Hasta ve Gözlük

Gözlük insanlığın en önemli buluşlarından biridir. İnsanlık tarihi sürecinde gelişimin en önemli kaynağı bilgidir.

Bilgiye ulaşmak ve geliştirmek görmeyle mümkündür. Bireyler yaşamları boyunca sahip oldukları bilginin %80’nine yakınını gözleri sayesinde edinirler. Görmek sadece bilgi edinmek için gerekli değildir. Kaliteli bir görüş her zaman ihtiyaç duyulan bir olgudur.

Başta trafik kazaları olmak üzere basit ev kazaları, yaşlılarda ürün üzerindeki yazıyı okuyamamaktan ötürü gıda zehirlenmesi, düşmelerden kaynaklanan kalça ve diğer kırıklar refraksiyon kusuru muayenesi sonucu elde edilecek bir gözlükle büyük ölçüde önlenebilir. Eğitimde, az ya da yanlış görmeye dayalı başarısızlık sorunu bir muayene sonucu gözlükle giderilebilir. Göz tembelliği, şaşılık ve önlenebilir körlüğün tedavisinde önemli aktör yine gözlüktür.

Yaşamsal öneme haiz bu organın sağlığı öncelikle hekimlerimizin sorumluluğundadır. Onların yapacakları muayene tedavinin ve yaşam kalitesinin artmasında önceliği taşır. Refraksiyon kusurlarının olumsuz etkilerinin ortadan kaldırılması için kullanılan gözlüğün verimli olması ancak iyi bir muayene ve doğru yapılmış bir gözlükle mümkündür.

Gözlükçü ve optisyenler reçete muhteviyatını doğru bir şekilde sonuçlandırırken tıp, mühendislik ve zanaatkarlık bilgilerini kullanırlar.

Yoğun bir iş temposunun olmaması gözlükçü ve optisyenin işini yaparken hasta ve yakınına gerekli bilgileri vermesi, bireylerin estetik kaygılarını dikkate alırken teknik ve sağlıktan uzaklaşmamaları, yanlış bilinenler hakkında doğruları anlatması ve tedavi amacına uygun ürünleri bulundurması veya önerip temin etmesi için mazeret gerektirmeyecek ölçüde imkân sağlamaktadır. Pupilla mesafesi, montaj yüksekliği, verteks mesafesi, pantoskopik açı ve diğer ölçüleri almak durumundadır. Tüm bu verileri bir mühendis titizliği ile optik lens ve çerçeve için uygulanır kılmalıdır. Gözlükçü ve optisyenler mesleklerini icra ederken önce sağlık sonra zanaatkarlık alnında uzmanlaştıkları gibi aynı anda modacı ve tüccar oldukları bilinci ile işlerini titizlikle takip ederler. Sonuç olarak zanaatkarlık yeteneğini kullanarak reçete ve muhteviyatına uygun sağlıklı, estetik ve kullanılabilir bir ürün olarak gözlük ortaya çıkar.

Rekabetin can acıtacak kadar yoğunlaştığı bir dönemde optisyenlik müesseseleri müşteri memnuniyeti ve doğru, sağlıklı ürün vermek için maksimumum özen göstermektedirler. Bu demek değildir ki yanlış ve hatalı ürün çıkmıyor. Yaşamın akışı içinde mutlaka hatalar oluyordur.

İşte istatistikler burada devreye giriyor. Elimizde gerçek anlamda hangi konularda hata yapıldığına dair bir veri yok. Böyle bir veri olmadığı için ancak yan kaynaklardan yararlanmak zorunda kalıyoruz. Tüketici uyuşmazlıkları ve şikayet sitelerine baktığımızda optik alanında reçete muhteviyatı ve mesleki yeterlilikten dolayı bir şikayet bulunmadığını, şikâyetin tamamına yakınının garanti ve servis sorunu olduğunu görmekteyiz. Bu mesleki açıdan memnun edici bir grafiktir.

Gözlükte en öneli faktör olan reçete kısmına gelindiğinde ise aslında durum hiç iç açıcı değildir.

Waterloo Üniversitesi klinik profösörü Patricia HRYNCHAK’ın 2007 yılında yaptığı bir araştırmada reçete yazıldıktan sonra gözlüklerinden memnun olmadığı için geri dönen hastalar üzerinde memnuniyetsizlik nedeni araştırılmış. Bu araştırmaya göre:

Yanlış refraksiyon tespiti	%59
Hastaya gerekli eğitim verilmemiş olması	%9.5
Patoloji	%9.3
Okuma hatası	%1.6
Hastanın gözlüğe adaptasyon sorunu	% 10.3

 

Yine yakın tarihte Dokuz Eylül Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisinde yayınlanan Aralık 2012 tarihli bir araştırmaya göre:

Tablo dikkatlice incelenirse reçete karşılığında gözlük alan hastanın memnuniyetsizliğinin nedeninin büyük ölçüde refraksiyon kusurunun yanlış reçetelenmesi olduğu sonucuna varılır. Refraksiyon kusuru ölçümü büyük ölçüde hasta beyanına bağlıdır. Dolayısıyla hastanın sahip olduğu patolojik rahatsızlıkları, kullandığı ilaçları, sosyal ve psikolojik durumunu muayene sırasında doktora bildirmesi gereklidir.

Refraktif muayene isteyen hasta sayısı oldukça fazladır. Doktorların yeterince zaman ayırıp hasta anamnezini dikkatlice değerlendirmeleri bu sorunun çözülmesinde önemli bir adımdır. Nitekim gözlükle ilgili sorunun tespit edilmesi ve çözülmesi her zaman ilk muayeneden daha uzun zaman alır.

Vereceğimiz gözlüğün hastanın sonraki hayatında önemli rol oynayacağını unutmamamız, bunu sağlamak için gerekli adımların titizlikle atılmasını sağlamanın öncelikle biz öğretim görevlilerin eğitim sırasında aktarmamız gereken en önemli olgulardan biri olduğunun altını çizmek istiyorum.

 

Turgut Çakar.

 

Kaynaklar.

http://www.deu.edu.tr/UploadedFiles/Birimler/21291/04_ko%C3%A7%20kara%C5%9Ft%C4%B1rma173-179.pdf

https://uwaterloo.ca/optometry-vision-science/people-profiles/patricia-hrynchak