Vatansızlar ve Mültecilerin GSS Hakkı

Vatansızlar ve mülteciler GSS’lidir.

5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununun 3 üncü maddesinin 27 inci bendi gereğince,“Sığınmacı ve Vatansız: İçişleri Bakanlığı tarafından sığınmacı veya vatansız olarak kabul edilen kişileri,” diye tanımlanmıştır. Bu sebeple bir kişiye sığınmacı (mülteci) denebilmesi için öncelikle İçişleri Bakanlığının bu kişileri kabulü gerekir.

Sığınmacılar 1 Temmuz 2008’den beridir GSS’lidir
Yine 5510 sayılı Kanun’un 60 ıncı maddesine göre; Vatansızlar ve sığınmacılar, genel sağlık sigortalısıdırlar ve herhangi bir sağlık veya sosyal güvenlik primi ödeme zorunlulukları olmadan sırf bu sıfatları ile SGK ile sözleşmeli tüm kamu ve özel hastanelerden diledikleri zaman sağlık yardımı alma hakları vardır.

Tescil (kayıt) olmaları şart
Öte yandan, Kanun’un 61 inci maddesine göre;”… vatansız ve sığınmacı sayıldıkları, korunma, bakım ve rehabilitasyon hizmetlerinden ücretsiz yararlanmaya başladıkları tarihten itibaren genel sağlık sigortalısı sayılır ve ilgili kurumlarca kapsama alındığı tarihten itibaren bir ay içinde Kuruma bildirilir…” denilmektedir. Bu sebeple İçişleri Bakanlığı’nın sığınmacı ve vatansız kabul ettiği kişileri derhal SGK’ya bildirmesi ve SGK’nın da sağlık bilgisayarında bu kişilerin bilgilerini aktive ettirmeleri gerekmektedir.

Kamuda tedavi bedava
Sığınmacı ve haymatlos (vatansız) olan kişiler, SGK’nın sağlık bilgisayarına kaydedilmeleri (aktive edilmeleri) sonrasında diledikleri kamu hastanesine gidip muayene ve tedavi olabilirler ve özel oda ve özel tedavi istemiyorlarsa kendilerinden tek kuruş para istenmez.

Ancak, muayene bedellerini eczanelerden ilaç alırken kendileri ceplerinden ödemek zorunda olup, yatarak tedavilerde ödeme yükümlülükleri yoktur. Ceplerinden ödemeleri gereken rakamları daha sonra SYDV’dan talep edebilirler, taleplerinin olumlu sonuçlanıp-sonuçlanmayacağı SYDV’na aitir.

Özelde fark öderler
Ancak, kamu hastanesi yerine SGK ile sözleşmeli özel hastanelere giderlerse hastanelerin sınıf ve derecelerine göre yüzde 30 ile yüzde 70 arasında değişen oranda ceplerinden fark (ilave) ücret ödemek zorundadırlar.

İlaçlarda katkı payı
5510 sayılı Kanun gereğince sığınmacı ve vatansızların ilaç ile protez-ortez araçlarından katılım payı alınmaması uygulaması yasal olarak tanınmış bir hak değildir. Diğer SGK’lılar gibi onlar da aldıkları ilaçların yüzde 20’sini ödemek zorundadır. Ödedikleri rakamları da belgelendirerek SYDV’dan talep edebilirler, taleplerinin olumlu sonuçlanıp-sonuçlanmayacağı SYDV’na aitir.