Sağlık sektörü devasa boyuta ulaşırken devletin bu alandaki harcamaları giderek artıyor.

Artışta en büyük etken, vatandaşın geçmiş yıllara göre hastaneye daha fazla gitmesi.

Sosyal Güvenlik Kurumu’ nun (SGK) verilerine göre hastaneye giden sayısı 2009’dan beri iki kata yakın arttı. Bu durum tedavi harcamalarını da aynı oranda artırdı. 4 yıllık dönemde ise reçete sayısı yerinde sayarken SGK’ nın ilaç harcamaları düştü. Reçete başına ortalama maliyet de azaldı. Maliyetteki azalmanın sebebi, vatandaşın parasını cebinden ödeyerek aldığı ilaçların artması ve SGK’ nın yaptırdığı kamu kurum iskontoları.

Sağlığa erişimin kolaylaşmasıyla birlikte Türk halkı adeta hastaneyi yeniden keşfetti.

Hastaneye müracaatta büyük artış dikkat çekiyor. SGK’nın verilerine göre 2009’da ayda 20 milyon kişi hastaneye müracaat ederken bu rakam 2013 Mayıs itibarıyla aylık 36 milyona yükseldi.

2009’un toplamında 245 milyon kişi hastaneye giderken 2012’de bu sayı 392 milyon kişiye ulaştı. Bu yılın ilk beş ayında ise 176 milyon kişi hastaneye gitti. Yıl sonunda bu rakamın 450 milyona dayanması bekleniyor.

Hastaneye giden kişi sayısının artmasıyla Türkiye’nin tedavi harcamalarında da dikkat çeken artış yaşanıyor. 2009’da tedavi için 15,5 milyar lira harcanırken bu rakam 2012 sonu itibarıyla 28,6 milyara çıktı.

Bu yılın ilk 5 ayında ise 12,8 milyar lira olarak gerçekleşti. Toplam harcama artarken fatura bedellerinin de arttığı görülüyor. 2009’da 63 lira olan ortalama fatura bedeli, bu yıl 73 liraya yükseldi.

Sağlığın tedavi ayağında tablo bu şekilde gerçekleşirken ilaç ayağında devletin ödediği para azalıyor. Yine SGK’nın verilerine göre hastaneye giden kişi sayısı artmasına karşın reçete sayısı yerinde saydı. Türkiye’nin ilaca ödediği para ise azaldı. Reçete başına ortalama maliyet de geriledi.

Bunda özellikle düşük fiyatlı ilaçların vatandaş tarafından cepten alınmasının etkisi büyük. SGK, vatandaşın cepten ödediği ilaçlar sayesinde yıllık yaklaşık bir milyarlık reçeteyi ödeme işlemine almıyor. Ayrıca SGK eczaneler aracığıyla yaptığı kamu kurum iskontoları da indirimdeki diğer bir etken oldu.

2009′ dan itibaren sağlık verileri analiz edildiğinde reçete sayısının 4 yılda yerinde saydığı görülüyor.

2009’da 327 milyon reçete yazılırken bu rakam 2012 toplamında 336 milyon oldu. 2013’ün 5 aylık döneminde reçete rakamı da 146 milyon adet. Aylık ortalamalara bakıldığında 2009’da aylık ortalama 27 milyon adetken 2013’te aylık ortalama reçete sayısı 29 milyon şeklinde gerçekleşti. En sevindirici haber ise ilaç harcamalarında yaşandı.

İlaç harcamaları önceki yıllara göre düşüş gösteriyor. 2009’da ilaca 16 milyar lira harcayan Türkiye, 2012’de 15 milyar sarf etti. Bu yılın ilk beş ayında ise rakam 6,8 milyar liraya düştü.

İlaç fiyatlarındaki düşüş sayesinde Türkiye’nin reçete başına ödediği para azaldı. 2009’da reçete başına ortalama maliyet 48 lira olarak gerçekleşirken 2013’te bu rakam 42 liraya indi. Ortalama reçete maliyetlerinin düşüşü, ilaç harcamasının gerilemesinde en önemli faktör oldu.

İlaç harcamalarının azalmasına karşın tedavi giderlerindeki önemli artış, Türkiye’nin toplam sağlık ödemelerini de artırdı. 2009’da toplam sağlık harcaması 28,8 milyar lirayken geçen yıl rakam 44 milyara yükseldi. Bu yılın ilk 5 ayında ise 21 milyar lira oldu.

İSA YAZAR – ANKARA