Reçeteye gerek yok! Göz yorgunluğuna çözüm!

Numarasız mavi filtreli hazır yapılmış gözlükler tıbbi cihazdır, reçete ile sadece Optisyenlik müesseselerinde satışı yapılmalıdır. İnternet üzerinden satışı yasaklanmalıdır. Göz doktoruna gerek yok!

Numarasız mavi filtreli gözlükler göz yorgunluğunu tedavi eder diye sağlık beyanı ile reçetesiz, internet üzerinden satışı ve reklamı yapılmaktadır.

Numarasız mavi filtreli hazır yapılmış gözlükler, 2 adet VP (Numarasız) mavi antirefle kaplı organik cam ve TR90 çerçeveden ibarettir. Optisyenlik müessesi dışında yapılmış hazır gözlüklerin üzerindeki mavi antirefle kaplamalı camların numarasız (VP) ‘dır. VP numarasız olması, ilaç ve tedavi kapsamında değerlendirilen, geri ödeme sisteminde bulunan tıbbi cihaz olma özelliğini ve gerçeğini ortadan kaldırmaz. VP camlar Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından ödenmektedir. (Tıpkı numarasız kozmetik lenslerde olduğu gibi, VP numarasız kontak lenslerde geri ödeme sisteminde olduğu için hekim reçetesi ile satılıyor, reklamı, internet üzerinden satışı yasaktır.)

Hazır okuma gözlükleri de muayene olmadan, müessese dışında bir atölyede montajı yapıldığı için Optisyenlik müessesi, işporta ve internet üzerinden satışı yasaktır.

Optisyenlik müesseselerinde reçete ile satılan, mavi kaplamalı antirefle VP numarasız gözlük camı ilaç tedavi kapsamında değerlendirilen, tıbbi cihazdır. Geri ödeme sistemindedir. Hekimler tarafından yaygın olarak reçete edilmektedir. TİTUBB'a kayıtlıdır. Reçetesiz satış yapılan, hazır yapılmış mavi filtreli gözlüklerin cam ve çerçevesinin TİTUBB kaydı yoktur.

VP camlar geri ödeme sisteminde bulunan ilaç ve tedavi kapsamında değerlendirilen tıbbi cihazdır. VP dahi olsa; optisyenlik müessesesinde reçetesiz satışı yasaktır. Mavi antirefle kaplamalı olan, geri ödeme kapsamında bulunan VP numarasız camlar tıbbi cihazdır.

Reçete kayıt defteri ve mevzuat ile ilgili detaylar aşağıdaki gibidir:

5193 ohk’un amaç bölümünde fertlerin ve toplumun sağlığının korunması için yasa ile görevlendirilmişlerdir. Reçetesiz olarak mavi filtreli hazır yapılmış gözlüğü göz yorgunluğunu tedavi etmek amacıyla satışını yapan mesul müdürler, toplum ve fertlerin sağlığının korunması sorumluluğunu yerine getirmemişlerdir.

5193 ohk madde 6 ikinci paragrafta; Optisyenlerin reçetesiz olarak numaralı gözlük camı satmaları, vermeleri veya “tavsiye etmeleri”, otorefroktometre ve keratometre gibi bilgisayarlı aletler ile olanlar da dahil olmak üzere her nevi göz ve görme muayene ve testleri yapmaları veya müesseselerinde bu işlere yarayan her türlü aletleri ve cihazları bulundurmaları yasaktır. Göz yorgunluğu hekimin tedavisini gerektirir. Satışı gerçekleştiren mesul müdürlerinin, “göz yorgunluğu teşhis”i ve “tedavisi” için “gözlük tavsiye etme, reçetesiz satış yapma” yetkisi yoktur.

1262 sayılı İspençiyari ve Tıbbi Müstahzarlar Kanunu 19. Maddesi “… Müstahzar olmamakla beraber hastalıkları teşhis veya tedavi ettiği beyanı ile herhangi bir ürünün satışını, pazarlamasını veya reklamını yapanlar bir yıldan beş yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır. Ayrıca bunların tanıtım veya satışlarının internet veya başkaca herhangi bir elektronik ortam üzerinden yapılması hâlinde 18 inci maddenin üçüncü fıkrası uygulanır.” İbaresini içerir.

Madde açık olarak herhangi bir ürünün hastalıkların teşhis ve tedavilerini yaptığına dair beyana yasak getiriyor. Mesul müdürlerin göz yorgunluğu ile başvuran hastayı göz hekimine yönlendirmesi yasal sorumluluğudur.

Göz yorgunluğunun tek nedeni mavi ışık değildir. Göz yorgunluğu tedavisi sadece mavi filtreli bir camla mümkün değildir. Numarasız VP gözlük camları da hekimler tarafından reçete edilmekte, geri ödeme kapsamında (SGK), ilaç ve tedavi kapsamında değerlendirilen tıbbi cihazdır.

15 Mayıs 2014 itibariyle yürürlüğe girmiş Tıbbi Cihaz Satış, Reklam ve Tanıtım Yönetmeliğinde hekim reçetesi ile satışı yapılan ürünlerin reklamı yasaktır. Halka açık Facebook, Instagram, YouTube ve yazılı basında reklam yapılmaktadır. İnternet üzerinden satış ve reklam yasaktır.

TC Sağlık Bakanlığı Türkiye İlaç ve Tıbbi Cihaz Kurumu Başkanlığı'nın yazısına göre, optisyenlik müesseseleri tarafından satışı yapılan optik ürünler “reçeteye tabi ilaçlar ve tedaviler” kapsamında değerlendirilmelidir.

Hazır yapılmış mavi filtreli gözlüklerin reçetesiz ve internet üzerinden satışı bir halk sağlığı problemine dönüşmüştür. Mesul müdürlerin yaptığı uygulama körlüğe neden olabilecek hastalıkların erken teşhis ve tedavisini geciktirebilir. Halkın göz sağlığı ticari menfaatlere feda edilemez.

Hazır yapılmış mavi filtreli gözlüklerin müessese dışında atölyede, polikarbonat hammaddesinden hazırlanmış olması, iki adet mavi antirefle kaplamalı VP numarasız cam ve TR90 çerçeve ile sunulması, reçeteyle satılacak tıbbi cihaz kurallarına aykırıdır.

Hazır yapılmış numarasız mavi filtreli gözlüklerin satışı, reklamı ve internet üzerinden pazarlaması yasaktır. Mesul müdürler tarafından reçetesiz satışı yapılması hem 5193 sayılı Kanuna hem de 1262 sayılı Kanuna aykırıdır.

Mavi filtreli gözlüklerin hekim reçetesi ile satışı tıbbi cihaz kapsamında değerlendirilmektedir. Bu ürünlerin reçetesiz satışı halk sağlığı açısından ciddi riskler oluşturmaktadır.

Numarasız VP camlar, Optisyenlik müesseseleri dışında üretilen ve satılan hazır gözlüklerde olsa dahi tıbbi cihaz niteliğindedir ve geri ödeme sistemine tabidir. Bu nedenle internet üzerinden satışı yasaktır.

Hazır gözlüklerin, internet ve sosyal medya üzerinden pazarlanması hem Tıbbi Cihaz Yönetmeliği’ne hem de halk sağlığının korunması ilkesine aykırıdır.

Göz yorgunluğu tek başına mavi ışık filtreli camla tedavi edilemez. Hazır gözlüklerin hekim reçetesi olmadan satılması, göz hastalıklarının erken teşhis ve tedavisini engeller.

Mesul müdürlerin ve internet üzerinden satış yapan kişiler, hem etik hem de yasal açıdan sorumludur. Reçeteye tabi tıbbi cihazları reçetesiz satmak cezai yaptırımlara tabidir.

Optisyenlik müesseselerinde reçete ile satılan mavi filtreli gözlükler, SGK kapsamında geri ödeme sistemindedir. Bu nedenle satışı ve reklamı sıkı mevzuata tabidir. Reçetesiz satış yapılan ürünler SGK kapsamına girmez ve yasa dışıdır.

Hazır yapılmış numarasız mavi filtreli gözlüklerin satışı halk sağlığını riske atmaktadır. Mesul müdürlerin bu konuda dikkatli olması ve yalnızca mevzuata uygun satış yapması zorunludur.

Sonuç olarak, mavi filtreli VP numarasız gözlükler tıbbi cihazdır. Reçetesiz, internet üzerinden ve müessese dışında satılması yasaktır. Mesul müdürler, halkın göz sağlığını korumak ve yasal yükümlülüklerini yerine getirmekle yükümlüdür.

Halkın doğru bilgilendirilmesi, internet üzerinden satış yapan firmaların denetlenmesi ve Optisyenlik müesseselerinin reçeteye uygun ürün satışı yapması, göz sağlığının korunması açısından kritik öneme sahiptir.

Hazır yapılmış mavi filtreli gözlüklerin KKD (kişisel koruyucu donanım) olarak satılması mümkün değildir. Müessesemize “göz yorgunluğu” şikâyeti ile gelen hastaya, yalnızca TİTUBB kayıtlı VP numarasız cam ve TİTUBB kayıtlı optik çerçeve kullanılarak, müessese atölyesinde mesul müdür tarafından montaj yapıldıktan sonra satış yapılabilir.

Bu şekilde hazırlanan gözlük, KKD haline geçmez; satış reçeteye ve ÜTS kaydına bağlıdır. Reçetesiz ve müessese dışında montaj yapılmış gözlükler yasadışıdır.

Oftalmoloji Derneği tavsiyelerine göre, ekran üst seviyesi göz seviyesini aşmamalıdır. Bu sayede göz hafif aşağı bakacak ve gözyaşının buharlaşması sınırlanacaktır. Ekrana 60-80 cm mesafeden bakmak ideal olup, ekran boyutu ve çözünürlüğü dengeli olmalıdır.

45 dakika ekran karşısında çalıştıktan sonra 15 dakika ara verilmesi önerilmektedir. Bu önlemler göz yorgunluğunu azaltır; ancak gizli hipermetropi, yaşlılık hipermetropisi veya diğer göz hastalıkları için göz hekimine başvurmak gereklidir.

Uzun süreli ekran kullanımı, miyopi riskini artırmaktadır. Çocuklarda ekran süresi sınırlanmalı, doğal ışık ve açık hava aktiviteleri teşvik edilmelidir. Görme kusurları erken teşhis ile düzeltilebilir; gözlük öğrencilerin ders başarısını ve performansını artırır.

Hazır yapılmış mavi filtreli gözlüklerin reçetesiz satışı ve reklamı, halk sağlığı açısından risklidir. Mesul müdürler, yalnızca hekim reçetesi ile ürün satışı yapmalıdır.

Hazır gözlüklerin KDV’si %18 olmalıdır; ancak %8 ile satılması ve garanti belgesi verilmememesi kamuyu zarara uğratmaktadır. Tüm yaş gruplarının kullanımı için yapılan reklamlar, periyodik muayenelerin ertelenmesine ve göz hastalıklarının erken teşhisini engellemektedir.

Göz sağlığı ticari menfaatlere feda edilemez. Hazır yapılmış mavi filtreli gözlükler reçetesiz satılırsa, göz hastalıklarının erken teşhisi gecikir ve telafisi mümkün olmayan sağlık sorunlarına yol açar.

20. Bölge Kuzeydoğu Optisyen Gözlükçüler Odası olarak, üyelerimiz adına, TİTUBB kayıtlı olmayan hazır mavi filtreli camların reçete ile sadece optisyenlik müesseselerinde satışının yapılması ve internet üzerinden satışının durdurulması için ilgili kurumlara başvuruda bulunulmuştur.

Halkımızın bilinçlendirilmesi ve periyodik göz muayenelerinin teşvik edilmesi, göz sağlığının korunması açısından kritik öneme sahiptir.

Meslektaşlarımıza ve kamuoyuna saygılarımızla duyurulur.

20. Bölge Kuzeydoğu Optisyen Gözlükçüler Odası Başkan Taylan KÜÇÜKER