TOD, Sarı nokta hastalığına dikkat çekti

Diyabetik maküler ödem ve yaşa bağlı makula dejenerasyonu (sarı nokta hastalığı), dünyada görme kaybıyla sonuçlanan görme bozukluklarının başında geliyor.

TÜRK OFTALMOLOJİ DERNEĞİ DİYABETİK MAKÜLER ÖDEM VE SARI NOKTA HASTALIKLARINA DİKKAT ÇEKTİ.

Türk Oftalmoloji Derneği (TOD) Dünya Görme Günü kapsamında diyabetik maküler ödem ve sarı nokta hastalıklarına ilişkin güncel bilgiler paylaştı. Diyabetik maküler ödemin dünyada 20 yaş üstü görme kaybı sebeplerinin başında geldiğini belirten TOD Başkanı Prof. Dr. Bora Eldem, sarı nokta hastalığının ise görme kaybıyla sonuçlanan görme bozuklukları arasında %8,7’lik görülme sıklığı ile üçüncü sırada yer aldığını ifade etti. Basın toplantısı sırasında derneğin Novartis iş birliği ile hayata geçirdiği Sarı Nokta Hastalığı Kısa Film Yarışması’nın kazananları da açıklandı.

Dünya Görme Günü kapsamında bir basın toplantısı düzenleyen Türk Oftalmoloji Derneği (TOD) diyabetik maküler ödem ve halk arasında sarı nokta hastalığı olarak bilinen yaşa bağlı makula dejenerasyonu ile ilgili güncel bilgiler paylaştı. TOD Başkanı Prof. Dr. Bora Eldem yaptığı açıklamada diyabetik maküler ödemin dünyada 20 yaş üstü görme kaybı sebeplerinin başında geldiğini belirtti. Sarı nokta hastalığının ise %8,7’lik görülme sıklığı ile görme kaybıyla sonuçlanan görme bozuklukları arasında üçüncü sırada yer aldığını ifade etti.

Diyabetik maküler ödem konusunda bilgi paylaşan Prof. Dr. Bora Eldem “Diyabet kontrol altında tutulmadığında diyabetik retinopati denilen bir soruna yol açabiliyor. Retinada hasara yol açan diyabetik retinopati sırasında herhangi bir zamanda, mikroanevrizmalardan veya zayıflayan kılcallardan sızan kan ve sıvı birikimi diyabetik maküler ödemi oluşturur. 20-74 yaş arasında görme kaybının en baş sebebi olan bu hastalığın gelişme riski 10 yıllık şeker hastalarında yüzde 15-20, 30 yıllık hastalarda ise yüzde 70-80 civarındadır” dedi.

Hastalığın seyri içinde, diyabetik maküler ödemin görmeye etkisinin ilerlemesinin hastanın fonksiyonlarında ve yaşam kalitesinde değişikliklere neden olduğunu belirten Prof. Dr. Eldem, “En erken bulgulardan biri gece görmenin zayıflaması ve parlak ışıklara maruz kaldıktan sonra eski görmeye kavuşmanın uzun sürmesidir. Hasta uçuşan cisimler görebilir; bunlar göz küresi hareket ettikçe görme alanında uçuşuyor gibi görülen küçük lekeciklerdir. Makula hastalıktan etkilendiğinde, görme bulanıklaşır. Sonunda santral görmede kontrast ve keskinlik kaybı meydana gelir. İlerlemiş hastalıkta görme kaybedilir ve hatta ağrı da olabilir” dedi.

Hastalığın tedavisine ilişkin son dönemde önemli gelişmeler olduğunu belirten Prof. Dr. Eldem, “Diyabetik maküler ödemi tedavisinde asıl hedef görme fonksiyonunun iyileştirilmesi ve görmeyle ilişkili yaşam kalitesinin düzeltilmesidir. Bugüne kadar hastalığın tedavisinde standart olarak kabul edilen ‘lazer fotokoagülasyon’ azalmış görme keskinliğini stabilize etmekte ancak tam iyileşme sağlamamaktadır. Son dönemde yapılan çalışmalar sonucunda enjeksiyon tedavisi ile önemli bir aşama kaydedilebileceği görülmüştür” dedi.

Özellikle üretken çağdaki insanlarda görüldüğünden hem bireyin kendisi hem de toplum açısından büyük bir yüke neden olan diyabetik maküler ödem, tedavi edilmezse hastaların %50’inde 2 yıl içinde görme keskinliğinde 10 harf (2 sıra) kayıp ortaya çıkmasına sebep oluyor. Bu 10 harf kayıp hastanın araba kullanmasında, bağımsız hareket etmesinde, yakını görmede (gazete okuma, yemek pişirme) çok büyük zorluklara neden oluyor ve hasta başkalarının yardımına ihtiyaç duyuyor. Kan glukoz düzeylerinin, kan basıncının, serum lipidlerinin, kalp ve böbrek fonksiyonlarının mümkün olduğunca normal tutulması, düzenli egzersiz, sigaradan uzak durma ve sağlıklı bir kiloda kalma ile hastalık ile ilgili risk faktörü değiştirilebiliyor. Hastalıkla ilgili riskin azaltılması ve hastalığın erken safhada tespit edilmesi amacıyla diyabet hastalarının rutin kontrollerine dahil olarak 1 yıllık aralarla göz dibi muayenesi olması büyük önem taşıyor.

Sarı nokta hastalığı dünyada 30 milyon kişiyi etkiliyor

Prof. Dr. Bora Eldem, görme bozuklukları arasında dünyada 8.7’lik görülme sıklığıyla 50 yaş üstü kişilerde ciddi görme keskinliği kaybının başlıca nedeni olarak görülen ve halk arasında sarı nokta hastalığı olarak bilinen yaşa bağlı makula dejenerasyonu (YBMD) konusunda da önemli bilgiler paylaştı. Hastalığın dünyada 30 milyon kişiyi etkilediğini belirten Prof. Dr. Eldem, Türkiye’de ise giderek artan yaşlı nüfusta, sarı nokta hastalığı havuzuna her sene yaklaşık 300.000 yeni birey katıldığını ve bunların %10’luk bir kısmının ciddi ve hızlı görme kaybına maruz kaldığını ifade etti.

Retinanın merkezinde yer alan gözün ayrıntılı ve merkezi görmeden sorumlu olan makulanın yapısal olarak zarar görmesi sonucu oluşan sarı nokta hastalığı, çarpık görme, merkezde siyah nokta görme, kontrast duyarlılığının azalması, azalmış görme keskinliği, bulanık görme gibi klinik bulgularla ortaya çıkıyor. Kronik, ilerleyen ve geri dönüşümsüz olarak görme kaybına neden olan hastalığın yaş ve kuru olmak üzere 2 tipi bulunuyor. Yaş tipin neden olduğu merkezi görme kaybı okumak, yazmak, bilgisayar, telefon ve araba kullanmak gibi günlük aktiviteleri zorlaştırıyor. Yaş tip sarı nokta hastası olan bireyler diğer yaşlı kişilere kıyasla para idaresi, hafif ev işlerini gerçekleştirmek, alışveriş ve yemek hazırlamak gibi aktiviteleri yapmakta daha fazla güçlük çekiyor. Hastalığın en sık görülen hali kuru tip ise sinsi bir şekilde ilerliyor.

Bu alanda daha önceki tedaviler görme keskinliğini iyileştirmezken, günümüzde yeni geliştirilen tedavilerle birlikte hastaların yaşam kalitesinde anlamlı iyileşmeler sağlanabiliyor. Hastalığın erken teşhisi tedavi sürecinde büyük bir etkiye sahip olduğundan göz dibi muayenesi sarı nokta hastalığında da önem taşıyor. Nedeni tam olarak anlaşılamamış olan hastalıkta genetik ve çevresel faktörler önemli bir rol oynadığı biliniyor. Yaş, genetik ve sigara kullanımı sarı nokta hastalığı için öncelikli risk faktörü olarak kabul ediliyor.

Sarı nokta hastalığını kısa filmlerle anlattılar

Basın toplantısında Türk Oftalmoloji Derneği ve Novartis iş birliği ile hastalığa dikkat çekmek amacıyla düzenlenen “Sarı Nokta Hastalığı Kısa Film Yarışması”nın sonuçları da açıklandı. Kamuoyunun bilinçlendirilmesi ve görme ve görme kaybının en iyi şekilde anlatılması hedeflenen yarışma, İletişim ve Güzel Sanatlar Fakültesi öğrencileri ve genel katılım olmak üzere 2 kategoride düzenlendi. Yarışmaya katılan toplam 14 film arasından, yönetmenliğini Meriç Şeyma Doğan’ın yaptığı “An Tutulması” İletişim Güzel Sanatlar Fakültesi Öğrencileri kategorisinde “En İyi Film” ödülüne layık görülürken, Enver Özüstün’ün yönettiği “Nokta”, genel kategoride “En İyi Film” seçildi. Her iki kategori için “En İyi Film” ödülünü kazanan filmlere 10.000 TL’lik çek hediye edildi.

Novartis bilinçlendirme çalışmalarına destek veriyor

Toplantıda bir konuşma yapan Novartis Türkiye Uzmanlık İlaçları Direktörü Bahadır Pakiş ise bu alanda yaptıkları çalışmaları aktardı. Pakiş, “Ülkemizde sarı nokta hastalığı yeteri kadar tanınmıyor. Toplumdaki bilgi eksikliğini gidermek ve hastaların yaşam kalitelerini artırmak için Novartis olarak çeşitli çalışmalar yürütüyoruz. Ayrıca en etkin tedavi seçeneklerini sunmak ve hastalarımıza daha sağlıklı bir yaşam sunabilmek için kaynaklarımızı yoğun Ar-Ge faaliyetlerine ayırmaktayız. Türk Oftalmoloji Derneği ile sarı nokta hastalığına dikkat çekmek amacıyla yürüttüğümüz Sarı Nokta Hastalığı Kısa Film Yarışması’nın hastalık konusunda önemli bir farkındalık yarattığını düşünüyoruz. Bu değerli projeye Novartis olarak destek sağladığımız için son derece mutluyuz.

Yarışma katılımcılarının ve kısa filmleri izleyenlerin de hastalarla empati kurarak sarı nokta hastalığı hakkında daha fazla kişiyi bilinçlendirme yolunda bize destek oldukları için teşekkür ederiz” dedi.