Fresnel Prizma Nedir?

Fresnel Prizma ve Optik Folyolar

Gözlükçülükte folyolar çok amaçlı kullanılmaktadır. Uzun süreli değişken tedaviler bu yöntemle gerçekleşebilir, örneğin şaşılık, ambyopi, diabet hastalığı ve postoperatif göz kusurlarında bu yöntem diğer seçeneklere göre daha ekonomik uygulanabilir.

Özellikle çocuklarda şaşılık ve buna bağlı olarak ambliyopi, folyo ile uygulanan optik düzeltmeler için en önemli kullanım alanıdır. Çocuklarda erken yaşta tedavi ile büyük başarılar elde edilmektedir ve ömür boyu kalabilecek göz kusurlarını önlemek bu şekilde mümkündür. Folyolarda kullanılan hammadde, her zaman esnek bir plastik materiyeldir. Adhesiv (yapışkan) özelliği sayesinde gözlük camlarına mükemmel bir şekilde yapışır. Uygulama da tüm folyo tiplerinde aynıdır: Plastik folyoyu çok basit bir şekilde bir makas ile kesebilirsiniz. Optik folyolarında tüm çeşitlerde ister 3M , Press on , veya diğer markalar olsun, camın iç yüzeyine uyulanır ve her zaman folyoda bulunan düz yüzey (pürüzsüz taraf) cama yapıştırılır.

Cam modeli folyonun üzerine kalemle çizilebilir. Kullanılan kalemin kesinlikle kolay sılınebilir olmasına dikkat edilmelidir. Çünkü çıkmaz kalemler ancak alkol ile veya aseton ile silinebilir ve bu sıvılar ise folyoyu bozar veya matlaştırır.

Folyonun üzeri kalemle işaretlendikten sonra, titizce kesilir. Folyo, kesinlikle cam modelinden daha büyük olmamalı ve çerçeveye değmemelidir. Büyüklük ve model doğru ise gözlük camı temizlenir ve folyo düz tarafı ile – ılık su altında – camın üzerine yerleştirilir.

Daha sonra folyo ve cam arasında kalan su, üzerine bastırılarak çıkartılır ve daha sonra tüy bırakmaz bir bez ile kurulanır. Gözlük camı ile folyo arasındaki birleşme gücü, folyonun sabit kalmasını ve cam üzerinden kaymamasını sağlar.

Prizmatik Folyolar farklı şaşılık tedavilerinde kullanılır. Fransız mühendis Augustin Fresnel 1822 de şu açıklamayı yaptı : “Bir prizmanın kırılma açısı yalnızca materiyelin kırılma indisi ve prizmanın açısı ile ilintilidir. Prizmanın kalınlığından bağımsızdır”.

Fresnel’ in belirttiği prensip şunu gösteriyor: Bu folyolar inceliği sayesinde prizma değerini göstermemektedir. Gözlük camlarında ise, prizmanın diyoptrisine göre kalınlık oluşabilir. Ancak ikisinin de avantajlı ve dezavantajlı durumları vardır. Eğer kişinin prizma diyoptrisi, reçetesi sık değişiyorsa (özellikle çocuklarda) Fresnel folyosu kullanmak daha avantajlı olabilir. Diğer durumlarda ise, inceltilmiş gözlük camları da rahatlıkla kullanılabilir.

Fresnel’in prensibine göre folyoya dikkatı baktığınızda bir çok küçük prizma üçgenlerini yanyana sıralanmış şekilde görürsünüz. Bu şekilde istenilen toplam prizma değeri ince bir folyoda dahi uygulanabilir.

Fresnel Prizma prensibi
Prizmatik gözlük camından daha ince olan ve aynı prizmatik etkiyi yaratan Fresnel Prizması.

Resimde görüldüğü gibi, birçok küçük plastik prizmaların yanyana bir folyo üzerinde sıralanması ile oluşur.

Taban
Standart Prizmatik Gözlük Camı
Fresnel Prizma Folyosu
Fresnel Prizması ve taban yönü
Fresnel Prizmaların tabanları istenilen yönde gözlük camının üzerine uygulanabilir.
Tedavi esnasında olması gereken sistematik prizma değeri değişimleri de böylece çok kolay ve ekonomik bir şekilde uygulanabilir. Daha önce de belirttiğimiz gibi Prizmanın düz tarafı gözlük camına temas edecek şekilde yerleştirilmeli ve doğru taban yönüne mutlaka dikkat edilmelidir.
Fresnel prizmaları 1 cm/m – den 40 cm/m (prizma diyoptrisi) olarak üretilmektedir.

Prizmaların Taban yönleri için örnekler

 

1. Sol göz taban dışarıda

2. Sol göz taban aşağıda

3. Sol göz taban içeride

4. Sağ/Sol taban aşağıda

5. Sağ/Sol taban yukarıda

Fresnel Prizması geçici olarak ekonomik bir çözümdür, ancak görme kalitesi gözlük camındaki gibi net değildir ve bulanık görmeye sebep olabilir. Bu nedenle uzun kullanımda özellikle prizmatik gözlük camı tavsiye edilmelidir, böylece daha iyi optik kalite elde edilir ve net görme sağlanabilir.

Kaynak: Pricon