Sağlık Bakanlığı Reklamları Değerlendirdi

Tıbbi cihaz satışının dışında bir ürün satılırken, “OPTİK” Unvanı kullanarak, reklam yapmak  yasalara aykırı değil midir?

T.C. SAĞLIK BAKANLIĞI

Türkiye İlaç ve Tıbbi Cihaz Kurumu

Sayı: 78489059-511,17

Konu: Optisyenlik müesseseleri tarafından yapılan reklamların değerlendirilmesi

Bazı sivil toplum kuruluşlarının doğrudan Kurumumuza göndermiş olduğu ve İl Sağlık Müdürlüklerinden alınana yazılarda; Optisyenlik müesseseleri tarafından yapılan tanıtım ve reklamların mezkur mevzuat hükümlerine uygun olup olmadığı konusunda tereddütlerin hasıl olduğu ,yapılacak işleme esas Kurumumuz görüşü istenmektedir.

Bu kapsamda uygulama birlikteliğinin sağlanması amacıyla aşağıdaki açıklamaların yapılması zorunluluğu doğmuştur.

Fertlerin ve toplumun sağlığını korumak üzere, optisyen unvanı kullanılması, optisyenlik mesleğinin icra edilmesi ve optisyenlik müesseselerinin açılması ve işletilmesiyle ilgili usul ve esaslar 5193 sayı8lı Optisyenlik hakkındaki Kanun ile düzenlenmiştir.

Mezkur kanunun 16. Maddesinde “Optisyenlik müesseselerinin açılmasına ve sahip olmaları gereken şartlara dair usul ve esaslar ile optisyenlerin yapacağı ilan ve reklamlar, tutacakları defterler ve diğer hususlar Bakanlıkça bu kanun yürürlüğe girdiği tarihten itibaren altı ay içerisinde çıkarılacak yönetmelik ile düzenlenir” hükmü ile optisyenlik müesseselerinin açılışına ve sahip olmaları gereken şartlara dair düzenlemelerin yönetmelik ile yapılabileceği belirtilmiştir. Yani ,kanun koyucu optisyenlik faaliyeti ile temel esasları Kanun ile getirmiş ,ayrıntıların ise yönetmelik hükümleri ile düzenlenmesini öngörmüştür.

Bu itibarla ,fertlerin ve toplumun sağlığının korunması ,optisyen unvanının kullanılması ,optisyenlik mesleğinin icra edilmesi ,optisyenlik müesseselerinin açılışı ,faaliyetleri,sahip olmaları gereken şartları ,optisyenlik müeesesinini denetimi,tanıtım ve reklamları ,tutacak deftere dair usul ve esasların düzenlenmesi ve anılan Kanunun uygulanmasının sağlanması maksadıyla Optisyenlik müesseseleri Hakkında Yönetmelik 18.01.2014 ve 28886 sayılı resmi Gazetede yayımlanmak suretiyle yürürlüğe girmiştir.

5193 sayılı Optisyenlik Hakkında kanunun 11 maddesi ile optisyen unvanının haiz olarak müeesese açmış olanların, yalnız optisyen unvanını kullanabilecekleri belirtilerek başka bir unvan kullanmaları veya gerçeğe gerçeğe uymayan reklam yapmaları yasaklanmakta. Yapılacak ilan ve reklamlar ise 18.01.2014 tarihli ve 28886 sayılı resmi gazetede yayımlanan Optisyenilik hakkındaki yönetmelikle düzenlenmektedir.

Mezkûr yönetmeliğin 24 cü maddesinin (1) optisyenlik müesseselerinin gerçeğe aykırı reklam yapılamaz (2) optisyenlik müesseseleri tabelaları, vitrinleri ile basılı ve elektronik ortam materyallerinde, ruhsatnamesinde kayıtlı optisyenlik müessesesi ismi dışında başka bir isim kullanamaz. Müessese vitrininde faaliyeti ile ilgili bilgileri, satışını yaptığı optik ürünler ile bu ürünlerin fiyatları ve anlaşma yapılan kurumların isimlerini belirtebilir” hükmü ile optisyenlik müesseslerinin belirli kaideler çerçevesinde tanıtım ve reklamına. Müessese vitrininde faaliyeti ile ilgili bilgileri, satışını yaptığı optik ürünler ile bu ürünlerin fiyatları ve anlaşma yapılan kurumların isimlerinin bulunmasına cevaz verilmektedir.

Diğer taraftan piyasaya arz edilen tıbbi cihazların satış, reklam ve tanıtım faaliyetlerine ilişkin usul ve esasları düzenleyen “Tıbbi cihaz Satış, Reklam ve tanıtım Yönetmeliği” 15.05.2014 tarih ve 29001 sayılı Resmi gazetede yayımlanmıştır.

Yönetmeliğin “Kapsam” başlıklı 2 ci fıkrasında “Kamu sağlık kurum ve kuruluşları ,18.01.2014 tarihli ve 28886 sayılı resmi gazetede yayımlanan Optisyenlik Müesseseleri Hakkında Yönetmelik kapsamına giren optisyenlik müeeseseleri ve 24.09.2011 tarihli ve 28064 sayılı resmi gazetede yayımlanan Ismarlama Protez ve Ortez merkezleri ile işitme cihazı merkezleri Bu yönetmeliğin kapsamı dışındadır.Ancak bu yerlerde satışı yapılan tıbbi cihazların reklam ve tanıtım faaliyetleri bu yönetmelik kapsamındadır. “hükmü ile optisyenlik müesseselerinde satışı yapılan tıbbi cihazların (Optik Ürünlerin) reklam ve tanıtım faaliyetleri, meri mevzuat hükümleri ile birlikte bu yönetmelik hükümlerine tabi tutulmuştur.

Bu yönetmeliğin “Reklamın kapsamı” başlıklı 15 ci maddesinin birinci fıkrasında “ Münhasıran sağlık meslek mensupları tarafından kullanılması veya uygulanması gereken cihazlar ile geri ödeme kapsamında olan cihazların, internet dahil halka açık yayın yapılan her türlü medya ve iletişim ortamında program, film, dizi film,haber ve benzeri yollarla doğrudan veya dolaylı olarak topluma reklamı yapılamaz.Bakanlığın veya Kurumun izni ile yapılan ve sağlık meslek mensuplarına cihazın piyasaya arz edildiğini duyuran Gazete/Dergi ilanları ile satış merkezlerinin resmi internet sitelerinde yapmış oldukları cihaz bilgilendirmeleri bu hükmün kapsamı dışındadır” hükmü yer almaktadır.

Bu hüküm ile geri ödeme kapsamında olan numaralı (mihraklı) gözlük camı ve gözlük çerçevelerinin internet dâhil halka açık yayın yapılan her türlü medya ve iletişim ortamında program, film, dizi film, haber ve benzeri yollarla doğrudan veya dolaylı olarak topluma reklamı yasaklanmıştır.

Optisyenlik müesseseleri tarafından yapılan n tanıtım ve reklamların müdürlüğünüz tarafından yukarıdaki açıklamalar doğrultusunda DEĞERLENDİRİLMESİ VE DEĞERLENDİRME SONUCUNA GÖRE, tıbbi cihaz satış, reklam ve Tanıtım Yönetmeliğinin “Reklam Kapsamı” başlıklı 15 ci maddesinin birinci fıkrası hükmüne aykırı olarak reklam ve tanıtım yapan optisyenlik müesseselerine aynı yönetmeliğin EK:2 de yer alan. Tıbbi Cihaz Satış Merkezi Denetleme Formunun 10 cu maddesi hükmünü, gerçeğe uymayan reklam yaptığı tespit edilenlere de kanunun 15 ci maddesi hükmünün tatbik edilmesi lazım gelmektedir.

Bilgilerinize gereğini rica ederim.

Dr Ali Sait SEPTİOĞLU

Kurum Başkanı a./ Kurum başkan Yardımcısı

Dağıtım 81 il Valiliği