REKLAMDA OYNANAN OYUNU BOZACAĞIZ

Optisyenin Sesi sitesine yollamak için hazırladığım yazı daha yeni bitmiş. Yazımı gönderemiyorum, bekletiyorum.

Nedeni daha önce bir başka sitede izlediğim, Aliağa’da bir gözlükçü mağazasında yapılan bir röportaj. “İkincisini Aldık” başlıklı bu videoda karşımıza pırıl pırıl iki genç optisyen arkadaşımız çıkıyor. Ellerinde “5193 DEĞİŞSİN” yazan bir yazı var.

Bu arkadaşlarımız yabancı sermayenin karşısında, yerli sermayeyi savunuyorlar.

“Devlet bu konuda gerekenleri yapsın, önlem alsın. Camı da, çerçeveyi de, makineyi de biz yapabiliriz.” diyorlar. Bunlar benim de savunduğum düşünceler ama “5193 neden değişsin, hangi maddesi değişsin?” sorularıma cevap bulamıyorum.

İçimden bu işte bir iş var deyip merakla ikinci videoyu bekliyorum. Çok geçmeden o da yayınlandı. İyi niyetlerinden hiç şüphe duymadığım bu iki genç meslektaşımız zincir mağazalarına karşı çıkıp, “Onlar reklam yapıyorlar, biz yapamıyoruz, mevcut yasa değişsin biz de reklam yapalım.” diyorlar.

Bu kullanılan sözcüklerin aynısının başka bir yerde de, yorum olarak kullanıldığını hatırlıyorum. O yorumda da “Birileri reklam yapıyor. Bize yaptırmıyorlar. Biz de yapalım.” deniyordu. Buradaki amaç 5193 sayılı kanunun reklamla ilgili bölümü değiştirilerek reklamın tamamıyla serbest bırakılması. Acaba bu yaklaşım biz gözlükçülerin yararına mı? Yoksa zararına mı?

Bu konunun yani reklam konusunun bazı insanlarda kafa karışıklığına neden olduğunu da görmekteyim. Artık bunun netleşmesi gerekir. Bunun zamanı da gelmiştir.

Demek ki yazım sümen altı olacak. Yenisini yazmak şart oldu.

Önce şu tespiti yapalım. Ortada bir sorun var. Bu sorunu mağaza zincirlerinin dışında kalan gözlükçülerin menfaatine ve yasaya uygun olarak nasıl çözeriz?

Kişisel düşünceme geçmeden önce iki alıntıya dikkatinizi çekmek istiyorum. Birincisi Gözlükçülük Kanunu’muzun 1. maddesi: “BU KANUNUN AMACI FERTLERİN VE TOPLUMUN SAĞLIĞINI KORUMAK…” İkinci alıntı yönetmeliğimizin 24. maddesi: “Optisyenlik müessesesi; insanları yanıltıcı, paniğe sevk edici, yanlış yönlendirici veya optisyenlik müesseseleri arasında haksız rekabete yol açacak şekilde yazılı basın, televizyon, radyo ve diğer yayın araçları yolu ile tanıtım ve reklam yapamazlar. Yapılan reklamların nitelikleri ( Lütfen buraya çok dikkat edin ) SERBEST PİYASA VE REKABET KURALLARINA YAKIŞIR VE UYGUN OLMALIDIR.” Bu maddenin son cümlesi her şeyi çok açık bir biçimde ortaya koymaktadır.

Beraberce düşünelim; mobilya, buzdolabı, araba, deterjan vb. gibi sağlık sektörü dışında kalan ürünler için SERBEST PİYASA VE REKABET KURALLARINA YAKIŞIR VE UYGUN OLMAK KOŞULUYLA REKLAM VERİLMİYOR MU? Veriliyor. Yönetmeliğimizin 24. maddesine göre bizim bunlardan bir farkımız kaldı mı?

Eğer Osmanlı Bankası değil isek ki değiliz, vardır bunlardan bir farkımız. Nedir o fark? Herkesin bildiği gibi BİZ GÖZLÜKÇÜYÜZ. BİZ SAĞLIKÇIYIZ. Yani FERTLERİN VE TOPLUMUN SAĞLIĞINI KORUMAKLA YÜKÜMLÜYÜZ. Tapu senedi gibi de elimizde kanunumuz var. “Yapılan reklamların nitelikleri SERBEST PİYASA VE REKABET KURALLARINA YAKIŞIR VE UYGUN OLMALIDIR.” dersek bu bizi alıp başka bir yerlere götürmez mi? Bizim hiç öyle bir niyetimiz yok. Nasıl ki hastahaneler “En iyi ameliyatı biz yaparız, en iyi cerrah bizdedir, en uygun fiyat bizdedir” diyemiyorsa, nasıl ki eczaneler “En iyi ilaç bizdedir. En ucuz biziz.” diyemiyorsa sağlık sektörü içinde yer aldığımız doğru ise biz de serbest ticaret yapanlar gibi reklam yapamayız.

Kanunumuzun 1. maddesi ile yönetmeliğin 24. maddesi birbirini reddediyor. İkisi arasında çelişki var. Yönetmelik, mevcut kanunu açıklayıcı, anlaşılabilir bir hale getirici ve tamamlayıcı olmalıdır. Zaten yönetmelik, ilgili kanuna hizmet eder. Kanunun peşinden gelir, onun önüne geçemez. Burada belirleyici olan kanundur.

Önümüzdeki görev, geçmişte bu yönetmelik hazırlanır iken bu nasıl görülmemiş sorusunun üzerinde hiç durmadan bu yönetmeliğin 24. maddesi kaldırılarak yeniden düzenlenmesi konusunda bir ön hazırlık yapılıp hemen kolların sıvanmasıdır.

Göray UGURLU