Yerli üreticinin “sağlık market” sendromu!

SERCAN AKINCI/ İSTANBUL – Sağlık Bakanlığı tıbbi cihaz alımı için ayrı ayrı ihale yapmak yerine kuracağı ‘sağlık market’ sistemiyle hastanelere malzeme tedarik etmeyi planlıyor.

Mevcut sistemde kamu ihale kanunu en ucuz teklifi verenden mal almayı öngördüğü için kalitesiz malların hastaneler tarafından alınması eleştiriliyordu.

Yeni sistem konusunda da yerli üreticiler tedirgin. Defalarca ‘sağlık market’ sisteminin taslağını talep ettiklerini ifade eden yerli üreticiler buna karşın kendilerine taslağın verilmediğini, bu nedenle de bilinmeyenin kendilerini korkuttuğunu kaydediyorlar.

DÜNYA’ya açıklama yapan yerli tıbbi cihaz ve malzeme üreticileri gelecek dönemde uygulamaya alınması planlanan ‘Sağlık Market’ sisteminin nasıl işleyeceği konusunda kendilerine bilgi verilmediğini söylüyorlar.

Sistemin taslağını talep ettiklerini belirten yerli üreticiler, “Biz de konu için görüş bildirmek istedik ama taslak bizimle paylaşılmadı” diyorlar. Konu hakkında tek bilgilerinin Sağlık Bakanlığının yaptığı açıklamalar olduğunu dile getiren üreticiler, şöyle devam etti: “Sağlık Bakanı hastanelerin ihtiyacı olan cihaz ve malzemelerin alımı için ayrı ayrı ihale açılmayacağını söyledi. Sağlık Market üstünden sipariş edilen malzemelerin 1 gün içinde hastanelere ulaştırılması öngörülüyor. Malzeme alımlarının merkezi olarak yapılıp, PTT Kargo eliyle sipariş eden hastaneye 1 gün içinde ulaştırılması öngörülüyor.”

16 bin kişinin akıbeti ne olacak?
Bakanlığın açıklamalarında ihale işlemlerinin hastaneleri meşgul etmemesi için Sağlık Market ile tek elden açık ihale usulüyle alımların gerçekleştirileceği anlatılıyor. Ayrıca açıklamada yerli üreticiyi devreye sokarak gelişmelerinin sağlanacağı ve gerekli teşviklerin yapılacağı ifade ediliyordu. Buna rağmen kendilerine taslağın verilmemesi nedeniyle tedirgin olan yerli üreticiler, sisteme görüşleriyle katkı yapmak konusunda ısrarcı. Sağlık Market konusunda sadece Devlet Malzeme Ofisi ile Sağlık Bakanlığı arasında bir protokol imzlandığını bildiklerini aktaran üreticiler, ödemeler konusunda, lojistik konusunda ne gibi yöntemlerin izleneceğini şimdiden öğrenerek, ona göre çalışmalar yapmaları gerektiğini belirtiyorlar.

Detayların üreticilerle paylaşılmaması bir başka tedirginliği de beraberinde getirmiş. Merkezi sistemden ihale yapılacağı için finansı güçlü bir şirketin Türkiye’de ofis açabileceğine dikkat çekiliyor. Bu şekilde Çin’den getirilecek ucuz ve kalitesiz mallar, kazanılan ihalelerle sisteme dahil edilebilir. Bu şekilde yerli üreticilerin herhangi bir devlet hastanesine mal satması da olanaksız.

Öte yandan bir başka sorun ise Türkiye’deki üreticilerin bayilik ağı. Tüm Türkiye’de yaklaşık 8 bin bayi var. Bir bayi açılabilmesi için en az 2 kişinin çalışıyor olması gerekiyor. Bu bayilerin akıbetinin yeni getirilecek sistemle ne olacağının şu anda belli olmadığını söyleyen üreticiler, şöyle devam etti: “Bu bayilerde en az 16 bin kişi istihdam ediliyor. Şu anda bir hastaneye mal satıldığında, o malı bayilerimiz götürüyor, raflara diziyor, kutularından çıkarıyor. Bu işleri yeni sistemde kim yapacak.”

“Rekabete izin verilirse, sistem sağlıklı olur”
Sağlık Market sistemi yerli üreticilerin bir kısmında tedirginlik yaratsa da sistemin olumlu olacağını düşünenler de var. VSY Biotechnology Yönetim Kurulu Başkanı ve DEİK Sağlık İş Konseyi Yürütme Kurulu Üyesi Dr. Ercan Varlıbaş, Sağlık Market ile birlikte en kaliteli ürünlerin tek elden sağlanıp, aynı zamanda rekabete izin verilirse, sistemin geliştirici olacağını savunuyor. Sistem ile birlikte merkezi stokta çeşitlilik olacağını ifade eden Varlıbaş, sistemde aksaklık olması halinde görüşlerle destek verip, aksaklığın aşılacağını vurguladı.