5193 Sayılı Kanun Güncellendi

İstanbul – Türkiye’de optik sektörünün temel yasal çerçevesini oluşturan 5193 sayılı Optisyenlik Hakkında Kanun, kapsamlı bir değişiklikle yeniden düzenlendi. Kanunun son hali, Resmî Gazete’de yayımlanmasının ardından mevzuat.gov.tr üzerinde de yerini aldı.

Oda Sistemi Yasallaştı
Yeni düzenleme ile birlikte, her ilde en az 150 optik müessesesi bulunması halinde optisyen odası kurulabilecek. Bu odalar, genel kurul, yönetim, denetim ve disiplin organlarını oluşturacak ve merkezdeki Türk Optisyen-Gözlükçüler Birliği çatısı altında faaliyet gösterecek.

Üyelik Artık Zorunlu
Özel sektörde çalışan tüm optisyenler ve müessese sahipleri için oda üyeliği zorunlu hale getirildi. Kamuda görev yapanlar ise odaya isteğe bağlı olarak üye olabilecek. Odaya kayıt olmayanların ruhsat işlemleri ve faaliyetleri doğrudan etkilenebilecek.

Kayıt ve Denetim Güçleniyor
Optisyenlik müesseselerinde tutulan hasta kayıtları ve reçeteler, Sağlık Bakanlığı’nın belirleyeceği esaslara uygun şekilde elektronik ortamda saklanacak. Usulsüzlük tespit edilen durumlarda idari para cezaları ve meslekten men yaptırımları uygulanabilecek.

Kurumsallaşma
Yeni düzenleme ile birlikte optik sektörü, uzun süredir talep ettiği kurumsal temsil gücüne kavuşmuş oldu. Ancak uygulamanın etkinliği, kurulacak odaların aktif çalışması ve denetim mekanizmasının işlerliği ile ölçülecek.

Kanunun Güncel Metni İçin:
5193 Sayılı Optisyenlik Hakkında Kanun – Konsolide Metin (mevzuat.gov.tr)

---

OPTİSYENLİK HAKKINDA KANUN

Kanun Numarası                    : 5193

Kabul Tarihi                           : 22/6/2004

Yayımlandığı Resmî Gazete  : Tarih  : 26/6/2004        Sayı  : 25504

Yayımlandığı Düstur              : Tertip : 5                      Cilt   : 43

 

BİRİNCİ BÖLÜM

Amaç, Kapsam ve Tanımlar

Amaç

Madde 1- Bu Kanunun amacı; fertlerin ve toplumun sağlığını korumak üzere, optisyen unvanının kullanılması, optisyenlik mesleğinin icra edilmesi ve optisyenlik müessesesinin açılması ve işletilmesiyle ilgili usul ve esasları düzenlemektir.

Kapsam

Madde 2- Bu Kanun; optisyenlik mesleğini icra etme yetkisini haiz kişiler ile optisyenlik müessesesinin sahip ve işletenleri ile bunların faaliyetlerini kapsar.

Tanımlar

Madde 3- Bu Kanunda geçen;

Bakanlık: Sağlık Bakanlığını,

Optisyen : Optisyenlik alanında en az ön lisans seviyesinde meslekî eğitim ve öğretim veren yüksek okul mezunu kişiyi,

Gözlükçülük Ruhsatnamesi: Sağlık Bakanlığı tarafından verilen gözlükçülük yapabileceğine dair belgeyi,

Optisyenlik Müessesesi Ruhsatnamesi: Optisyenlik müessesesi açılabilmesi için ilin en yüksek sağlık idaresince verilen belgeyi,

Mesul Müdür: Optisyenlik müessesesinde optisyenlik mesleğinin icra edilmesinden bizatihi sorumlu kişiyi,

ifade eder.

İKİNCİ BÖLÜM

Optisyenlik Mesleğinin İcra Edilmesi

Optisyenlik mesleğini haiz kişiler

Madde 4- Numaralı (mihraklı) gözlük camı ve gözlük çerçevesi satmak, gözlük montajı ve her türlü reçeteli lens satışı yapmak üzere optisyenlik mesleğini icra edebilmek için, optisyenlik alanında en az ön lisans seviyesinde meslekî eğitim ve öğretim veren yüksek okul mezunu olmak gerekir.

Yurt dışındaki eğitim ve öğretim kurumlarından alınmış diplomalara dayanılarak optisyen unvanını alabilmek ve bu mesleği icra edebilmek için, yurt dışında görülen eğitimin birinci fıkrada belirtilen meslekî eğitime denk olduğunun yetkili makamlarca kabul edilmiş olması şarttır.

Tabipler

Madde 5- Göz hastalıkları uzmanı tabipler optisyenlik müessesesi açarak optisyenlik yapabilirler. Ancak optisyenlik yaptıkları sürece tabiplik yapamazlar.

Optisyenlik uygulamaları

Madde 6- Optisyenler, yalnız koruyucu gözlükleri, güneş gözlüklerini ve göz hastalıkları uzmanı tabipler tarafından verilen reçetelerde yazılı numaralı gözlük camlarını, her türlü lensleri, optik görme gereçlerini ve gözlük çerçevelerini satabilirler.

Optisyenlerin reçetesiz olarak numaralı gözlük camı satmaları, vermeleri veya tavsiye etmeleri, otorefroktometre ve keratometre gibi bilgisayarlı aletler ile olanlar da dahil olmak üzere her nevi göz ve görme muayene ve testleri yapmaları veya müesseselerinde bu işlere yarayan her türlü aletleri ve cihazları bulundurmaları yasaktır.

Optisyenler, gözlük veya gözlük camlarının muayene ve kontrolü veya tamiri konusunda ve reçetelerde yazılı camları çerçevelere takmak ve kişinin gözüne en uygun şekilde uygulamak için gerekli olan aletleri kullanabilirler.

Optisyenler, optisyenlik yaptıkları sürece müesseselerinde başka bir iş yapamaz ve müesseselerini muayenehane gibi kullandıramazlar.

Optisyenlik müessesesinde her türlü kontakt lens uygulanması yasaktır.

 

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM

Optisyenlik Müesseseleri ile İlgili Esas ve Usuller

Optisyenlik müessesesi

Madde 7- Optisyenlik müessesesi gerçek kişiler ile özel hukuk tüzel kişileri tarafından açılıp işletilebilir.

Optisyenlik müessesesi açıp işletmek isteyenler, müessesenin açılacağı ilin en yüksek sağlık idaresinden optisyenlik müessesesi ruhsatı almak zorundadırlar.

Mesul müdür

Madde 8- Optisyenlik müessesesi açmış olanlar, müesseselerinde optisyen unvanına sahip bir mesul müdür bulundurmak zorundadırlar.

Optisyenlik müessesesi ruhsatnamesi tek bir müessese için geçerlidir.

7 nci maddede sayılanlar, birden fazla optisyenlik müessesesi açmak isterse, her bir müessese için ayrı optisyenlik müessesesi ruhsatnamesi almak ve ayrı mesul müdür bulundurmak zorundadır.

Mesul müdür tek bir optisyenlik müessesesinde mesul müdürlük görevini yapabilir.

Müessesede bulunma

Madde 9- Optisyenin, mesleğini icra ettiği müessesede bizzat bulunması esastır.

Optisyenler ile göz hastalıkları uzmanı tabipler, vergi mükellefiyetleri ayrı olsa bile, aynı mekânda veya iç giriş kapıları veya iç bağlantıları bulunan müesseselerde birlikte mesleklerini icra edemez. Sağlık kurum ve kuruluşları bünyesinde veya binasının içinde de optisyenlik müessesesi açılamaz.

İstisnalar

Madde 10- Optisyenlik müessesesine sahip ve optisyenlik mesleğini icra etmekte iken;

1. a) Milletvekili veya belediye başkanı seçilenler ile askerlik hizmeti sebebiyle silah altına alınanlar, bu görev hizmeti süresince,
2. b) Hürriyeti bağlayıcı ceza ile mahkûm olanlar, cezanın infazı süresince,
3. c) Hastalık ve sair zorlayıcı sebeplerden dolayı bir aydan fazla müesseselerinin başında bulunamayacak olanlar, bu mazeretleri süresince,
4. d) Hacir altına alınanlar, vasilerinin talebi üzerine, hacir altında bulundukları sürece,

Optisyenlik müessesesi ruhsatı veren makama yazılı olarak bildirmek şartı ile, optisyen unvanını haiz bir kimseyi mesul müdür tayin ederek müesseselerinin faaliyetlerini sürdürebilirler.

Ölüm halinde ise kanuni mirasçıları en çok iki aylık süre içinde mesul müdür tayin etmek zorundadırlar.

Optisyenlik unvanı

Madde 11- Optisyen unvanını haiz olarak müessese açmış olanlar, yalnız optisyen unvanını kullanabilirler. Başka bir unvan kullanmaları veya gerçeğe uymayan reklam yapmaları yasaktır.

DÖRDÜNCÜ BÖLÜM

Kayıt ve Denetim

Kayıt

Madde 12- (Değişik: 21/7/2025–7557/20 md.)

Optisyenler, müessese faaliyetlerine ilişkin kayıtları Bakanlıkça belirlenen usul ve esaslara uygun olarak tutmak zorundadır.

Denetim

Madde 13- Optisyenlik müesseseleri, Bakanlığın ve mahallin en yüksek sağlık idaresinin teftiş ve denetimine tabidirler.

Optisyenler, bu teftiş ve denetimlerde her türlü kolaylığı göstermek, talep edilen bilgileri, müessese kayıt belgesini ve teftiş defterini vermek ve faturalarında optisyenlik müessesesi ruhsatnamelerinin tarih ve sayısını belirtmek zorundadırlar.

BEŞİNCİ BÖLÜM

Cezai Hükümler

Madde 14- (Değişik: 23/1/2008 – 5728/551 md.)

Optisyen unvanını haiz olmadığı hâlde optisyenlik yapanlar veya optisyen olduğunu ilân edenlere otuzbeşbin Türk Lirası idarî para cezası verilir ve müessesesi kapatılır.

Madde 15- (Değişik: 23/1/2008 – 5728/552 md.)

11 inci maddede belirtilen yasaklara uymayanlara yirmibin Türk Lirası idarî para cezası verilir.

(Değişik fıkra: 21/7/2025–7557/21 md.) 6 ncı maddeye aykırı hareket edenlere, yüz bin Türk lirasından bir milyon Türk lirasına kadar idari para cezası verilir.

Bu Kanunun 7 nci maddesinin ikinci fıkrası ile 9 uncu maddesinin birinci fıkrasında yazılı şarta üst üste iki denetimde de uymadığı belirlenen optisyenler ile 9 uncu maddenin ikinci fıkrası ile 8, 10, 12 ve 13 üncü madde hükümlerine uymayanlara altıbin Türk Lirası idarî para cezası verilir.

6, 7, 8, 9, 10, 11, 12 ve 13 üncü maddelerdeki yasakların beş yıl içinde tekrarı hâlinde idarî para cezası iki kat olarak uygulanır ve bu süre içinde 6 ncı maddeye üçüncü defa aykırı davranan optisyen, ayrıca bir yıl süre ile meslekten men edilir.[1]

Bu Kanunda yazılı olan idarî yaptırım kararları mahallî mülkî amir tarafından verilir.

ALTINCI BÖLÜM

Geçici ve Son Hükümler

Madde 16- Optisyenlik müesseselerinin açılışına ve sahip olmaları gereken şartlara dair usul ve esaslar ile optisyenlerin yapacağı ilân ve reklamlar, tutacakları defterler ve diğer hususlar Bakanlıkça bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten itibaren altı ay içinde çıkarılacak yönetmelik ile düzenlenir.

Madde 17- 30.12.1940 tarihli ve 3958 sayılı Gözlükçülük Hakkında Kanun yürürlükten kaldırılmıştır.

Ek Madde 1– (Ek: 28/11/2017-7061/80 md.)

Bu Kanuna tâbi meslek mensupları; mesleki faaliyetlerini geliştirip kolaylaştırmak, meslektaşlar arasında yardımlaşma ve iş birliğini temin etmek ve mesleki ahlâk ve disiplini tesis edip korumak üzere, kamu kurumu niteliğindeki optisyen-gözlükçüler odaları ve Türk Optisyen-Gözlükçüler Birliğini teşkil ederler. (Ek cümleler: 21/7/2025-7557/22 md.) Kamu kurum ve kuruluşları ile kamu iktisadi teşebbüslerinde asli ve sürekli kadrolarda çalışanlar ile geçici 2 nci madde kapsamında faaliyet yürüten eczacılar hariç olmak üzere odalara üye olmayan optisyen-gözlükçüler, mesleki faaliyette bulunamazlar. Optisyenlik müessesesi açıp işletmek isteyen gerçek kişiler ile özel hukuk tüzel kişileri müesseselerini otuz gün içinde bağlı bulundukları ticaret veya esnaf siciline tescil ettirmekle ve sicil gazetesinde ilan ettirmekle yükümlüdürler.

(Ek fıkra: 21/7/2025-7557/22 md.)  Sınırları içinde odaya kayıtlı en az yüz elli meslek mensubu bulunan her ilde bir oda kurulur. Odalar, kuruluşlarını Birlik Merkez Yönetim Kurulu aracılığı ile Sağlık Bakanlığına bildirmekle tüzel kişilik kazanırlar.

(Ek fıkra: 21/7/2025-7557/22 md.)  Optisyen-gözlükçüler odalarının organları şunlardır;

1. a) Genel kurul,
2. b) Yönetim kurulu,
3. c) Disiplin kurulu,

ç) Denetleme kurulu.

(Ek fıkra: 21/7/2025-7557/22 md.)  Genel kurul, odaya kayıtlı üyelerin toplanması ile oluşur ve yılda bir defa eylül ayında toplanır. İlk toplantıda çoğunluk sağlanamaz ise ertesi gün mevcut üyeler ile toplantı yapılır.

(Ek fıkra: 21/7/2025-7557/22 md.)  Genel kurulun görevleri şunlardır;

1. a) Yönetim kurulunun yıllık çalışma raporunu ve denetleme kurulu raporunu incelemek,
2. b) Yönetim kurulunu ibra etmek, gerektiğinde sorumlu görülenler hakkında disiplin soruşturması başlatılmasına karar vermek,
3. c) Bütçeyi tasdik etmek,

ç) Yönetim kurulu asıl ve yedek üyelerini, Büyük Genel Kurula iştirak edecek asıl ve yedek temsilcileri, disiplin kurulu ile denetleme kurulu asıl ve yedek üyelerini seçmek,

1. d) Oda adına amacına uygun işlerde kullanılmak üzere taşınmaz mal alınmasına veya satılmasına, taşınmazlar üzerine ipotek ve her türlü ayni hak tesisine karar vermek, bu konularda yönetim kuruluna yetki vermek,
2. e) Kanunlarla verilen diğer görevleri yapmak.

(Ek fıkra: 21/7/2025-7557/22 md.)  Yönetim kurulu, genel kurulca seçilecek yedi asıl ve yedi yedek üyeden oluşur ve en az on beş günde bir defa toplanır.

(Ek fıkra: 21/7/2025-7557/22 md.)  Yönetim kurulunun görevleri şunlardır;

1. a) Odanın gelir-gider bilançosunu ve bütçesini hazırlayarak genel kurula sunmak,
2. b) Disiplin kurulunun soruşturma yapmasına karar vermek, bu Kanun uyarınca verilen disiplin ve para cezalarının uygulanmasını sağlamak,
3. c) Odaya yeni kaydolan, başka odalara naklini yapan ve odadan kaydı silinen üyeleri, en geç otuz gün zarfında Merkez Yönetim Kuruluna bildirmek,  

ç) İki yıl içerisinde üyelik sorumluluklarını yerine getirmeyen üyelerin odaya üyelik kayıtlarını Merkez Yönetim Kurulunun kabulü hâlinde silmek,

1. d) Oda adına amacına uygun işlerde kullanılmak üzere taşınmaz mal alınmasına veya satılmasına, taşınmazlar üzerine ipotek ve her türlü ayni hak tesisine ilişkin konularda genel kurulun onayını alarak Merkez Yönetim Kurulunun onayına sunmak,
2. e) Kanunlarla verilen diğer görevleri yapmak.

(Ek fıkra: 21/7/2025-7557/22 md.)  Disiplin kurulu, beş asıl ve beş yedek üyeden oluşmak üzere, yurt içinde en az beş yıl mesleğini icra etmiş olanlar arasından seçilir.

(Ek fıkra: 21/7/2025-7557/22 md.)  Disiplin kurulunun görevleri şunlardır;

1. a) Bu Kanunun öngördüğü yükümlülükleri yerine getirmeyen meslek mensupları ile evrakı kendisine tevdi edilen üyelerin meslek adap ve haysiyetine aykırı olan fiil ve hallerinin niteliğine ve ağırlık derecesine göre, fiil ile ceza arasında adil bir denge gözeterek bu Kanun ile belirlenmiş disiplin cezalarını vermek,
2. b) Kanunlarla verilen diğer görevleri yapmak.

(Ek fıkra: 21/7/2025-7557/22 md.)  Denetleme kurulu, genel kurulca seçilecek üç asıl ve üç yedek üyeden oluşur.

(Ek fıkra: 21/7/2025-7557/22 md.)  Denetleme kurulunun görevleri şunlardır;

1. a) Yönetim kurulu bütçesinin uygulanması ile bütün iş ve işlemleri denetlemek,
2. b) Gelir ve giderleri, bunlara dair defterleri ve diğer evrakı incelemek ve yılda en az iki defa kasa sayımında bulunmak,
3. c) Yılda en az iki defa denetlemede bulunarak yürüttüğü görevlere ilişkin çalışmalar ile bütçe uygulamasını ve incelemesini ihtiva eden denetleme raporunu hazırlayarak genel kurula sunmak,

ç) Yönetim kurulunun dağılması hâlinde genel kurulu olağanüstü toplantıya davet etmek,

1. d) Kanunlarla verilen diğer görevleri yapmak.

(Ek fıkra: 21/7/2025-7557/22 md.)  Birlik odalardan ve organlardan oluşur. Birliğin organları şunlardır;

1. a) Büyük Genel Kurul,
2. b) Merkez Yönetim Kurulu,
3. c) Merkez Denetleme Kurulu,

ç) Yüksek Disiplin Kurulu.

(Ek fıkra: 21/7/2025-7557/22 md.)  Büyük Genel Kurul, odaların genel kurullarında seçilen temsilcilerden oluşur. Odaların genel kurullarında, Büyük Genel Kurulda odayı temsil etmek üzere, meslekte fiilen beş yılını doldurmuş üyeler arasından; yüz elli üyesi olan odalar beş, üç yüze kadar üyesi olanlar beş temsilciye ilaveten yüz elliden fazla her tam yetmiş beş üye için birer, üç yüzden fazla üyesi olanlar ise yedi temsilciye ilaveten üç yüzden fazla her tam üç yüz üye için birer üye, Büyük Genel Kurul temsilcisi ve aynı miktarda yedek temsilci seçilir. Büyük Genel Kurul, iki yılda bir defa kasım ayında toplanır. Olağan toplantı dışında, Büyük Genel Kurul temsilcilerinin üçte birinin veya Merkez Yönetim Kurulunun yazılı talebi ile olağanüstü de toplanır. İlk toplantıda çoğunluk sağlanamaz ise ertesi gün mevcut temsilciler ile toplantı yapılır.

(Ek fıkra: 21/7/2025-7557/22 md.)  Büyük Genel Kurulun görevleri şunlardır;

1. a) Merkez Yönetim Kurulu ile Merkez Denetleme Kurulunu ayrı ayrı ibra etmek, sorumlu görülenler hakkında disiplin soruşturması başlatılmasına karar vermek,
2. b) Bütçeyi tasdik etmek,
3. c) Birliğin diğer organlarının asıl ve yedek üyelerini seçmek,

ç) Merkez Yönetim Kurulunca teklif olunan konuları müzakere etmek, karara bağlamak,

1. d) Birlik adına amacına uygun işlerde kullanılmak üzere taşınmaz mal alınmasına veya satılmasına, taşınmazlar üzerine ipotek ve her türlü ayni hak tesisine karar vermek, bu konularda Merkez Yönetim Kuruluna yetki vermek,
2. e) Merkez Yönetim Kurulunca hazırlanan yönetmelik taslaklarını Bakanlığın görüşünü aldıktan sonra onaylamak,
3. f) Kanunlarla verilen diğer görevleri yapmak.

(Ek fıkra: 21/7/2025-7557/22 md.)  Merkez Yönetim Kurulu, Büyük Genel Kurulca seçilecek on bir asıl ve on bir yedek üyeden oluşur ve on beş günde bir defa toplanır.

(Ek fıkra: 21/7/2025-7557/22 md.)  Merkez Yönetim Kurulunun görevleri şunlardır;

1. a) Odaların çalışmalarının ve işlemlerinin düzenli olmasını sağlamak, takip etmek ve denetleterek aksaklıkları görülenlere ihtarda bulunarak gerektiğinde oda organları hakkında adli ve idari makamlara bildirimde bulunmak,
2. b) Büyük Genel Kurulun toplanmasını sağlamak,
3. c) Kendi görev alanlarını ilgilendiren kanunların uygulanmasına yönelik yönetmelik taslaklarını hazırlayarak Bakanlığın görüşünü aldıktan sonra Büyük Genel Kurulun onayına sunmak, kabul edilenlerin Resmî Gazete’de yayımını sağlamak,

ç) Optisyenlik müesseselerinden sağlık hizmeti satın alacak bütün resmî ve özel kurum ve kuruluşlar ile anlaşmalar akdetmek, imzalanan protokollere uygun tip sözleşme metinlerini hazırlamak ve belirleyeceği bedel karşılığı optisyenlik müesseselerine dağıtmak,

1. d) Kanunlarla verilen diğer görevleri yapmak.

(Ek fıkra: 21/7/2025-7557/22 md.)  Merkez Denetleme Kurulu, Büyük Genel Kurulca seçilecek üç asıl ve üç yedek üyeden oluşur.

(Ek fıkra: 21/7/2025-7557/22 md.)  Merkez Denetleme Kurulunun görevleri şunlardır;

1. a) Merkez Yönetim Kurulu bütçesinin uygulanması ile bütün iş ve işlemleri denetlemek,
2. b) Gelir ve giderleri, bunlara dair defterleri ve diğer evrakı incelemek ve yılda en az iki defa kasa sayımında bulunmak,
3. c) Yılda en az iki defa denetlemede bulunarak yürüttüğü görevlere ilişkin çalışmalar ile bütçe uygulamasını ve incelemesini ihtiva eden denetleme raporunu hazırlayıp Merkez Yönetim Kuruluna ve toplandığında Büyük Genel Kurula sunmak,

ç) Merkez Yönetim Kurulunun dağılması hâlinde Büyük Genel Kurulu olağanüstü toplantıya davet etmek,

1. d) Odaları yetkisi çerçevesinde denetlemek,
2. e) Kanunlarla verilen diğer görevleri yapmak.

(Ek fıkra: 21/7/2025-7557/22 md.)  Yüksek Disiplin Kurulu, Büyük Genel Kurulca seçilecek dokuz asıl ve dokuz yedek üyeden oluşur.

(Ek fıkra: 21/7/2025-7557/22 md.)  Yüksek Disiplin Kurulu, oda disiplin kurullarından gelen evrakı ve kararları inceledikten sonra aynen veya düzelterek kabul ve tasdik edebilir. Mahallince verilen kararın uygun bulunmaması halinde, gerekçesiyle birlikte dosya ilgili disiplin kuruluna iade edilir. Oda disiplin kurulunun bu konuda vereceği ikinci karara itiraz üzerine Yüksek Disiplin Kurulunca verilecek karara yeniden itiraz edilemez. Kurul kararında, karar aleyhine başvurulacak yasal yollar belirtilir.

(Ek fıkra: 21/7/2025-7557/22 md.)  Birliğin ve odaların organları üye tam sayılarının salt çoğunluğu ile toplanır ve mevcudun salt çoğunluğu ile karar alır. Ancak Yüksek Disiplin Kurulu ve oda disiplin kurulları üye tam sayısı ile toplanır.

(Ek fıkra: 21/7/2025-7557/22 md.)  Birlik ve odaların genel kurullarında seçilen organların üyelerinin görev süreleri üç yıldır. Yeni üyelerin tamamının seçilmelerine kadar eski üyeler görevlerine devam eder.

(İptal fıkra: Anayasa Mahkemesinin 29/4/2021 tarihli ve E.: 2020/80, K.:2021/34 sayılı Kararı ile) (Yeniden düzenleme: 21/7/2025-7557/22 md.)  Odalar ile Birliğin teşkili, faaliyetleri, organların görev ve yetkileri, toplantıları, seçimi, seçilme yeterlilikleri, seçimlerin yapılış usulü, mesleki yardımlaşma sandığının kuruluşu, mesleki sicil, idari ve mali denetime ilişkin bu Kanunda yer almayan hususlarda 25/1/1956 tarihli ve 6643 sayılı Türk Eczacıları Birliği Kanununun ilgili hükümleri kıyasen uygulanır. Ancak giriş ve yıllık üye aidatı tutarları yürürlükteki brüt asgari ücretin yüzde onunu geçmemek üzere Birlik Büyük Genel Kurulu tarafından tespit edilir. Odaların topladığı aidatlar toplamının yüzde otuzu Birlik merkezi payı olarak oda yönetim kurullarınca Birlik hesabına gönderilir. Oda aidatlarının ve Birlik merkezi payının tahsilat usulleri yönetmelikle belirlenir.

Ek Madde 2– (Ek fıkra: 21/7/2025-7557/23 md.)  

Bu Kanun ve meslekle ilgili diğer mevzuatın kendisine yüklediği görevleri yerine getirmeyen, meslek onuruna uymayan eylem ve davranışlarda bulunan veya genel kurul kararlarına aykırı hareket eden meslek mensuplarına kınama, para cezası ve meslek icrasını durdurma cezaları uygulanır.

Kınama; mesleki tutum ve davranışlarında kusurlu sayıldığının meslek mensubuna yazıyla bildirilmesidir. Kınama cezasını gerektiren fiil ve haller şunlardır;

1. a) Mesleki faaliyetinde ortaya çıkan değişiklikleri, değişiklik tarihinden itibaren on beş gün içinde odaya bildirmemek,
2. b) Sağlık Meslekleri Kurulunca belirlenen mesleki etik ilkelerine aykırı fiil ve davranışlarda bulunmak,
3. c) Hastaya ve yakınlarına karşı taahhütlerini yerine getirmemek veya yanıltıcı bilgi vermek,

ç) Satışa arz edilen görmeye yardımcı tıbbi cihazların niteliği hakkında gerçeğe aykırı beyanda bulunmak,

1. d) Üyelik görev ve sorumlulukları ile ilgili yönetim kurulunca yapılan davet ve talebin gereğini, alınan kararları mazeretsiz olarak yerine getirmemek.

Para cezası; fiilin işlendiği tarihteki yıllık üyelik aidatının beş katına kadar verilecek para cezasıdır. Para cezasını gerektiren fiil ve haller şunlardır;

1. a) Kendisine reçete gönderilmesini sağlamak üzere kişileri, herhangi bir sağlık kurum ve kuruluşuna veya tabibe yönlendirmek ya da buralardan kendi müesseselerine hasta yönlendirmek, bunlara aracılık etmek,
2. b) Organ seçimlerinin düzen içinde ve sağlıklı biçimde yürütülmesi amacıyla hakimin ve seçim sandık kurulunun aldığı tedbirlere uymamak,
3. c) Oda denetçileri tarafından yapılacak inceleme ve denetimlerde istenilen üyeliğe ilişkin bilgi ve belgeleri ibraz etmemek, inceleme ve denetime engel olmak,

ç) Mesleki sırlar ile hastalara veya hizmet alıcılara ait sırları yasal zorunluluk dışında açıklamak.

Meslek icrasını durdurma; meslek icrasının bir ay veya bir yıl süreyle durdurulmasıdır. Para cezasıyla cezalandırılan meslek mensubunun üç yıl içinde aynı cezayı gerektirecek yeni bir davranışta bulunması halinde meslek icrasını bir ay durdurma cezası verilir. Bir ay süreyle meslek icrasını durdurma cezası verilen meslek mensubuna, üç yıl içinde para cezasını gerektirecek yeni bir davranışta bulunması halinde meslek icrasını bir yıl süreli durdurma cezası verilir.

Disiplin cezasını gerektirecek tutum ve davranışta bulunduğu iddiasıyla şikâyet edilen meslek mensubundan, oda yönetim kurulunca konu ile ilgili olarak en az on beş gün süre verilerek savunma istenir. Yapılan tebligata rağmen süresinde yazılı veya sözlü savunmasını yapmayan meslek mensubu, savunma hakkından vazgeçmiş sayılır.

Oda yönetim kurulu, şikâyet dilekçesini ve savunmayı ekleriyle birlikte oda disiplin kuruluna sevk eder. Oda disiplin kurulu, gönderilen dosyaları üç ay içinde karara bağlar.

Oda disiplin kurulunca verilen disiplin cezalarına, kararın tebliğinden itibaren on beş gün içinde yazılı olarak itiraz edilebilir. İtirazları Yüksek Disiplin Kurulu karara bağlar. Meslek icrasını durdurma kararlarına itiraz edilmese dahi karar, oda yönetim kurulunca Yüksek Disiplin Kuruluna gönderilir. Kesinleşen kınama ve para cezalarına dair kararlar ilgililerin kayıtlı olduğu odalarca, meslek icrasını durdurmaya dair kararlar Sağlık Bakanlığınca uygulanır.

Yukarıda sayılan fiil ve halleri işleyenler hakkında bu fiil ve hallerin işlendiğinin öğrenildiği tarihten itibaren altı ay içinde disiplin soruşturmasına başlanılmamış ise bu suçlarla ilgili disiplin soruşturması yapılamaz. Disiplin cezasını gerektiren fiil ve hallerin işlendiği tarihten itibaren en geç iki yıl içinde disiplin cezası verilmediği takdirde ceza verme yetkisi zamanaşımına uğrar.

Geçici Madde 1- Bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten önce 30.12.1940 tarihli ve 3958 sayılı Gözlükçülük Hakkında Kanun hükümlerine ve bu Kanunun geçici 3 üncü maddesine göre gözlükçülük ruhsatnamesi sahibi olanlar, gözlükçü unvanıyla optisyenlik mesleğini icra etme hak ve yetkisine sahiptirler ve optisyenlerle aynı sorumlulukları taşırlar. Ancak bunlar optisyen unvanını kullanamazlar.

Geçici Madde 2- Bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten önce gözlükçülük ruhsatnamesini haiz olup aynı mekânda eczacılık ve/veya saatçilik faaliyetlerini birlikte yapanların kazanılmış hakları saklıdır. Bu hakları işyerlerinin nakli halinde de devam eder.

Geçici Madde 3- 21.11.1993 tarihinden bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihe kadar, en az lise mezunu olup asgarî dört yıl süreyle Bakanlıkça ruhsatlı optisyenlik müessesesinde optisyenlik mesleğiyle ilgili olarak çalıştığını, sosyal güvenlik kuruluşlarından alacakları prim dökümleriyle belgelendirenlerden, açılacak altı aylık kurs ve bu kursun sonunda yapılacak sınavda başarılı olanlara gözlükçülük ruhsatnamesi verilir. Bu kurs ve sınav bir defaya mahsus olmak üzere yapılır ve giderleri katılanlarca karşılanır. Bu maddedeki kurs, sınav, bunların giderleri ve sair hususlara ilişkin esas ve usuller Bakanlıkça çıkarılacak yönetmelikle belirlenir.

Geçici Madde 4- (Ek: 6/12/2017-7063/7 md.)

Bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten önce optisyenlik mesleği ile ilgili olarak faaliyette bulunan dernekler, bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren iki ay içinde genel kurullarını toplayarak Türk Optisyen-Gözlükçüler Birliğinin ilk genel kurulu için meslek mensubu beşer mümessil seçerler.

Birliğin ilk genel kurulu, bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren dört ay içinde Sağlık Bakanlığının daveti üzerine Ankara’da toplanır (…)[2].

(Mülga fıkra: 21/7/2025-7557/24 md.)  

(Mülga fıkra: 21/7/2025-7557/24 md.)  

Oda kurulan illerde ve bölgelerde faaliyette bulunmakta olan meslek mensupları, odaların kuruluşundan itibaren üç ay içinde odaya kayıt olmak zorundadır. (Mülga ikinci cümle: 21/7/2025-7557/24 md.)  

Yürürlüğe konulacak yönetmelik uyarınca yapılacak ilk Birlik Genel Kurulunda bütün seçimler yenilenir.

Madde 18- Bu Kanun yayımı tarihinde yürürlüğe girer.

Madde 19- Bu Kanun hükümlerini Bakanlar Kurulu yürütür. 

5193 SAYILI KANUNA EK VE DEĞİŞİKLİK GETİREN MEVZUATIN YÜRÜRLÜĞE GİRİŞ TARİHLERİNİ GÖSTERİR LİSTE

Değiştiren Kanunun/ İptal Eden Anayasa Mahkemesi Kararının Numarası	5193 Sayılı Kanunun Değişen veya İptal Edilen Maddeleri	Yürürlüğe Giriş Tarihi
5728	14, 15	8/2/2008
7061	Ek Madde 1	5/12/2017
7063	Geçici Madde 4	20/12/2017
Anayasa Mahkemesinin 29/4/2021 tarihli ve E.:2020/80; K.:2021/34 sayılı Kararı	Ek Madde 1	22/6/2021
	Geçici Madde 4	Resmî Gazete’de yayımlanmasından başlayarak dokuz ay sonra (23/3/2022)
5193	12, 15, Ek Madde 1, Ek Madde 2, Geçici Madde 4	24/7/2025

[1] 21/7/2025 tarihli ve 7557 sayılı Kanunun 21 inci maddesiyle bu fıkrada yer alan “yasakların” ibaresinden sonra gelmek üzere “beş yıl içinde” ibaresi eklenmiş ve “uygulanır.” ibaresi “uygulanır ve bu süre içinde 6 ncı maddeye üçüncü defa aykırı davranan optisyen, ayrıca bir yıl süre ile meslekten men edilir.” şeklinde değiştirilmiştir.

[2] 21/7/2025 tarihli ve 7557sayılı Kanunun 24 üncü maddesiyle bu fıkrada yer alan “ve dokuz üyeli Birlik Merkez Yönetim Kurulunun, beş üyeli Yüksek Disiplin Kurulunun ve üç üyeli Denetleme Kurulunun asıl ve yedek üyelerini seçer” ibaresi madde metninden çıkarılmıştır.