Cumhurbaşkanı kararlarıyla bazı ürünlere getirilen ilave gümrük vergisinin süresi, 30 Eylül'e ve ardından açıklanan kararlar ile de 1 Ocak 2021 tarihine uzatılmıştı.
Gözlükçülük sektöründe de ithal edilen Güneş gözlüğü ve gözlük çerçevelerinde önce 2017 yılında % 29.8, pandemi döneminde ise % 10 oranında getirilen ilave vergiler ile toplamda ek vergi oranı % 40' lara ulaşmıştı.
Şimdi gözler 1 Ocak 2021 tarihinde!
Sektörümüzü olumsuz yönde etkileyen ilave vergilerin pandemi döneminde eklenen % 10' luk kısmının kaldırılması bekleniyor. Dövizdeki artış ve ek vergiler ile % 100' e varan fiyat artışları Optisyenlik müesseselerinin pandemi döneminin de etkilerini göz önüne alırsak işlerinin durma noktasına geldiği, ürün alabilmek için işletmelerine koydukları sermayelerde artışa gitmeleri gerekiyor.
Bu vergilerin amacı ne?
Yetkililer tarafından İthal ürünlere getirilen ilave gümrük vergisinin koronavirüs salgınının ekonomiye olan olumsuz etkilerini hafifletmeyi ve yerli sanayiyi korumayı amaçladığı aktarılıyor.
İlgili kararnamelerde ilave gümrük vergilerinin amacı 'artan ithalat baskısına karşı yerli sanayiciyi ve yerli üreticiyi korumak' olarak yer alıyor.
Vergi uzmanı Ozan Bingöl'e göre ise bu vergilerin amacı "Hazine'ye gelir kaydetmek."
"Kolay vergicilik" yapıldığını söyleyen Bingöl, bu durumu şöyle açıklıyor:
"Gümrükten mal geçerken peşinen tahsil ediliyor. Hızlı ve etkin bir gelir politikası aslında maliye için. Dahası bu gümrük vergileri KDV'nin (Katma Değer Vergisi) matrahına dahil olduğundan aslında efektif vergi oranı daha da artıyor.
"Örneğin 100 liralık bir ürünü getirdiğinizde KDV'sinin (Katma Değer Vergisi) %18 olduğunu kabul edelim, 18 lira da KDV ödemeniz gerekmekteydi. Şimdi aynı ürünü getirdik diyelim, %40 gümrük vergisi geldiğinde ürün 140 TL olacak ve KDV bunun üzerinden hesaplanacaktır. Yani 140 liranın %18'i 25,20 TL KDV ödenecektir. Hem gümrük vergisi artıyor hem de KDV artıyor."
Ek gümrük vergisinin ekonomik sonuçları ne olabilir?
Dünya gazetesi yazarı Özcan Kadıoğlu'na göre öncelikli olarak bu ürünlerin ithalat maliyeti artıyor, bu da bu ürünlerin satış fiyatlarına yansıyor:
"İthalatçı firmalar ister ürünü girdi olarak kullansın ister ürünlerin doğrudan piyasaya satışını gerçekleştirsin ithalat maliyeti artacağından bu maliyeti satış fiyatlarına yansıtmak zorunda olacaklar.
"Bu sebeple ithaline ilave gümrük vergileri getirilen ürünlerin piyasa fiyatları yükselecek ve sonunda bu vergiler, ürünleri satın alan tüketicilere yansıyacaktır."
Kadıoğlu, bu kararların diğer bir etkisi olarak, "Başlangıçta yerli üreticiyi destekler nitelikte gözükse de gümrük vergisi koyduğunuz ülkeler misilleme yapacaktır" saptamasında bulunuyor. "Bu açıdan baktığımızda attığımız taş ürküttüğümüz kurbağaya değecek mi bekleyip göreceğiz" diyor.
Enflasyonist etki
Vergi konusunda kitapları bulunan Dr. Numan Emre Ergin ise yazdığı makalesinde, ihracat yapan üreticilerin, ara mallar için ithalat yapmak durumunda olduğunu, bu yüzden de bu ek vergilerin enflasyona ve istihdama etkisinin olacağını söylüyor:
"Ülkemiz üretebilmek için ithalat yapmak durumundadır. İthalatı kısmak için alınacak önlemlerin yan etkisi üretim ve dolayısıyla istihdamdaki azalma olacaktır.
"Ticaret Bakanlığı verilerine göre 2019 sonu itibarıyla ithalat yapan firma sayısı 81.001; hem ihracat hem ithalat yapan firma sayısı ise 35.695'tir. Dolayısıyla ek gümrük vergisi koymak gibi önlemler bir yandan ülke ekonomisinde daralmaya yol açabilir; diğer taraftan üretim maliyetleri artacağından bu maliyetlerin fiyatlara yansıtılması halinde enflasyonist bir etki yaratabilir.
"İthalatçı-ihracatçı sektörler açısından ise bu ek vergilerin etkisi daha da fazla olacak ve bu şirketlerin uluslararası rekabet gücü aşınacaktır."
"1923 yılından bugüne enflasyondan arındırılarak yapılan 5 trilyonluk ithalatın 3,63 trilyonluk kısmı AKP döneminde yapıldı. 97 yıllık Cumhuriyet dönemi Türkiye ithalatının %73,5'ine karşılık geliyor."
"Gümrük duvarlarını örerek ekonominizi kalkındıramazsınız" diyen Kadıoğlu, şu değerlendirmede bulunuyor:
"Bir ülkenin gelişmesi için dış ticaret hacminin sürekli olarak dengeli büyümesi gerekir. Gümrük duvarları geçici pansuman çözümlerdir.
"Önemli olan rekabetçi bir sanayi alt yapısı kurup katma değer ortaya çıkaran üretim altyapısını kurmaktır."
