Vatandaşlar neden hâlâ katılım payı ödüyor?

İzmir Tabip Odası’nın hazırladığı rapora göre GSS geliri 82.6 milyar lira iken, toplam gider 66.1 milyar lira. Yani tam 16.5 milyar liralık fazlalık var. Bu noktada sağlıkçılar, “Vatandaşlar neden hâlâ fark ödüyor?” diye soruyor.

GENEL Sağlık Sigortası’nın (GSS) geliri, toplam sağlık hizmetleri giderinden yaklaşık 16.5 milyar lira daha fazla. Buna rağmen kamu, vakıf veya özel sektörlerinden sağlık hizmeti alanlar, farkında olarak veya olmayarak fark ödemeye devam ediyor.

Konuyla ilgili rapor hazırlayan İstanbul ve İzmir Tabip Odası’ndan Dr. Güray Kılıç ve Dr. Ergün Demir, “GSS pirim gelirleri sağlık hizmetlerini karşılamaya yeterliyken, neden sağlık hizmetlerinden pay alınıyor ve özel sektöre ilave ücret adı altında ayrıca ödeme yapılıyor? diye soruyor.

FON İÇİN KULLANILDI

Dr. Demir ve Kılıç raporlarını SGK 2016 Yılı Sayıştay Denetim Raporu ile Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı 2018 Yılı Bütçe Sunum kitapçığını inceleyerek hazırladı. SGK 2016 yılı Sayıştay denetim raporuna göre, GSS fonu 2016’da yaklaşık 82.6 milyar lira gelir elde ediyor. Toplam gideri ise yaklaşık 66.1 milyar lira.

2016 yılı dikkate alındığında GSS gelirleri, giderlerinden toplam 16.5 milyar lira tutarında fazla gerçekleşti. İlgili yasadaki “Genel sağlık sigortası prim gelirleri; yönetim giderleri, genel sağlık sigortasından sağlanan sağlık hizmetleri ve diğer haklar dışında başka bir amaçla kullanılamaz” ve “Sosyal sigorta fonu, genel sağlık sigortası fonu ile hiçbir şekilde birleştirilemez ve fonlar arasında kaynak aktarılamaz” hükümlerine rağmen, fonda kalması gereken yaklaşık 16.5 milyar liralık fark, Sosyal Sigorta Fonu giderleri için kullanıldı.

SORUN ALACAKLAR

Sayıştay Denetim Raporu ve bakanlığın bu yıl ki bütçe sunum kitapçığında genel sağlık sigortası prim gelirleri, genel sağlık sigortasından sağlanan sağlık hizmetlerini karşıladığı görülüyor. SGK mali durum bütçe, gelir–gider ve açık tablosuna göre, GSS prim gelirlerinin sağlık giderlerini karşılıyor, emekli prim gelirlerinin ise emekli aylıklarını karşılamıyor ve gelir-gider açığını oluşturuyor. Dr. Demir ve Kılıç raporlarında, “Yani asıl sorun, sosyal sigorta (emekli) primlerinin, borçlarının toplanmasında yeterince gayret gösterilmemesinden kaynaklanıyor. SGK’nın bütçe gelirlerinin önemli bir kısmını sigorta pimleri oluşturuyor. Sayıştay raporunda kurumun 30.11.2016 tarihi itibariyle icra takibinde olan toplam yaklaşık 45.1 milyar lira alacağı bulunuyor. İcra takibindeki alacakların yaklaşık 40 milyar lirası sigorta primi alacağı” dendi.

14 kalemden katkı, katılım payı ve ilave ücret alınıyor

Hastaneye adım atıldığından itibaren muayene, tetkik, tıbbi malzeme, ilaç, reçete vs. adı altında ek olarak cepten SGK’ya 14 kalem katkı–katılım payı ve özel sağlık kurumuna ilave ücret olarak ödeme yapılmak zorunda. SGK’nın aldığı katılım, katlı ve ilave payları:

* İkinci basamak kamu hastaneleri 6 lira,
* Üçüncü basamak eğitim ve araştırma hastaneleri 7 lira,
* Üniversite hastaneleri 8 lira,
* Özel hastaneler 15 lira,
* 10 gün içerisinde müracaatta muayene ücretine ek olarak 5 lira,
* İlaç bedelinin yüzde 10 -20’si,
* Her bir reçete için üç lira, üç kutuya ilave her bir kutu ilaç için bir lira,
* Vücut dışı protez ve ortez bedelinin(bürüt asgari ücreti geçmeyen) yüzde 10–20 si,
* Kurumla sözleşmeli vakıf üniversitesi ile özel sağlık kurum ve kuruluşlarınca SUT’taki bedelin yüzde 200’ü,
* Üniversitelerde(Vakıf üniversiteleri hariç) öğretim üyelerinin mesai saati sonrası poliklinik muayenesinde muayene bedelinin iki katı, her bir girişimsel işlem için sağlık hizmeti bedelinin bir defada asgari ücretin iki katına kadarlık kısmı,
* Otelcilik hizmetlerinde çift yataklı odalarda standart yatak tarifesinin 1.5 katı, tek yataklı odalarda ise 3 katı,
* Eşdeğer ilacın en ucuzunun yüzde 10’nu,
* İstisnai sağlık hizmetleri için işlem bedellerinin 3 katı ilave ücreti yine cepten çıkıyor.