1000 Kontaktlens kullanıcısı ile Anket

OKAN ÜNİVERSİTESİ KONTAKT LENS ANKETİ SONUÇLARI:

KONTAKT LENS KULLANICILARI EN ÇOK BATMADAN ŞİKAYETÇİ

 Okan Üniversitesi Öğr. Gör. Opt. Semih KABAK ve Optisyenlik Program Başkanı Yard. Doç. Dr. Erdoğan ÖZDEMİR danışmanlığında optisyenlik programı öğrencileri ile birlikte 2014 yılında verileri toplanan Kontakt Lens Kullanıcıları Bilgi Düzeyi Anketi sonuçları da açıklanmaya başlandı. Aşağıda anketin önemli verilerinden biri sunulmuştur. Araştırma sonuçları kontakt lens kullanıcılarının en çok batma şikayeti ile karşı karşıya kaldığını göstermektedir.

Anket çalışması İstanbul ilinde yaşayan yaklaşık 1000 kontak lens kullanıcısı ile birebir görüşmeler şeklinde yapılmıştır. Anketin içeriği, katılımcıların kontakt lens hakkındaki bilgilerinden kontakt lenslerini nereden temin ettiklerine, tercih ettikleri kontak lens markasından kullandıkları solüsyon markasına kadar geniş bir yelpazede sorulardan oluşmaktadır. Toplanan verilere göre kontak lens kullanıcılarının özellikleri aşağıdaki grafiklerde ifade edildiği gibidir.

Grafik 1. Katılımcıların genel özellikleri

Katılımcıların özellikleri incelendiğinde dengeli bir cinsiyet dağılımından söz etmek mümkündür. Yaş aralığı grafiğini incelediğimizde ise çalışmaya katılan kontakt lens kullanıcılarının yarısına yakınının 18-25 arasındaki genç nüfus olduğu görülmektedir.

Araştırmada veri toplama aracı olarak araştırmacılar (hekim, optisyen ve eğitimci) tarafından geliştirilen ve 19 sorudan oluşan “Kontakt Lens Kullanıcıları Bilgi Düzeyi Anketi” kullanılmıştır. Anket araştırmacılar dışındaki bir göz hekimi tarafından incelenerek son haline getirilmiştir.

Ankette yer alan sorulardan bir tanesi kontak lensinden şikayetçi olan kullanıcılara Kontakt Lens Kullanımı Sırasında Hangi Şikayeti Yaşıyorsunuz? sorusudur. Kontak lens kullanıcılarının bu soruya verdikleri yanıtın frekans dağılımı Grafik 2.’de ifade edildiği gibidir.

Grafik 2. Anketin Kontakt Lens Kullanımı Sırasında Hangi Şikayeti Yaşıyorsunuz? Sorusuna verilen yanıtların Dağılımı

Kontak lensinden şikayeti olduğunu ifade eden katılımcılar arasından %64 ‘ü kontakt lenslerinin gözlerine batmasından şikayetçi olduklarını ifade etmişlerdir. %27 ‘lik kısmı kullandıkları kontak lenslerin gözlerinde meydana getirdiği kaşıntıdan, %8 ‘i gözlerinde yaşanan kuruluktan ve geriye kalan %1 ‘i ise kontak lensinin gözünde meydana getirdiği kızarıklıktan şikayetçi olduklarını belirtmişlerdir. Kontakt lens kullanımında yaşan bu sağlık sorunlarını azaltmak veya ortadan kaldırmak için birinci koşul kontak lensin hekim kontrolünde kullanılmasını sağlamaktır. İkinci koşul kontak lens kullanıcılarının kontak lenslerini nasıl kullanmaları gerektiğini bilmeleridir. Üçüncü koşul ise toplumda kontakt lens kullanımı ile ilgili farkındalık yaratmaktır. Aşağıda belirlenen bu üç koşul açıklanmıştır.

1. Koşul: Kontakt Lens Hekim Kontrolünde kullanılmalıdır (Yalnızca Hekim)

Yukarıdaki grafik incelendiğinde kontak lens kullanımda gözlük kullanımında karşı karşıya kalınmayan türde sağlık sorunları ile karşılaşıldığı görülmektedir. Kontakt lens kullanımda yaşanan sağlık sorunları gözlüğe kıyasla kontakt lensin daha fazla hekim kontrolünde kullanılmasını gerekli kılmaktadır. Hekime düzenli muayene olunarak, kişinin gözünün parametrelerine uygun kontak lensin reçetelendirilmesi durumunda kontakt lensin doğru kullanımında ilk koşul gerçekleştirilmiş olacaktır.

 Koşul: Kontakt Lensin Nasıl Kullanılacağı İyi Bilinmelidir (Hekim ve Optisyen)

Kontak lensin hekim kontrolünde kullanımı bir ön koşuldur fakat tek başına yeterli değildir. Kontak lens hekim kontrolünde alınması tek başına kontak lens kullanıcısının Grafik 2’de karşılaştığı şikayetleri tek başına yok edemeyebilir. Kontakt lens kullanıcısı kontakt lensini nasıl kullanacağını iyi bilmesi gerekmektedir. Hekim mutlaka kullanıcıya kontak lensini nasıl kullanacağını detaylı bir şekilde açıklamaktadır. Fakat kontakt lens kullanıcısının kontak lensini aldığı sırada optisyen tarafından lens kullanımı konusunda tekrar bilgilendirmesi yararlı olacaktır. Örneğin Grafikte 2’de en çok karşılaşılan sorunlardan biri batmadır. Kontakt lensin doğru kullanımı ile batma hissi ortadan kaldırılabilir. Kontak lens kullanıcısı kontakt lensi gözünde iken bilgisayar kullandığında gözlerini daha fazla kırpmasını, gözlerini tozdan ve sigara dumanından korumasını, klimalı ortamlarda çok fazla durmamasını, kontak lensleri ile uyumaması, hekim kontrolünde suni gözyaşı damlası kullanmasını bilmesi gerekmektedir. Kullanıcıların kontak lensini nasıl kullanacağı ve kullanım sırasında nelere dikkat etmesi gerektiği kontakt lens reçete yapılandırması sırasında hekim ve kontak lens satışı sırasında optisyen tarafından yapılmalıdır.

 Kontakt Lens Kullanımı ile İlgili Farkındalık Yaratmak Gerekir (Üniversite, STK, Tedarikçi Firmalar vb).

Bir kontak lens kullanıcısının birinci ve ikinci koşulları sağlayacak şekilde kontak lensini temin ettiğini düşünelim. Kullanıcının hastaneye gitmiş muayene olmuş,  hekim tarafından reçetelendirilmiş, bilgilendirilmiş ve ardından kontak lens kullanımı konusunda optisyen tarafından detaylı olarak tekrar bilgilendirilmiş olduğunu kabul edelim. Bu iki koşulun sağlanmış olması kullanıcının kontakt lensini kesinlikle doğru kullanacağını garanti etmez. Örneğin herkes sigaranın zararlarını bilir. Fakat sigaraya içmeye devam eder. Yani sigara içme eylemi sigaranın zararlarını bilememekten kaynaklanmaz. Bu durumda kontak lens kullanımının önemi konusunda toplumun bilgilendirilmesi, bilinçlendirilmesi bu konuda bir farkındalık yaratmak gerekmektedir. Farkındalık yaratmayı bir süreç olarak ele almak birçok çalışma gerçekleştirmek gerekir; Kamu spotları, optisyenlik müesseselerindeki personelin kontakt lens konusunda bilgilendirilmesi, üniversitelerde optisyenlerin kontak lens konusunda donanımlı yetiştirilmesi, toplumun kontak lens kullanımındaki durumunun tespiti ile ilgili araştırmalar vb.

Sonuç olarak kontakt lensin sağlıklı kullanımı tek başına hekimin, optisyenin, tedarikçi firmanın, üreticilerin, STK’ların veya üniversitelerin başarabileceği bir iş değildir. Bu nedenle paydaşlardan hiç biri toplumun sağlığını ilgilendiren konularda kendini tek otorite ilan etmemesi gerekmektedir. Tüm paydaşların bu araştırmada olduğu gibi kendi sınırında kalarak, diğer paydaşların çalışma alanını ihlal etmeden ve uzmanlıklarına saygı duyarak elini taşın altına koymaları gerekmektedir.