Avrupalı markalar kıtaya geri mi dönüyor?

2008 yılından bu yana Avrupa’da üretim seviyesi yüzde 10 oranında düştü.

Bu düşüşün sonucu olarak sanayi sektöründe 4 milyon kişi işsiz kaldı.

Avrupalı şirketler ne kadar geri dönme kararı alsa da bu modanın etkisi çok düşük oluyor. Bir şirket geri dönse dahi 10 şirket ucuz Asya emek pazarına kaçıyor.

Jura Dağları arasında Morez şehri, Fransız gözlüklerinin üretim merkezi. 1886 yılında faaliyetlerine başlayan Albin Paget markası, ucuz emek pazarlarına taşınma modasına karşı direnen son imalatçılardan biri. Gözlük çerçeveleri yüzde yüz bu vadide üretiliyor. Dağıtıcı şirketler ve büyük markalar, bu vadinin imalatına güven duyarak ürünleri satın alıyor.

“Made in France” damgalı ürünler tüketicisine daha çabuk ulaştırılabiliyor. Dev markalara karşı mücadele etmenin tek yolu tüketiciye yakın olmak. Tabii ki burada üretilen gözlükler, Asya’dan gelenlere göre daha pahalı. Albin Paget grubunun yöneticisi Jean-Michel Werling malın kalitesi ile bu fiyat açığını kapatmaya çalıştıklarını söyledi: “Çin’deki ücret oranları ile rekabet edemiyoruz. Burası açık. Fakat Fransa’da üretilen bir ürün tasarımı ile öne çıkıyor. Bu özellik bize piyasada yaşamamıza imkan sağlıyor. Biz kaliteyi garanti ediyoruz. Tüketicinin beğenmeyip geri verdiği ürün sayımız çok çok az. yüzde birden daha düşük.

Yani bizim malımız garanti kaliteli.”

Sanayi üretiminin yer değiştirmesi imalat tecrübesinin ve bilgisinin de kaybolmasına neden oluyor. Her gözlük çerçevesi özel bir el emeğine ihtiyaç duyuyor. Fabrikanın diğer çalışanları gibi Pierre’de 30 yıldan beri burada çalışıyor. Prototip tasarımının yanı sıra metalik çerçevelerin boyasını yapıyor:“Karmaşık bir mesele değil. Yine de el emeği, bir birikim isteyen bir iş. Morez’de böyle bir boyayı yapabilecek birini bulmak çok kolay değil. Kaliteli bir üretim yapmayan imalathaneler için birikimi, tecrübeyi saklamak gelecek adına mühimdir. Yoksa kaliteden ödün verirsek gelecekte işimizi sürdüremeyiz.”

Kaliteyi korumak adına Avrupalı markaların birçoğu ucuz üretim için kıtayı terk etmemeyi seçti. Yeni modelleri piyasaya sürmek bu tarz atölyeler için büyük önem arz ediyor. Birinci sınıf iç çamaşırı üreten bu imalathane, başka bir üreticinin iflasından sonra 2011 yılında açıldı.

Girişimci Muriel Pernin kendisinden önce burada bulunan çalışanlardan ve onların tecrübelerinden yararlanarak işe başlar. Sosyal ağlardan tanıştığı diğer girişimcilerden destek alarak kooperatif şirketinin başına geçer. Şimdi atölye, 30’dan fazla çalışana ekmek kapısı oluyor. Şirketin kurucusu ve başkanı Muriel Pernin de amaçlarının kaliteli üretim olduğunu açıkladı: “Sanayinin ucuz piyasalara taşınması büyük üretimin yurt dışında yapılmasına neden oldu. Fakat kaliteli lüks üretimi taşıma aklımızdan geçmedi. 30 bin parça lüks üretim yapamazsınız. Ancak 500 ya da 1000 parça imal edersiniz. Bana göre lüks üretime her zaman ihtiyaç var. Bu farklı bir organizasyon anlayışını getiriyor. Mesela atölyemize bir göz atın. 5 bölümden oluştuğunu göreceksiniz. Araştırmalarımızın ilk sonuçlarını alıyoruz.”

Burada çalışanlar işin farklı yanlarını öğrenme fırsatı buluyor. Yaptıkları işi bir bütün olarak görme şansına sahip oluyor. Atölye bugün Lejaby markası için üretim yapıyor. Fakat hikayesine devam edebilmesi ve yeni projelere imza atabilmesi için yeni yatırımcıların desteğine ihtiyaç duyuyor. Özellikle bir gün kendi markasına sahip olabilmek için.

Avrupa’ nın üretimde yeniden önem kazanması özellikle gençler açısından iş umudu demek. Fakat bu eğilimin zayıf olması üretim sanayini hala hassas kılıyor.