Sizde sorumlusunuz!

Güneş gözlükleri günümüzde en yaygın kullanılan koruyucu donanımlardan biridir. Bu yaygın kullanımın altında yatan sebep elbette modanın bir parçası olmasıdır.

Güneş gözlükleri yıllardır süs, aksesuar ya da giyimin tamamlayıcı bir parçası olarak hayatımızda yerini almıştır.

Güneş gözlükleri gözlerimizi güneşin zararlı etkilerinden korunmak için tasarlanmış, değişik çevre şartlarına göre çeşitlendirilmiş CE sembolü taşıyan koruyucu donanımlardır. Dünya’nın birçok ülkesinde standartları otoriteler ve ilgili kurumlarca belirlenmiş olan güneş gözlüklerinin, Avrupa’da “PPE Directive 89/686/EEC” direktifi, Türkiye’de ise 30761 sayılı resmi gazetede yayınlanan Kişisel Koruyucu Donanım Yönetmeliği ile ithalatı, üretimi ve serbest dolaşımına ilişkin usul ve esasları belirlenir.

Avrupa’da KKD Direktifi yaklaşık 20 yıllık maziye sahiptir. 2019 yılı itibari ile KKD’lerin geliştirilmesi ve pazara sunulmasına ilişkin güncel teknoloji ve süreçleri yansıtabilmek amacıyla bu direktifin yerini KKD Yönetmeliği 2016/425 (EU) alıyor.

Yeni Yönetmelik 12 Şubat 2016 tarihinde kabul edildi ve ardından Official Journal’da (Avrupa Birliği Resmi Gazetesi) yayımlandı. Böylece, Üye Devletler ve Onaylı Kuruluşların bu yönetmeliğin yürürlüğe girişine hazırlanmalarına vakit tanıyan iki yıllık geçiş dönemi başlamış oldu.

Türkiye’de bu geçiş sürecinin sonunda 1 Mayıs 2019 tarihinde 30761 sayılı resmi gazetede yeni yönetmelik yayınlanarak, geçiş süreci sonrası döneme geçildi.

KKD Yönetmeliği zorunlu bir yönetmelik olup kapsamında olan her türlü KKD bu yönetmeliğe tabidir. Dolayısıyla, KKD sektöründe faaliyet gösteren her işletme, yasal olarak bu yönetmeliğe uymakla yükümlüdür.

Yeni Yönetmelikte Güneş Gözlüğü sektörünü ilgilendiren değişikliklerin başında şunlar geliyor;

Güneş gözlükleri, eski yönetmelikte basit yapıda KKD olarak sınıflandırılırdı, artık KKD 1. Kategori olarak sınıflandırılıyor.

Eski yönetmelikte imalatçı ve ithalatçı sorumlulukları bulunurken, yeni yönetmelikte dağıtıcı sorumlulukları da bulunmaktadır. Dağıtıcıların en önemli sorumluluğu, imalatçının (ya da ithalatçının) belirlenemediği durumlarda imalatçı (ithalatçı) olarak değerlendirilmesidir.

Ayrıca dağıtıcı piyasada bulundurduğu KKD’nin bu Yönetmelik hükümlerine uygunluğunu gözetir ve Dağıtıcı, kendi sorumluluğu altındaki KKD’nin Ek-2’de belirtilen temel sağlık ve güvenlik gereklerine uygunluğunu tehlikeye düşürmeyecek şekilde saklanmasını ve nakliyesini sağlar.

Piyasaya arz edilen Güneş Gözlükleri Türkiye’deki yönetmeliğe uygun olması için gerekli kriterler nelerdir?
Güneş gözlüklerinin ilgili yönetmeliğe uygun olması için temel kriterler şunlardır;

• Son kullanıcıya satılan güneş gözlüğü ile birlikte ilgili standart ve yönetmeliğe uygun kullanım talimatı verilmelidir. Ayrıca kullanım talimatı ile uyguluk beyanına da yer verilmeli ya da uygunluk beyanına ulaşılabilecek bir web linki bulunmalıdır.
• Güneş gözlüğünde mutlaka CE sembolü bulunmalıdır.
• Güneş gözlüğü üzerinde model numarası ve gözlük cam tipini belirten sembol – açıklama bulunmalıdır. ( normal, polarize vs.. )
• Güneş gözlüğü üzerinde, cam geçirgenliğine ait kategori işaretlemesi mutlaka yapılmalıdır.
Bu bilgi ve belgelerin güneş gözlüğü üzerinde bulunmaması durumunda, piyasa denetimlerinde ilgili kurum ya da Bakanlık tarafından ürün uygunsuz olarak değerlendirilir ve yönetmeliğe göre işlem yapılır.
Piyasaya Arz edilen güneş gözlükleri ayrıca ilgili standarda göre de uygun olmalıdır.
Güneş gözlüklerinin sahip olması gereken tüm özellikler “TS EN ISO 12312-1 Göz ve yüz koruma – Güneş gözlükleri ve benzeri gözlükler -Bölüm 1: Genel kullanım için güneş gözlükleri” standardında incelenmiştir.

Standarda göre güneş gözlükleri bir dizi testten geçtiği takdirde kullanılabilir onayı alır.
• Filtre Kategorilerinin Belirlenmesi
• UV-A Geçirgenliği
• UV-B Geçirgenliği
• Işık Geçirgenliğinin Tekdüzeliği
• Yol Kullanımı Şartları – Sinyal Lambalarının Algılanması
• Spektrum Geçirgenliği
• Polarize, Yansıtıcı ve Gradyan Filtrelerin Özellikleri
• Optik Uygunluk Özellikleri
• Çerçevenin fizyolojik ve kimyasal uygunluğu
• Fiziksel Dayanım ve Yanmazlık Testleri

Güneş gözlüklerinin koruyucu özelliklerinden yararlanmamız için, standardın tüm şartlarını sağlamalıdır. Aksi halde koruma özelliğinin azalması bir yana, güneş gözlüğü sağlığa ciddi ve kalıcı hasarlar da verebilir.

Güneşte göz bebeklerimiz küçülür, karanlıkta ise büyüyerek ışığı daha fazla almamızı sağlar. Eğer koyu renkli bir güneş gözlüğünde UV koruması yok ise, karanlık ortamda göz bebeğimiz büyüyecek, zararlı UV-A ve UV-B ışınlarının gözümüze gözlük takmadan alabileceğinizin çok daha fazlasının girmesine sebep olacaktır. Bu durum erken yaşta katarak veya bazı göz rahatsızlıklarının oluşmasına katkı sağlayacaktır.

Çocuk ve yetişkin güneş gözlükleri, eğer doktorunuz muayene sonrası size reçete ile tavsiyede bulunmamış ise, mutlaka optik olarak numarasız cam olmalıdır. Gözünüz ile anlayamayacağınız derecede optik bozukluklar, sürekli kullanımda yetişkin veya çocuklarda kalıcı optik bozulmalara neden olabilir.

Güneş gözlüklerinin standarda uygunluğunun anlaşılması için gerekli olan testler, akredite bir laboratuvar tarafından yapılmalı ve testler sonrasında düzenlenen rapor Uluslararası geçerlilikte olmalıdır.

Yalın Analiz Hizmetleri A.Ş. TS EN ISO IEC 17075 Laboratuvar akreditasyonuna sahip, Türkak’tan onaylı ilk Güneş Gözlüğü Laboratuvarıdır. Akreditasyon kapsamında Güneş gözlük camının geçirgenlik ve optik testlerinin yanı sıra, çerçevenin kimyasal uygunluğuna dair birçok test bulunmaktadır.