Avrupa birliği adalet divanı mahkeme kararı

Mahkeme kararından da anlaşılacağı gibi 10-12 saat ekran karşısında çalışanların göz sağlığını korumak için işyerlerinin spesifik gözlük temin etmesi zorunlu hale gelmelidir.

Avrupa Birliği Adalet Divanı

Karar Tarihi : 22.12.2022

Sayısı : C-392 /21

Ekran başında çalışanların spesifik gözlük maliyetlerinin karşılanması gerekir.

Özü: 90/270/EWG sayılı Direktifin 9.maddesinin 3.fıkrası hükmü, ekran başında işlerini ifa etmekte olan ve işinin ifası nedeniyle ortaya çıkan görme bozuklukların düzeltilmesine ve engellenmesine yönelik olarak kullanılması gereken gözlükleri da kapsamaktadır. Bunun ile birlikte bu kapsamdaki spesifik gözlükler sadece mesleklerin icra edilmesi boyutu ile sınırlandırılması mümkün değildir.

Olay: Romanya’da resmi bir makamda görevini ifa eden bir çalışan gözlük masraflarının işveren tarafından karşılanmasını talep etmektedir. Bu yöndeki talebini ekran başında işini ifa ediyor olması başta olmak üzere diğer birtakım gerekçelere dayalı olarak görme yeteneğinin kötüleşmiş olmasına dayandırmaktadır. Davalı masrafları üstlenmesini kabul etmemektedir (daha önceden sağlık sigortası da masrafların kabulünü reddetmiştir). Davacı bunun üzerine dava yoluna başvurmuştur.

Dava konusu olayı değerlendiren Romanya’daki istinaf mahkemesi davayı askıya alarak, Avrupa Birliği Adalet Divanından 90/270/EWG sayılı Direktif kapsamında, ekran karşısında çalışanların iş sağlığı ve güvenliğinin korunması bağlamında dava konusu olayın değerlendirilmesini talep etmiştir. Yapılan değerlendirme sonucunda, ekran karşısında çalışma durumunda olanların, yapılan incelemeler sonucunda normal gözlüklerin yeterli olmadığı hallerde spesifik gözlüklerin, işin ifa edilebilmesi için karşılanmak durumunda olunduğuna karar verilmiştir.

Gerekçe: 90/270 sayılı Direktifin 9.maddesinin 3.fıkrası hükmünü, ekran karşısında çalışarak işin ifa edilmesi ile bağlantılı olarak ortaya çıkan veya engellenmesine yönelik olarak spesifik gözlüklerin kullanılması gerektiği durumlarda, bu yardımcı araçların karşılanması gerektiği biçimde yorumlamak gerekmektedir. Bunun ile birlikte bu yardımcı araçların salt mesleklerin ifa edilmesi boyutu ile sınırlandırılması mümkün değildir.

Spesifik bir gözlüğün talep edilebilmesi için, muayenelerin yapılmış olması şart olmak ile birlikte, bu yönde bir talep hakkının doğabilmesi için mutlak olarak ekran karşısında çalışılıyor olunması şartı aranamaz. Spesifik bir gözlük, ancak ortaya çıkan görme bozukluklarının düzeltilmesi veya bu bozukluğun ortaya çıkmasına engel olunmasına yönelik kullanılması gerekli ise ve bu ihtiyacın normal bir gözlük ile karşılanamıyor olması durumunda karşılanması gerekir. Bu nedenle Romanya mahkemesinin, dava konusu olan spesifik gözlüğün, davacının ifa etmekte olduğu işi ile ilgili olarak görme yeteneğinin sağlanmasına yönelik bir geresinim olup olmadığını tespit etmesi gerekmektedir. Direktif hükümleri uyarınca spesifik gözlüğün işin ifa edilmesi için hazır edilmesi gerektiğine ilişkin düzenleme, bu yardımcı aracın sadece işyerinde işin ifası için kullanılabileceği anlamına gelmemektedir.

Bu nedenle 90/270/EWG sayılı Direktifin 9.maddesinin 3.fıkrası, çalışanın işini ifa edebilmesi için gereksinim duyduğu yardımcı aracının doğrudan işveren tarafından karşılanması gerektiği ya da çalışan tarafından karşılanması durumunda maliyetin işveren tarafından çalışana iade edilmesi gerektiği, ancak maddi bir destek ile sınırlı olamayacağı biçiminde yorumlanması gerekmektedir. Detektifte yer alan “hazır etmek” ifadesi ulusal yasa koyucuların, çalışanların daha önceden spesifik gözlüğü kendileri temin etme ve ardından masrafların işverenden iade edilmesini talep etme yönünde bir düzenlemeye gitmelerine engel teşkil etmemektedir.

Çeviri: Alpay HEKİMLER