İş yerinizde nasıl Suriyeli çalıştırabilirsiniz?

Gaziantep’ten okurumuz Kemal Serikoğlu soruyor:

“Bünyamin bey, fason konfeksiyon atölyem var. Atölyede birkaç Suriyeli çalıştırıyorum. Çok yoksul insanlar, hem yardımım olsun hem de işimi görsünler dedim.Bizim yerli işçilerden bulamıyorum, bizimkiler kaypak, çalışmıyorlar, Suriyeliler çok iyi çalışıyor. Başkaları üç beş kuruş veriyor ama ben iyi maaş da veriyorum onlara. Şimdi bu Suriyelileri sigortalı yapabilecekmişiz diye duydum doğru mu? Kaçak iş yapmak, ceza yemek istemiyorum.Yasal olsun diye ne yapmamız lazım?”

Pazartesi günkü yazımızda Gaziantep’ten soru soran bu okurumuza cevap vermeye başlamış,

Suriyelilerin artık iş yerlerinde yasal olarak çalıştırılması için önemli düzenlemelerin yürürlüğe girdiğini söylemiştik.

Gerçekten de ülkemizde bulunan sayıları üç milyona yaklaşan Suriyeli kardeşlerimizin daha iyi koşullarda çalışabilmeleri, sokaklara düşüp dilenmemeleri, ülkelerindeki vahşi Esad rejimi gidene kadar insanca bir yaşam sürdürebilmeleri için böyle düzenleme gerekiyordu.

Artık Suriyelilere kolayca çalışma izni almak ve çalıştırmak mümkün olacak…

Peki, Suriyelilere çalışma izni alırken prosedürler nasıl yürüyecek, hangi şartlarda çalıştırabilirsiniz, hangi haklarını vermek zorundasınız? Kaldığımız yerden ayrıntılı olarak açıklamaya devam edelim…

ÇALIŞMA İZNİ ALMAK ARTIK KOLAY!
Bir önceki yazımızda Suriyelilere çalışma izni almanın kolaylaştırıldığını, işverenlerin artık e-devlet üzerinden bir tıkla Suriyeliler için çalışma izni almak için başvurabileceklerini söylemiştik.

Peki, bu çalışma izni başvuruları nasıl değerlendirilecek?

Çalışma izni başvurularının değerlendirilmesinde, Devlet de Suriyeliler için özel kriterler getiriyor. Bunun anlamı şu: Şimdiye kadar olduğu gibi öyle uzun uzadıya araştırıp, zor ve ayrıntılı şartlar öne sürülmeyecek…

Başvuruları e-devlet üzerinden internetten de tek tıkla yapabiliyorsunuz. İnternete Suriyeliye verilen geçici kimlik numarasının (yabancı kimlik numarasının) girilmesi gerekiyor.

Çalışma Bakanlığı başvurusu olumlu değerlendirilen yabancılara ve işverenlerine bu durumu bildirecek. Mevsimlik tarım veya hayvancılık işlerinde çalışma izninden muaf çalışacaklar ise Valiliklerce bildirilecek.

MESLEK MENSUPLARI NASIL İŞE ALINACAK?
Burada akla gelen bir durum Suriyelinin ülkesinde bir meslek sahibi olması. Eğer Suriyelinin ülkesinde doktor, hemşire, optisyen gibi sağlıkla ilgili bir mesleği varsa bunu kendi mesleğinde çalıştırmak için çalışma iznine başvurmadan önce Sağlık Bakanlığından ön izin alınması gerekiyor.

Ülkesinde öğretmen, uzman, akademisyen gibi meslekleri yapanlar içinse Milli Eğitim Bakanlığı ön izin veriyor. Bu gibi meslek mensuplarını iş yerinizde kendi mesleklerinde çalıştırmak için ön izin prosedürü zorunlu!

Ön izin almadan çalışma izni başvurusu yaparsanız bilin ki çalışma izni başvurunuz Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığınca hemen reddedilecek!

SURİYELİ ÇALIŞANA KOTA SİSTEMİ GETİRİLDİ!
Peki, son düzenlemeler sonrasında ya bir işyeri tüm Türk vatandaşı işçilerini kovup yerine Suriyeli alırsa?

Bunun önüne geçmek için Suriyeli çalıştırmada kota uygulaması getirildi. İşyerinde çalışan Türk vatandaşı sayısı üzerinden sektör ve illere göre açık iş ve işe yerleştirmeler dikkate alınarak Bakanlıkça kotalar konulacak, bu kotadan fazla Suriyeli çalıştırılamayacak! Bu kota en fazla yüzde 10 olabiliyor.

Yani tüm işçilerin Suriyeli olması mümkün değil!
Toplam çalışan sayısı ondan az olan işyerlerinde ise en fazla bir Suriyeli çalıştırılabiliyor, ikinci kişi kota dışı kalıyor…

KOTAYLA YERLİ İŞÇİNİN HAKLARI KORUNDU!
Kotayla amaçlanan şey yerli istihdam piyasasının dengesini bozmamak… Zira ülkemizde işsizlik oranının zaten yüzde 10’dan fazla olduğu, gençler arasında ise işsizliğin yüzde 25’lere ulaşabildiği biliniyor…

Suriyelilerin sıkıntılarını çözelim derken ülkenin istihdam piyasasını alt üst etmemek gerekiyor…
Yani kaş yapayım derken göz çıkartmamak…

Bu nedenledir ki bir işyerinde en fazla yüzde on oranında Suriyeli çalışabilecek!

Ayrıca, özel kanunlarda yalnızca Türk vatandaşları tarafından icrasına izin verilen iş ve meslekler için Suriyeli çalıştırılamayacağını, bu işlerin yine yerliler tarafından yapılabileceğinin altını çizelim.

SURİYELİ HANGİ İLDE ÇALIŞABİLİR?
Önemle belirtmek gerek: Suriyelilerin kafasına göre istediği her ilde çalışmasına izin verilmiyor. Ancak ve ancak kalmasına izin verilen (kendisine verilen kimlikte belirtilen) ilde çalışmasına izin veriliyor.

Örneğin Gaziantep’te kalmasına izin verilen bir Suriyeli İzmir’e gidip iş bulamıyor, orada iş kuramıyor…
Şunu da belirtelim, kamu düzeni, kamu güvenliği ya da kamu sağlığı yönüyle çalışma izni verilmesinde sakınca görüldüğünün İçişleri Bakanlığınca bildirildiği illerde Suriyelilere çalışma izni verilmesinin durdurulması mümkün.

KOTA BAZI ŞARTLARLA YUMUŞATILABİLİR!
En fazla yüzde on Suriyeli istihdam etme kotası normalde herkesi kapsıyor. Ama işveren yerli işçi bulamıyorsa bu durumun bir istisnası var. İşveren tarafından; çalışma izni başvurusu tarihinden önceki dört haftalık süre içerisinde Suriyelilerin çalıştırılacağı işi yapacak aynı nitelikte Türk vatandaşı bulunamamış ise istihdam kotası yumuşatılabiliyor.

Ama bu durumun işyerinin kayıtlı bulunduğu Çalışma ve İş Kurumu İl Müdürlüğünden alınacak bir belge ile ispatlanması lazım…

SURİYELİLERİN HAKLARI NELER OLACAK?
Yasal olarak çalışacaklar çalışmasına da Suriyelilerin hakları ne olacak?

Ne yazık ki mevcut durumda pek çok kişi bu mağdurları suistimal ediyor, üç kuruşa en ağır şartlarda çalıştırıyor…

İşte son düzenlemeler bu konuyu da düşündü.. Yerimiz bittiği için yasal olarak çalışacak Suriyelilerin iş yaşamında hangi hakları olacağını anlatmayı da bir sonraki yazımıza bırakalım…

Kaynak: http://www.memurhaber.com/isyerinizde-nasil-suriyeli-calistirabilirsiniz-1558890y.htm