklarından net alacakları tutarını, kanunun yayımlandığı tarihi izleyen üçüncü ayın sonuna
kadar, ilgili vergi dairesine beyan etmek suretiyle kayıtlarını düzeltebilecekler.
Kasada mevcut nakit para ve ortaklardan alacak olarak belirtilen toplam tutar üzerinden,
yüzde 3 oranında vergi ödenecek. Beyan edilen tutarlar nedeniyle, ilave bir tarhiyat
yapılamayacak, yani ayrıca vergi istenemeyecek.
Nakit para ve ortaklardan alacak tutarı üzerinden hesaplanan vergi, bununla ilgili yasanın
yayım tarihini izleyen üçüncü ayın sonuna kadar ödenecek. Ödenecek olan vergiler, gelir
veya kurumlar vergisinden mahsup edilemeyeceği gibi vergi matrahının tespitinde gider de
yazılamayacak.
Yüzde 3 ödeme yapanlara, sadece 2010 değil önceki yıllarla ilgili olarak da (kâr dağıtımı ve
vergi kesintisi de dahil olmak üzere) geçmişe yönelik ilave herhangi bir tarhiyat
yapılamayacak.
Defterde kayıtlı ancak satılmış mal ne olacak
FATURALI olarak alınan yani deftere girişi olan mal, satılmış ama faturası kesilmemiş
olabilir. Bu durumda mal bedeli ve KDV’si de cebe atılmış oluyor. Yani malın girişi var ama
satıldığı halde çıkışı defter kayıtlarında gözükmüyor. Bu da işletme sahibini tedirgin ediyor
“Maliye’den gelip, malları sayarlarsa ne yaparım” diye kara kara düşünüyorlar. Bazen de bu
durum rüyalarına giriyor.
Torba Yasa, buna da çözüm getiriyor. Gelir ve kurumlar vergisi mükellefi olan işletmeler,
kayıtlarında yer aldığı halde işletmelerinde mevcut olmayan yani satılmış olan mallar
(emtia) için aynı türden malların gayrisafi kâr oranını da dikkate alarak fatura düzenleyebilecekler.
Bu faturada, alıcıya ait bilgiler yerine “….çerçevesinde düzenlenmiştir” ibaresi yazılarak tabi
olduğu KDV oranı hesaplanacak. Hepsi o kadar.
Ayrıca vergi cezası ve gecikme faizi söz konusu olmayacak.

Kaynak: Hürriyet Gazetesi