Optisyenlik mevzuatı hatırlatmaları

Optisyenlik ile ilgili düzenlemeler için öncelikle Optisyenlik Kanununa akabinde Optisyenlik ile ilgili Yönetmeliğe bakmak gerekmektedir. Bu yazıda optisyenliğin teknik kısımları üzerinde durmadan sadece hukuki yönleri ile bilgilendirme yapacağız.

Numaralı gözlük camı ve gözlük çerçevesi satmak veya gözlük montajı ve her türlü reçeteli lens satışı yapmak üzere optisyenlik mesleğini icra etmek isteyen vatandaşlarımızın optisyenlik alanında en az ön lisans seviyesinde mesleki eğitim ve öğretim veren yüksek okul mezunu olması gerekmektedir. Yani halk arasında 2 yıllık olarak bilinen optisyenlik ile ilgili yüksek okullarından birinden mezun olmak yeterlidir. Ayrıca Göz hastalıkları uzmanı doktorlar optisyenlik müessesesi açarak optisyenlik yapabilirler. Ancak optisyenlik yaptıkları sürece doktorluk mesleklerini icra edemezler. Burada kanun sadece optisyenlik yapmak isteyen kişilerden göz alanında hali hazırdaki
tecrübesi olan kişilerden yararlanmak istemiştir.

Optisyenlik müessesesi açıp işletmek isteyenler, müessesenin açılacağı ilin sağlık idaresinden optisyenlik müessesesi ruhsatı almak zorundadırlar. Optisyenlik ruhsatnamesi alınmadan optisyen olarak çalışılamaz. Ruhsatnamenin güncel bedeli 492 Sayılı Harçlar Kanununda yer almaktadır. Bu kanunda gözlükçü ruhsatnameleri ibaresi ile optisyenlik ruhsatnameleri yer alır. 2024 yılı itibariyle yaklaşık 17.000 TL civarında ruhsatname harcının ilgili vergi dairesine yatırılması gerekir. Bu harç sadece tek seferlik ödenir. Ancak her yıl yeniden değerlendirme oranı ile ruhsatname tutarı artmaktadır.

Optisyenler, yalnız koruyucu gözlükleri, güneş gözlüklerini ve göz hastalıkları uzmanı tabipler tarafından verilen reçetelerde yazılı numaralı gözlük camlarını, her türlü lensleri, optik görme gereçlerini ve gözlük çerçevelerini satabilirler. Optisyenlerin reçetesiz olarak numaralı gözlük camı satmaları, vermeleri veya tavsiye etmeleri yasaktır. Optisyenler, gözlük veya gözlük camlarının muayene ve kontrolü veya tamiri konusunda ve reçetelerde yazılı camları çerçevelere takmak ve kişinin gözüne en uygun şekilde uygulamak için gerekli olan aletleri kullanabilirler.

Optisyenler, optisyenlik yaptıkları sürece müesseselerinde başka bir iş yapamaz ve müesseselerini muayenehane gibi kullandıramazlar. (5193 Sayılı Optisyenlik Kanunu Madde 6)

Optisyenlik müesseseleri il sağlık müdürlüğü tarafından denetlenirler. Denetleme usul ve esaslarının ne kadar sayıda personelin denetlemeye geleceğini, hangi evrakları tutacağı Optisyenlik ile ilgili yönetmelikte yer almıştır. Denetimler, denetim işlemi için il müdürlüğü tarafından görevlendirilen biri sorumlu olmak kaydıyla, en az üç personel tarafından gerçekleştirilir. Olağan denetimler il müdürlüğünce yılda en az iki kez yapılır. Şikayet, soruşturma veya kurumun talebi üzerine olağan dışı denetimler yapılabilir.

Son olarak, Optisyenlik müesseselerinde yer alması gereken aletler ve optisyenlik müessesesinin teknik özellikleri yine aynı yönetmelikte yer almaktadır ancak biz farklı bir açıdan yaklaşarak aslından uygulamada asıl problemli olan konunun, optisyenlik müessesesinin açılışından “İl sağlık müdürlüğünden optisyenlik müessesesi ruhsatnamesini almış müesseseler, ilgili belediyeden ayrıca iş yeri açma ve çalıştırma ruhsatı almak zorunda değildir” ifadesinin Danıştay On beşinci Dairesinin 4/3/2016 tarihli ve Esas No: 2014/607; Karar No:2016/1370 sayılı kararı ile kaldırıldığı hususunu yani artık optisyen müessesesi açabilmek için ayrıca iş yeri açma ve çalıştırma ruhsatı alınması gerektiği hususunu hatırlatmak isteriz.

Av. Fatih Emre CANSU