Giriş
Bu durum Rekabet Hukuku hükümlerinin sektöre amacına uygun şekilde uygulanmasında optik sektörünün tahlilini zorunlu kılmaktadır.
Optik ürünler sektörünün Türkiye’de günümüzdeki durumuna ve gereksinimlerine büyüme odaklı bir yaklaşım sektörün gelişmesi ve Rekabet Hukuku’nun sektöre uygulanması için gereklilik arz etmektedir.
1. Rekabet Hukukunun Kapsamı
2. Yabancı Sermaye Ve Rekabet Hukuku Bağlamında Optik Ürünler Sektörü
Optik ürünler sektörü içerisindeki davranışların Rekabet Hukuku bakımından değerlendirilmesinde, sektörün günümüzdeki ve ülkemizdeki mevcut konumunun tahlili büyük önem arz etmektedir. Sektörün tahlili yapılırken; optik ürünlerinin, teknolojik gelişme ve sektördeki mesleki eğitime sahip çalışan ve işveren miktarı, kamu sağlığı faktörü, devlet yardımları ve yabancı yatırımların ekonomik büyümeye katkısı ile ilişkisi üzerinde durulmalıdır.
2.1. Mesleki Eğitim
Optik alanında faaliyet gösterecek eğitimli ve bilgili çalışan ve işverenler yetiştirmek amacıyla ön lisans eğitimleri açılmıştır. Ancak sektördeki teşebbüslerin çoğunlukla küçük işletmelerden oluşması, çok fazla kişi istihdam etmemeleri gibi sebepler ile eğitime olan talep fazla olmamış, eğitim amacına ulaşamamıştır. Yabancı sermaye ile sağlanacak istihdam fırsatları ve optik alanında eğitimli ve uzman kişilerin Türkiye’de etkinliğinin artması optik sektörünün çıkmaza giren nitelikli ve eğitimli çalışan sorunu ortadan kaldıracaktır.
2.2. Kamu Sağlığı
Teşebbüsler, ürünleri, tercih edilebilirliği artırmak amacıyla, insan sağlığına olabildiğince zararsız olacak nitelikte geliştirmek için çabalamak zorundadırlar. Bu durum, ürünün yapıldığı maddeler ve yapım tekniklerinin farklılaştırılması ile gerçekleştirilebilecek olması sebebiyle yüksek maliyetli bir faaliyettir. Bu sebeple teşebbüslerin bu faaliyetleri gerçekleştirebilmeleri için büyük miktarlarda AR/GE yatırımları yapmaları gerekmektedir. Dolayısıyla büyük ekonomik güce sahip teşebbüsler bu konuda öne çıkmaktadırlar.
2.3. Yabancı Yatırımlar
Yerli sermayenin desteklenmesi amacıyla optik sektöründeki yerli teşebbüslere yapılacak devlet yardımları ve yabancı yatırımlara uygulanacak katı rekabet politikaları, milli kalkınmanın gerçekleştirilmesinin aksine rekabetin bozulmasına dolayısıyla ekonomik verimliliğin sağlanamamasına sebebiyet verebilmektedir. Bununla birlikte yabancı yatırımlar, ev sahibi konumundaki ülkeye; istihdam olanakları, dünyada meydana gelen teknolojik gelişimlerin ülkeye transfer edilmesi ve bu yatırımlarla ülkeye gelen mesleki bilgi ve yetenek sahibi kişilerle olan mesleki iletişim ve etkileşim sonucunda, söz konusu ülkedeki optik sektöründe istihdam edilen personellerin ve sektördeki işverenlerin mesleki bilgilerinin gelişmesi gibi bir çok fayda sağlamaktadırlar. Ülkemizde, optik sektöründe var olan teknolojik ilerleme eksikliği ve optik alanında eğitimli ve nitelikli çalışan ve işveren eksikliği, yabancı yatırımlar ile sağlanabilecektir. Bu şekilde yabancı sermaye yatırımları ülkeye girişleriyle birlikte ülkedeki teknoloji ve yatırım açığını kapatarak ekonomik büyümeye katkı sağlayabilecektir.
Sonuç
Bu sebeplerle dinamik ve ekonomik etkinliğin sağlanması için optik sektöründe yabancı yatırımların desteklenmesi gerekmektedir. Bununla birlikte, Rekabet Hukuku kurallarının optik sektöründeki teşebbüslere uygulanmasında, sektörün mevcut konumu, eksikleri ve gerektirdikleri göz önüne alınmalı, geleneksel ve katı yaklaşımlardan ziyade dinamik etkinliğin sağlanması bağlamında günümüz ekonomik dünyasına uygun amaçsal yaklaşımlar tercih edilmelidir.
Av.Suat ŞİMŞEK /Managing Partner
