HASANKEYF VE KURTHAN

Merhaba Sevgili okurlar,

Yine çıktık yollara, gezmeye görmeye, hemde ticaret yapmaya. Bakalım bu ay nereyi sizin için gezelim nereyi size anlatalım diye düşünürken, gerçekten çok güzel bir hikayenin ortasına düştüm. Yolum Batman’a düşmüştüki, Şeyhmus Amcanın dükkanına girdiğimde harika bir hikayeyle karşılaştım.Torunu Emir Aliye Hasankeyf’i anlatıyordu Şeyhmus Amca.

Şimdi sessizce onlara kulak verelim ve Hasankeyf’i dinleyelim.
KurtAy babası gibi at üzerinde gezmeye, atlarla oynamaya bayılır, ama her defasında annesi Rehnüma Hatun’un sert bakışlarıyla karşı karşıya kalırdı. Ama bu sefer şanslıydı. Çünki babası Kurthan gelmiş ve atın üzerinden inmeden kocaman elleri ve upuzun kollarıyla oğlu KurtAy’ı kolundan tuttuğu gibi havaya fırlatmıştı. KurtAy kahkahalarla havada bir tur atarken, babası oğlunu havada yakalayıp atın üzerine oturtturmuştu bile. Rehnüma hatun korkudan yüreği ağzına gelse de belli etmeden gülümseyerek KurtAy’a ve ilk günden beri kalbi onun için çarpan eşi Kurthan’a el salladı.
KurtAy çok şanslıydı. Babası Kurthan Abbasilerin Hasankeyf’teki tüm yol geçişlerini kontrol eden, güvenlikten sorumlu komutan ve çok sevilen saygın bir askerdi. Kurthan sürekli at üzerindeydi. O nun için derlerdi ki <Kurthan ata binmekle kalmaz, at üzerinde ikamet eder. Dedikleri aslında çokta yanlış değildi. Kurthan bir bakarsın Kale üzerinde, bir bakarsın köprü kontrolünde, bir bakarsın şehrin diğer ucundaydı.
Ama bugün oğlunu da yanına alıp zarif, narin ve muhteşem taş kapılarıyla meşhur Kalenin tepesine çıkmıştı. Kalenin içerisinde biri küçük diğeri de büyük olmak üzere iki adet Saray vardı. Küçük sarayı Eyyübi’lerin yaptırdığını üzerindeki kitabeden anlamak mümkündü. Büyük saray ise , karşısında bağımsız girişli dikdörtgen şeklinde bir kulenin oluşu tamamen şehrin güvenliği içindi. Kurthan kaleye hakim olan bu kuleden etrafı kontrol ederdi. Bu gün oğlu KurtAy’ı da buraya getirmiş ve taşlardan oyarak yaptığı Atlı araba’yı oğluna hediye etmek istiyordu.
KurtAy atlı arabasını görünce çok sevinmiş ve adeta ne yapacağını şaşırmıştı. Sürekli babasına sarılıyor ve onunla gurur duyuyordu. Kurthan oğlunun bu kadar Mutlu olduğunu görünce, Rabbine şükretmişti. Sevgili eşi Rehnüma Hatun’a ve Hasankeyf’e dua ederek oğlunuda yanına aldı ve gizli yollardan nehre doğru indi.
KurtAy’ın iyi bir at binicisi olmasını istediği kadar, iyi bir yüzücü olmasını da istediğinden oğluyla beraber, nehrin sularında biraz yüzdükten sonra KurtAy’ı annesi Rehnüma Hatuna bıraktı.
Sonra hızla köprüye doğru yöneldi. Hasankeyf köprüsü ortaçağda yapılmış olan köprülerin en büyüğüydü. Ortadaki büyük kemeri taşıyan iki orta ayağının arası kırk metreydi. ve büyük kemerin ortası ahşaptandı. Kurt han güvenlik nedeniyle genelde bu ahşap kısmı hep açık tutardı ki ne bir düşman askeri nede habersiz bir ticari konvoy asla buradan geçemezdi. Köprünün bu gün tahrip olmuş ve şekil olarak ne ifade ettiği belli olmayan, ama o zaman çok net ifadelerle on iki burcu simgeleyen figürleri vardı.
Bu burçlar sayesinde diye anlatmaya devam ederken Gözlükçü Şeyhmus amca; Emir Ali onu dikkatle adeta hiç nefes almadan dinliyordu. Hatta yüz ifadesinden o kadar belliydi ki şuan hayal dünyasında KurtAy’la beraber atlı arabacılık oynadığı. Sonra çizdiği resimler geldi aklına. Aslında dedesinden ilk defa Hasankeyf’i dinlemesine rağmen çizdiği resimleri KurtAy’a göstermek istedi Emir Ali. Gizli tünellerden geçip, o muhteşem tarihi köprünün tahtayla açılıp kapanan bölümünü seyretmek ve orda oynamak istiyordu. Belli ki babasının Doğum gününde aldığı akülü araba bile KurtAy’ın atlı araba oyuncağı kadar gözünde değildi.Şuan tek düşündüğü zamanında o kadar muhteşem bir Şehir olan Hasankeyf’in tarihi zenginliğiydi. ve dayanamadı.
– Dede. diye seslendi Gözlükçü şeyhmus Amcaya.
-Efendim güzel torunum. Diye cevap verdi dedesi.
Emir Ali’nin gözleri çakmak çakmaktı. Zeki bir çocuk olduğu her halinden belliydi.Taktığı rengarenk gözlükte, gerçekten ayrı bir hava vermişti Emir Aliye.
-Dedeciğim dedi yutkunarak. Sende bana oyuncak atlı araba yaparmısın ?
Şeymus amca gülümsedi, torunun yanağına bir öpücük kondurdu ve tabii ki evladım. Belki taştan yapamayız ama tahtadan yaparız bizde dedi. Sonrada bana doğru yönelerek;
– Evladım Emir Ali bak bu amca, senin taktığın o güzel renkli gözlük çerçeveleri bize getiren amcan. Hadi sen Annenin elini bırakmadan doğru eve giderken bizde misafirimize bir Hoşgeldin diyelim. diyerek Dostane bir edayla,
-Hoşgeldin evladım. nasılsın ? dedi.
Biran Emir Alinin kurduğu hayallere ben daldım. Kendimi Şeyhmus amcanın kırk yıllık Aile Dostu gibi hissettim.Tabii bu keyifli sohbetin üzerine gelmek bana o kadar iyi gelmişti ki, kimse bana dönüp hoşgeldin bile demese bir köşede bu tarihi sohbeti saatlerce dinlemeye razıydım ben. Bu Tarih dolu adamı bulmuşken hiç bırakmak istemedim. Ben sordum o anlattı.
Hasan keyfin bölgedeki stratejik öneminden dolayı uzun yıllar başkent olarak hizmet ettiğini Milattan önceki dönemlerde kimlerin yaşadığının tam olarak bilinmediğini lakin, Mezapotomya bölgesine hakim olan kavimlerin en gözdesi olduğunu uzun uzun anlattı bana. Bizans döneminde ise bölgenin Kaleyi kullanmaya başladığını, zaman zaman Sasaniler’le savaşmalarına rağmen Bizanslıların uzun yıllar bölgeye hakim olduğunu, taaki Miladi 4.asrın ortalarından 6.asrın sonuna kadar kadar hüküm sürdüklerini anlattı. Peygamberimiz Hz. Muhammed (S.A.V) Efendimiz zamanında şehri fethetmek için zaman zaman akınlar yapılsa da. 2.ci Halife Hz.Ömer (R.A) zamanında 638.ci yılında Hasankeyf Müslümanların eline geçmiş, Daha sonra sırası ile Emevi’ ler, Abbasiler ,Hamdaniler, Mervaniler, Artuklular, Eyyübiler ve Osmanlılar hüküm sürmüş tü Hasankeyf’te.
Hasankeyf en önemli gelişimlerini Artuklular ve Eyyübiler zamanında yaşamış. Gerçi 1232 de Moğollar şehri yerle bir etsede Eyyübiler tekrar Şehri imar etmişler. taki 1515 te Osmanlı Hakimiyeti altına alınana kadar hüküm sürmüşlerdi. Osmanlılar Şehri tekrar imar edip, günümüze kadar koruyarak getirse de, Tarihi önemini kaybetmiş diye anlattı Şeyhmuz amca. İşte iş için bile olsa, diyar diyar gezmeyi bunun için seviyorum. Dolu dolu sohbetlerle karşılaştığım gibi, Tarih dolu Memleketleri gezme fırsatını da buluyorum. Şeyhmuz amcanın anlatımından sonra Batman’dan yola çıkınca hüzünle gezdim Hasankeyf’i. Gözümde Kurthan KurtAy ve hatta Rehnüma Hatun canlandı Hasankeyf sokaklarında. Sanki KurtAy gözümün önünde Babasının Taştan elleriyle yaptığı atlı arabası ile oynuyor, Kurthan At üzerinde bir aşağı, bir yukarı koşturuyordu. Emir Ali ise nehrin kenarına kurulmuş, resim çizmeye devam ediyordu.
Yeni bir Gezide buluşmak ümidiyle hoşça kalın.
Sevgiyle kalın.

Siracüddin ÇAĞLAR