Sosyal güvenlikte yeni sayfa açılıyor

Bugün itibariyle Genel Sağlık Sigortası yürürlüğe girdi. Sayısı 9.2 milyonu bulan yeşil kartlılar da Genel Sağlık Sigortası kapsamına alınıyor…

Daha önce yürürlüğe girmesi ertelenen Genel Sağlık Sigortası (GSS), bugün itibarıyla yürürlüğe girdi. Tüm Türkiye’yi sosyal güvenlik şemsiyesine alacak sistem ile sosyal güvenliği olmayanlar devlet desteğinden yararlanacak ya da cebinden sigorta primi ödeyecek. Sayıları 9.2 milyonu bulan yeşil kartlılar, bu olanaklarını sürdürebilmek için incelemeye tabi tutulacak.
1 Ekim 2008’de zorunlu uygulamasının başlatılması planlanan, sosyal güvenlik reformu çalışmalarının sürmesi nedeniyle 1 Ekim 2010’a ertelenen GSS, ikinci bir ertelemenin ardından 1 Ocak 2012’de hayata geçiriliyor.

Sigortalı olmayana mektup
Tüm Türkiye’yi sağlık sigortası kapsamına almayı amaçlayan sistem ile rıza şartı aranmaksızın herkes sigortalı olacak. GSS ile Türkiye’de sosyal güvenlik sistemine kayıtlı olmayan 1.5 milyonu aşkın kişi kayıt altına alınmış olacak.
Ortaöğretimi bitirip kayıt altında çalışmayan 18 yaşındaki gençler, çalışmayan üniversite mezunları, sağlık giderlerini kendisi harcayıp sigortalı olmayanlar, sigortasız tarım işçileri, ev hizmetlerinde çalışanlar, geçici sözleşmeliler GSS kapsamına alınacak. Türkiye’de oturan ve geldikleri ülkeden bir sosyal güvenliği bulunmayan yabancılar da GSS kapsamına alınacak. GSS kapsamına alınacak kişilere mektup gönderilerek bilgi verilecek.

Yeşil kartlılara tırpan

GSS ile en önemli değişikliklerden birisi, düşük gelir gruplarının sağlık hizmeti almasını sağlayan yeşil kartta yaşanacak. Gereğinden fazla kişiye dağıtıldığı gerekçesi ile eleştirilen yeşil kart, artık periyodik sınavlara bağlı olacak. 1 yıllık vize süreleri doluncaya kadar aynı şekilde sağlık imkanlarından yararlanmaya devam edecek olan yeşil kartlılar, vize süreleri dolduğu zaman sosyal yardımlaşma ve dayanışma vakıflarına giderek gelir testi yaptıracak.
Gelir düzeyi asgari ücretin 3’te 1’inden az olduğu tespit edilen kişilerin primleri devlet tarafından ödenerek, sağlık hizmetlerinden yararlanmaya devam edecek. Geliri asgari ücretin 3’te 1’iyle asgari ücret arasında olanlar 33 TL, geliri asgari ücretle asgari ücretin 2 katı arasında olanlar 100 TL, geliri asgari ücretin iki katının üzerinde olanlar da 200 TL prim ödeyerek sağlık hizmetlerinden yararlanmaya devam edecek. Yeşil kartlıların yarısının, yapılacak incelemeler sonucunda bu hakkını kaybetmesi bekleniyor.

Kim ne kadar ödeyecek?

GSS zorunluluğu kapsamına alınanlar, aylık gelir durumlarına göre primlerini ceplerinden ödeyecek ya da devlet desteğinden yararlanacak. Ödenecek prim miktarı, aylık gelire göre tespit edilecek. Aylık geliri asgari ücretin 3’te 1’inden az olan vatandaşların primleri devlet tarafından ödenecek.
Aylık geliri asgari ücretin 3’te 1’i ile asgari ücret arasında olanlar, asgari ücretin 3’te 1’inin 12’de 1’i kadar prim ödeyecek. Geliri, asgari ücret ile asgari ücretin iki katı arasında olanlar,
asgari ücretin 12’de 1’i kadar prim ödeyecek. Aylık geliri asgari ücretin iki katından fazla olanlar ise mevcut asgari ücretin 4’te 1’i kadar prim ödeyecek. Asgari ücrete endekslenen primler, asgari ücret arttıkça yükselecek. Gelir testi istemeyen, asgari ücretin 4’te 1’i kadar prim ödeyecek.

MİTHAT YURDAKUL/ MİLLİYET